کلمه مصطکی mastic از لغتی یونانی به معنای به هم ساییدن دندانها یا جویدن مشتق شده است. مصطکی درختچه‌ای به ارتفاع حداکثر 4 متر بوده که از تنه این درخت صمغی رزینی به شکل اجسام کوچک، شیشه‌ای، تقریباً کروی و به رنگ زرد متمایل به قرمز با بوی خوشبوی تربانتین استخراج می گردد. این صمغ خواص دارویی بسیاری را در خود داشته و از این رو گیاه مصطکی یکی از گیاهان دارویی مفید محسوب میگردد.
| مصطکی (mastic( |
| طبع گیاه |
|
| طریقه مصرف |
- جوشانده
- مصرف خوراکی
- روغن مصطکی
|
| خواص درمانی |
- درمان گرفتگی گوش
- تقویت حافظه
- تقویت قلب و اعصاب
- درمان سرفه
- رفع بوی بد دهان
- تسکین درد مفاصل و شکستگی
- ضد سرطان
|
| مضرات |
- منع مصرف برای زنان باردار
- آلرژی و حساسیت
|
| تداخل دارویی |
- از مصرف زیاد و خودسرانه با داروهای شیمیایی پرهیز شود.
|
از این گیاه در مصر باستان به منظور مومیایی کردن اجساد استفاده میشده است. همچنین از آن برای خوشبو کردن دهان استفاده میشده و امروزه همچنان از صمغ گیاه مصطکی به عنوان عطر و طعم دهنده در نوشیدنی‌ها و آدامس‌های یونانی استفاده میشود. این گیاه از خانواده پسته بوده، میوه آن کروی و به رنگ قرمز و کوچک است و پس از رسیدن سیاه رنگ میشود. از میوه این درخت روغنی خوراکی استخراج میشود که به روغن مصطکی معروف است و خاصیت قابض داشته، در برخی مناطق به جای روغن زیتون برای پخت خوراک مصرف میشود ولی محصول عمده آن صمغ رزینی است که در اثر خراشهای طبیعی یا خراشهایی که به همین منظور بر درخت وارد میکنند استخراج و در مصارف دارویی و صنعت داروسازی استفاده میشود.
خواص مصطکی در طب سنتی (طبیعت و خواص درمانی)
مصطکی که به مصرف میرسد به شکل قطعات کروی یا بیضی بوده، بسیار کوچک و در ابعاد دانه‌های نخود است. رنگ آن زرد و شفاف بوده، معطر میباشد. بر طبق طب سنتی، طبع گیاه دارویی مصطکی نسبتا گرم و خشک میباشد و بعضی آن را معتدل میدانند. برخی خواص دارویی آن عبارتند از:
خواص مصطکی برای دهان و دندان
جویدن مصطکی باعث خوشبو شدن دهان میگردد، وقتی در دهان گزاشته شود و آن را بجوید طعم معطری احساس میشود و در برخی موراد از آن برای پر نمودن حفره‌های دندان استفاده میشود.
چننچه گوشت لثه‌های شما از بین رفته و دچار تحلیل و سست شدن لثه‌ها شده اید، هر روز مقدار کمی مصطکی را بجوید تا پای دندان ها گوشت آورده و لثه ها سالم و محکم شوند.
جوشانده مصطکی با با سعد کوفی شستن متناوب دندانها با آن بوی بد دهان را رفع میکند.
خواص مصطکی برای بیماری‌های گوش
درمان بیماری‌های گوش و حلق از موارد کاربرد مصطکی در طب سنتی است برای باز شدن گرفتگی گوش می‌توان یک قطره از جوشانده مصطکی را در گوش چکاند تا گرفتگی باز شود. به این منظور ده گرم مصطکی را با نصف فنجان آب و روغن زیتون بجوشانید تا آب آن خشک شود.
در صورت تورم گوش یا اگر غده‌ای در گوش باشد که سبب سنگینی گوش شود، باید مقداری مصطکی را در آب جوش بریزید و بجوشانید. پس از سرد شدن سه قطره از آن را سه بار در روز، در گوش بچکانید تا گوش را باز کند و در نتیجه سنگینی گوش و کری که در اثر غده گوش باشد برطرف خواهد شد.
برای رفع سنگینی گوش، آن را در روغن کنجد بجوشانید و یک تا دو قطره در گوش بچکانید.
سایر خواص دارویی مصطکی
خوردن مصطکی همرا با کندر، برای تقویت هوش و حافظه بسیار مؤثر است.
زخم معده و زخم عثنی العشر و زخم روده را درمان میکند.
از خواص درمانی مصطکی که در طب سنتی بیشتر از آن یاد شده، بویییدن این گیاه است که در درمان وسواس مفید میباشد و مالیخولیا را کاهش میدهد.
برای رفع سردرد موثر است و برای از بین بردن و تسکین چشم درد مقداری مصطکی را در گلاب حل کنید، سپس آن را گرم نموده و این محلول را پنبه بر روی پلک چشم خود قرار دهید.
برای رفع سردی کبد، جوشانده مصطکی بسیار مفید است به این منظور، یک قاشق چای‌خوری از صمغ مصطکی را در یک لیوان آب جوش بریزید و بگذارید چند دقیقه بجوشد، سپس آن را سرد کرده و بنوشید.
مصطکی، در درمان سرفه های سرد و خونریزی سینه موثر است به این منظور، آنرا با یک فنجان آب جوش دم کرده و میل کنید.
خواص روغن مصطکی
روغن مصطکی برای پوست بسیار مفید بوده، مالیدن این روغن به پوست باعث شفافتر شدن و نرم شدن پوست شما میشود. همچنین از این روغن جهت التیام سوختگی‌ها استفاده میشود و از آن می‌توان به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید استفاده نمود. روغن مصطکی از تورم پوست پیشگیری کرده و به طورکلی در حفظ و سلامت پوست موثر است.
از روغن مصطکی در طب سنتی و در قدیم برای درمان وبا استفاده میشده است.
امروزه از این روغن برای درمان غده‌های سرطانی استفاده میشود. از روغن مصطکی در طب سنتی و مخلوط آن با روغن زیتون، در بهبود بخشیدن معده، کبد و بیماری‌های پوستی استفاده میشده و آنرا علاج ورم روده و کبد دانسته اند.
مضرات مصطکی
اسفاده از گیاه و روغن مصطکی برای زنان باردار و شیرده و کودکان بایستی با احتیاط همراه باشد، برخی از کودکان در هنگام مصرف مصطکی دچار اسهال میشوند. از دیگر عوارض جانبی این گیاه ایجاد آلرژی و حساسیت برای برخی افراد است.
منبع : ستاره
بیشتر بخوانید:
