خبرگزاری تسنیم: علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران در شصت و سومین کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی ضمن تاکید بر نقش مهم انرژی هسته‌ای در چرخه های مختلف زندگی و دستاوردهای جمهوری اسلامی در این حوزه، برجام را نقطه عطفی در تاریخ چندجانبه‌گرایی خواند و از عدم اجرای تعهدات طرف‌های باقی مانده در برجام و همچنین اقدامات مخرب آمریکا در راستای ضربه زدن به این توافق چندجانبه انتقاد کرد.
علی اکبر صالحی در ابتدای سخنرانی خود با تاکید بر اینکه در این برهه زمانی حساس برای موضوع چندجانبه گرایی، نشست جاری کنفرانس عمومی فرصتی منحصر به فرد جهت بررسی چالش ها و تعیین جایگاه اعضاء برای رسیدگی به این چالش ها می باشد، به تشریح دیدگاه ملی کشورمان در این خصوص پرداخت و اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران اهداف منطقی را برای گسترش برنامه صلح آمیز هسته‌ای خود و استفاده از فناوری هسته‌ای در حوزه تولید انرژی، بهداشت و کشاورزی در پیش گرفته و پیشرفت ها و موفقیت های معقولانه‌ای را در این خصوص به دست آورده است. جمهوری اسلامی، همچنین بر مبنای ظرفیت های گسترده خود، به ویژه دانشمندان جوان و بسیار با استعدادش، از تعامل با شرکای علاقه مند به فناوری استقبال می کند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به موضوع ایمنی هسته‌ای پرداخت و گفت: ایمنی هسته ای، همواره یکی از مهمترین اولویت‌های ما بوده و همه تدابیر ایمنی تاسیسات اتمی ما از جمله نیروگاه اتمی بوشهر، به طور دقیقی تحت نظارت محکم نهاد نظام ایمنی هسته ایران بوده است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته، "تیم بررسی ایمنی عملیاتی آژانس"، طی ماموریتی یک بررسی دقیق را از نیروگاه اتمی بوشهر به همراه یک جمع بندی قابل قبول انجام داد، افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که مسئولیت ایمنی و امنیت هسته ای، به طور کامل با دولت‌ها بوده و تدابیر و ابتکاراتی که با هدف تقویت آنها انجام می‌گردد، نبایستی به عنوان بهانه و یا اهرمی برای نقض، انکار و یا محدود کردن حقوق غیرقابل تغییر کشورهای در حال توسعه برای تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح آمیز بدون تبعیض، قرار گیرد.
اشاره به پیشرفت‌ها و دستاوردهای کشورمان در بحث ایمنی هسته ای، از دیگر بخش‌های سخنان دکتر صالحی بود.
وی اظهار داشت: «ایران، پیشرفت‌هایی را در تاسیس یک مرکز ایمنی هسته‌ای به عنوان سازمان پشتیبانی فنی نهاد نظام ایمنی خود به دست آورده که با فناوری‌ها و دستگاه‌های مدرن از طریق همکاری با اتحادیه اروپا تجهیز خواهد شد. همچنین، ایران از نزدیک در حال بررسی و نظارت بر تحولات در حوزه کنوانسیون‌های هسته‌ای می‌باشد و مجلس ما اخیرا لایحه الحاق به کنوانسیون مشترک در مورد ایمنی مدیریت سوخت‌های هسته‌ای مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند‌های رادیو اکتیو را تصویب نموده که به محض تائید نهایی، به سرانجام خواهد رسید».
همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه ایمنی هسته‌ای نیز در سخنرانی دکتر صالحی مورد تاکید قرار گرفت.
وی در این زمینه تصریح کرد: ایران تاکید ویژه‌ای در ایجاد شبکه‌های منطقه‌ای مربوط به افزایش ایمنی هسته‌ای و رسیدگی به وضعیت‌های اضطراری دارد و بواسطه تجربیات، دانش و ظرفیت‌های گسترده، آمادگی خود را برای همکاری مشترک با همه کشورهای منطقه اعلام می‌کند. جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا امنیت مطلوب را برای مواد و تاسیسات هسته‌ای خود فراهم نموده و اخیرا میزبان یک "کارگاه منطقه‌ای در مورد معرفی معماری تشخیص امنیت هسته ای"، در همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در جولای 2019 بوده است.
معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از بیانیه خود، به موضوع برجام پرداخت و گفت: «یک اتفاق نظر وسیع میان تمامی دولت‌های عضو وجود دارد و آن این است که برجام، یک نقطه عطف حقیقی در تاریخ چندجانبه گرایی و به عنوان یک دستاورد بین المللی مهم می‌باشد».
وی همچنین افزود: «ایران برخی محدودیت‌های موقت را بر روی برنامه هسته‌ای خود قبول کرد و سطح بی سابقه‌ای از نظارت و دسترسی را برای آژانس در زمینه تعهدات جدید ذیل پروتکل الحاقی و برجام در برابر برداشتن تحریم‌های مرتبط هسته‌ای ارائه کرده است. در همین رابطه، قابل ذکر است که ایران با داشتن تنها 3 درصد تاسیسات هسته‌ای جهان، تقریبا حدود 20 درصد از تمامی دسترسی‌ها را برای آژانس فراهم نموده است».
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با تاکید بر اینکه ایران همواره این نکته را شفاف بیان کرده است که اکتساب، تولید، ذخیره، و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی نه ذیل اصول دینی ما مشروعیت دارد و نه در دکترین دفاعی ایران تعریف شده است، افزود: «در میان چنین رکورد بی سابقه‌ای از راستی آزمایی و شفافیت در تاریخ آژانس و موضع اصولی ایران در مورد سلاح‌های هسته ای، توافق هسته‌ای از سوی دولت ایالات متحده آمریکا بدترین توافق تاریخ آن کشور خوانده شده است. وی همچنین خاطرنشان کرد که ایالات متحده آمریکا تمامی انواع سلاح‌های کشتار جمعی، شامل سلاح‌های هسته‌ای را توسعه و حتی از آن علیه دیگران استفاده نموده، و در "بازبینی موقعیت هسته ای" خود نیز دیگران را تهدید به استفاده از سلاح‌های اتمی می‌کنند».
دکتر صالحی همچنین با ذکر اینکه برجام به عنوان یک دستاورد بارز از سال‌ها تلاش دیپلماتیک مورد ستایش واقع شده است، اضافه کرد: «با این حال، دولت‌های مربوطه به غیر از ابراز تاسف از نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل توسط عضو آمریکا، کار دیگری انجام نداده اند. لذا، خروجی این توافق برای ایران هم اکنون تبدیل به تحریم‌های غیرقانونی و غیر انسانی علیه تجارت، اقتصاد، و سرمایه گذاری خارجی در تضاد آشکار با مقررات برجام و قطعنامه شورای امنیت شده است و متاسفانه این تحریم‌ها بر روی بخش‌هایی مانند غذا، دارو، محصولات رادیو دارویی و حتی نهاد نظام ایمنی هسته‌ای ایران نیز اثر گذاشته است».
وی ضمن تاکید بر اینکه برجام یک توافقنامه چندجانبه می‌باشد که در برگیرنده حقوق و مسئولیت‌هایی برای همه طرفین است، اظهار داشت: «بنابراین، اجرای چنین توافقی توسط فقط یک عضو آن، نه یک انتظار مشروع و نه یک امکان عملی می‌باشد».
ایشان در ادامه خطاب به اعضای حاضر در جلسه، گفت: «اجازه بدهید از شما یک سئوال بپرسم، و آن این که با چنین همکاری گسترده ایران با آژانس، که فراتر از تعهدات استاندارد ذیل موافقت نامه جامع پادمان، می‌باشد و اجرای کامل تعهداتمان ذیل توافق هسته‌ای بدون بدست آوردن مزایای آن، عکس العمل ما بایست چه می‌بود؟ آیا هنوز هم منصفانه است که ایران به اجرای یکجانبه این توافق ادامه دهد؟ با این حال و بعد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ایران برای بیش از یکسال از خود صبر استراتژیک نشان داد تا به باقیمانده اعضای برجام اجازه دهد که اثرات این خروج را جبران کنند».
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با اشاره به همه تلاش‌هایی که تاکنون از سوی برخی کشورها با هدف حفظ برجام صورت گرفته و ضمن احترام به آنها، افزود: «متاسفانه ما کماکان دور از تحقق اهداف پایه‌ای این توافق و تحقق خواسته‌های مشروع ایران هستیم. از این رو، هیچ گزینه دیگری برای ایران به غیر از توسل به مقررات مربوطه ذیل برجام برای توقف بخشی از تعهداتش با هدف ایجاد پنجره جدیدی در دیپلماسی برای حفظ این توافق باقی نماند. باید ذکر شود که توقف جزئی تعهدات ایران در صورت اجرای موثر و کامل برجام توسط اعضای باقیمانده در این توافق، قابل برگشت می‌باشد».
وی در ادامه خاطرنشان کرد که حفظ برجام، مسئولیت مشترک همه اعضای جامعه بین المللی بوده و ضمن هشدار در مورد اینکه اگر جامعه بین المللی در نجات فوری برجام کوتاهی کند، افزود: «در این صورت، چندجانبه گرایی کارایی خود را از دست خواهد داد، هرگونه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات به چالش کشیده خواهد شد، و در نهایت شرایط در راستای منافع جنگ طلبان خواهد بود».
معاون رئیس جمهور کشورمان در جمع بندی سخنرانی خود با اشاره به اینکه نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، که شامل اعمال تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه و اعمال فراسرزمینی قوانین ملی به دیگر کشورها توسط آمریکا می‌باشد، در حال به خطر انداختن رویه‌های دیپلماسی ایجاد شده در دهه‌های گذشته می‌باشد، افزود: به منظور بازگرداندن نظم به وضعیت به هم ریخته کنونی که چندجانبه گرایی با آن مواجه می‌باشد، تلاش‌های فردی و جمعی ما نه تنها بایستی معطوف به کسب دستاوردهای جدید باشد، بلکه باید همچنین معطوف حفظ دستاور‌هایی باشد که در گذشته برای رسیدن به آن تلاش‌های سختی انجام شده است. بدین منظور، رفتار مخرب ایالات متحده آمریکا و پیگیری تروریسم اقتصادی از سوی دولت این کشور علیه دیگر کشورها، بایستی از سوی جامعه بین المللی محکوم و رد شود.
صحبت‌های صالحی پس از پایان نشست آژانس
صالحی پس از پایان این نشست در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: «اروپا همچنان در حال تلاش [برای حفظ برجام] است. جناب آقای دکتر روحانی رئیس‌جمهور محترم و آقای ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه همچنان در تماس با یکدیگر هستند و تلاش می‌کنند که برجام را تا آنجایی که میسور است حفظ کنند.»
وی افزود: «من عرض کردم که ما به دنبال بر هم زدن برجام نبوده و نیستیم، اما اگر شرایط اقتضا کند ما تصمیمات لازم را در زمان مناسب خواهیم گرفت. فقط می‌خواهم این را بگویم که تصمیمات ایران، تصیماتی حساب‌شده است و نه تصمیماتی از روی احساسات و عواطف. تصمیمات ایران مطالعه‌شده، دقیق و متجانس با تحولاتی است که ما در جامعه بین‌المللی و به‌خصوص در منطقه شاهدش هستیم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان خاطرنشان کرد: «چون ما این سه گام را برداشتیم، فعلاً یک توازنی در برجام به وجود آمده است. از این بابت ما مسئولیت خود را انجام داده‌ایم. سازمان انرژی اتمی توانسته است با آمادگی‌هایی که از قبل پیش‌بینی لازم را برای آنها کرده بود، توازن را بازگرداند و عملاً در بحث فنی دیگر چیزی نماینده است که ما انجام بدهیم. یعنی اگر برجام هم نبود همین کارها را انجام می‌دادیم که اکنون در حال انجامشان هستیم.»
وی در ادامه گفت: «نکته مهمی که دلم می‌خواهد مردم بزرگوار و عزیزمان به آن توجه کرده باشند، این است که با چه سرعتی ما توانستیم برگردیم و سانتریفیوژهای پیشرفته را در عددهای قابل‌توجه به کار بگیریم و راه‌اندازی کنیم. این نشان‌دهنده هوشیاری و هوشمندی ایران با توجه به توصیه‌های مقام معظم رهبری در طول مذاکرات بود. ما همان زمان هم پیش‌بینی می‌کردیم و حضرت آقا فرموده بودند که اعتمادی به اینها [غربی‌ها] نکنید و توجه داشته باشید که اینها ممکن است بدقولی کنند. ما واقعاً با این رویکرد مذاکره می‌کردیم و لذا پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده بودیم و الان هم شما ملاحظه می‌کنید که به محض اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران گام‌هایی را اعلام می‌کند، ما به سرعت می‌توانیم که این گام‌ها را عملیاتی کنیم.»
صالحی در پایان اظهار داشت: «شما در همین اجلاس هم می‌بینید که کشورهای مختلف [در مورد تحولات برنامه هسته‌ای ایران] صحبت کردند و گزارش مدیرکل موقت آژانس نیز نشان داد که ایران واقعاً با چه سرعتی توانسته است گام سوم را بردارد.»
صالحی: روسای جمهور ایران و فرانسه برای حفظ برجام در تلاش هستند
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: با برداشتن سه گام در کاهش تعهدات، فعلا توازنی در برجام ایجاد شده است.
به گزارش ایسنا، علی‌اکبر صالحی در حاشیه نشست آژانس اظهار کرد: فعلا اروپا در حال تلاش است و رییسان جمهور ایران و فرانسه در تماس و تلاش برای حفظ برجام هستند. ما به دنبال بر هم زدن برجام نبوده و نیستم اما اگر شرایط اقتضا کند تصمیمات لازم را در زمان لازم می‌گیریم و تصمیمات ایران حساب شده و نه از روی احساسات بلکه دقیق و متجانس با سیر تحولاتی است که با جامعه بین‌المللی و منطقه شاهد هستیم.
وی گفت: با این سه گام فعلا توازنی در برجام ایجاد شده است و سازمان انرژی اتمی توانسته این توازن را برگرداند و الان می‌بینید در بحث فنی دیگر اقدامی نمانده انجام نداده باشیم. مهم است که ملت ببینند که با چه سرعتی برگشتیم و سانتریفیوژهای پیشرفته را در عددهای قابل توجه به کار بگیریم که نشان از هوشیاری و هوشمندی ایران است که با توجه به توصیه مقام معظم رهبری انجام شد؛ ما اینها را پیش‌بینی کرده بودیم. الان هم هر گامی اعلام می‌شود ما قادر هستیم آن را عملیاتی کنیم.
