ژن تنظیم‌ کننده اسکیزوفرنی با همکاری دانشمند ایرانی کشف شد

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، دانشمندان "بیمارستان کودکان فیلادلفیا"(CHOP) با همکاری "ابوالفضل دوست پرست ترشیزی"(Abolfazl Doostparast Torshizi) دانشمند ایرانی، ژنی را کشف کردند که در تنظیم بیماری اسکیزوفرنی نقش دارد. فرضیه آنها این است که این ژن می‌تواند بیان بسیاری از ژن‌های دیگر را هنگام رشد مغز کنترل کند و به مرور زمان به بروز اسکیزوفرنی منجر شود.

وراثت، نقش مهمی در ابتلا به اسکیزوفرنی دارد و تاثیر آن حدود 80 درصد است. دانشمندان سعی دارند به ژن‌هایی دست پیدا کنند که با پیش آمدن این شرایط ارتباط دارند و معتقدند که ژن‌های متفاوتی در بروز این مشکل موثر هستند.

"کای وانگ"(Kai Wang)، سرپرست این پژوهش گفت: از آنجا که ممکن است صدها یا حتی هزاران ژن، در خطر بروز اسکیزوفرنی موثر باشند، باید به این موضوع پی ببریم که کدام یک از ژن‌ها، نقش مهم‌تری دارند و نقش اصلی را در بروز بیماری ایفا می‌کنند. کشف ژن اصلی تنظیم‌کننده بیماری می‌تواند به ما در رسیدن به درمان‌های جدید کمک کند.

بیماری‌هایی که با یک ژن کنترل می‌شوند، اغلب با "اختلالات مونوژنیک"(monogenic disorder) مرتبط هستند اما اگر چند ژن در بروز یک بیماری نقش داشته باشند، آن بیماری "پلی‌ژنیک"(polygenic) نامیده می‌شود. گروهی از دانشمندان "دانشگاه استنفورد"(stanford university) در سال 2017، اصطلاح "امنی‌ژنیک"(omnigenic) را برای بیماری‌هایی به کار بردند که هزاران ژن در بروز آنها نقش دارند.

این پژوهش جدید نمی‌تواند مشخص کند که اسکیزوفرنی، از بیماری‌های پلی ژنیک است یا امنی ژنیک اما این موضوع مشخص است که ژن‌های بسیاری در بروز این بیماری نقش دارند.

وانگ افزود: بدیهی است که در بروز یک بیماری، برخی ژن‌ها، مهم‌تر از ژن‌های دیگر هستند؛ در نتیجه ما تصمیم گرفتیم تا ژن تنظیم‌کننده اصلی را شناسایی کنیم.

تنظیم‌کننده‌های اصلی، ژن‌هایی هستند که بیان بسیاری از ژن‌های پایین‌تر از خود را تعیین می‌کنند. پژوهشگران برای کشف ژن اصلی تنظیم‌کننده اسکیزوفرنی، الگوریتم جدیدی را در دو مجموعه مجزا از داده‌های بیولوژیکی به کار گرفتند. این الگوریتم، نهایتا توانست ژنی موسوم به "TCF4" را مشخص کند.

TCF4، پیش از این به عنوان ژنی شناخته می‌شد که در بروز اسکیزوفرنی نقش دارد اما پژوهشگران در این پروژه جدید، برای نخستین بار توانستند اثرات مربوط به عملکرد آن را مشخص کنند. آنها دریافتند که TCF4، در تنظیم بسیاری از شبکه‌های متفاوت ژن نقش دارد که با فعالیت عصبی مربوط به اسکیزوفرنی به خصوص در مراحل ابتدایی گسترش آن در ارتباط هستند.

وانگ ادامه داد: برای درک این موضوع که آیا ژن‌های تنظیم کننده بیشتری در بروز اسکیزوفرنی سهیم هستند یا خیر، به پژوهش‌های بیشتری نیاز داریم. اگر ژن‌های بیشتری شناسایی شوند، امکان طبقه‌بندی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و ارائه درمان‌های دقیق‌تر و هدفمندتر نیز فراهم می‌شود.

این پژوهش، در مجله "Science Advances" به چاپ رسید.