تصاویر: کوره آجرپزی روستای نومل

در ایران کهن بنا‌های بیشماری اعم از مسجد و سکونت‌گاه و تجارت‌خانه و... به وسیله آجر سنتی ساخته شده‌اند. به این دلیل آجرپزی سنتی به شیوه دستی در ایران سابقه زیادی دارد. روستای نومل در نزدیکی شهر گرگان، بیشترین کوره‌های آجرپزی به روش سنتی استان گلستان در آن قرار دارد. نومل از گذشته محل داد و ستد و فعالیت کوره‌های آجرپزی بوده، و این روز‌ها پذیرای نیروی کار غیر بومی از جنوب ایران و مهاجران افغانستانی شده است. کارگرانی که برای بهبود وضعیت معیشت، رنج دوری از خانه، کاشانه و وطن را تحمل می‌کنند و در فصل گرما از صبح تا عصر مشغول کار در کوره‌های آجرپزی هستند. کارگران از خنکای صبح و پیش از طلوع خورشید به محل کار خود می‌روند. تپه‌های خاکی را کَنده، خاک را الک و خاک تمیز الک شده را به حالت گودال درآورده و درون آن آب ریخته تا جان‌مایه خِشت را فراهم کنند و در نهایت پس از تهیه خشت‌ها و پختن آن، محصول آجر به دست آمده، خشت خشتِ سرپناه خانه‌های ما شود. کوره‌های آجرپزی فقط در تابستان‌ها فعال هستند. زن و مرد، کودک و پیر و همه اعضای خانواده با هم خِشت می‌زنند و کار می‌کنند. یکی بیل می‌زند، یکی قالب آماده می‌کند، یکی صبحانه را می‌آورد، یکی هم در کوره خِشت‌ها را می‌چیند. در آخر آجر پخته شده بار کامیون‌ها شده و بین مصالح فروشی‌ها توزیع می‌شود؛ برای کارگران، اما فردا، روز از نو و روزی از نو...