«ایران تلنت» نه تنها نقطه شکست تفکرات سنتی در مورد توانمندی زنان است، بلکه نقطه عطفی در تغییر نحوه جذب نیرو در کشور نیز به شمار می‌رود. در واقع ایران تلنت اثباتی بر این ادعاست که زنان نه تنها می‌توانند در جامعه دوشادوش مردان کار کنند بلکه می‌توانند آغازگر روش‌های نوین در بازار کار کشور باشند. برخلاف آن تصوری که سایت انگلیسی زبان ایران تلنت در نگاه اول برای کاربران ایجاد می کند، یکی از بزرگترین پلتفرم‌های کاریابی کشور توسط چشم آبی‌ها و مو بلوندهای غربی تاسیس نشده بلکه در پشت آن «آسیه حاتمی» یکی از زنان کارآفرین ایرانی قرار دارد که ایران تلنت را به تنهایی از دفتری کوچک در خیابان شریعتی راه‌اندازی کرده و حالا که من با او مصاحبه می‌کنم در ساختمانی حوالی پاسداران مستقر شده و چند طبقه یک ساختمان را به همین کار اختصاص داده است.
10 صبح در دفتر ایران‌تلنت کار با سرعت زیادی جریان دارد، از صدای تلفن‌ها و رقص انگشتان روی کیبوردها می‌توان این را به خوبی فهمید، با این حال نظم و فضای دوستانه دفتر، مرزهای خود را به مشغله کارکنان نباخته است. حاتمی از آن دسته مدیرانی است که تعادل روابط دوستانه را با جدیت در کار، بسیار ماهرانه تنظیم کرده است؛ مرزی که بیشتر مدیران زن ایرانی با آن مشکل دارند.
حاتمی بسیار نکته بین، با انگیزه و خنده روست، دوست داشتم سوالات بیشتری از او بپرسم یا حتی در مورد مسائل دیگر با او صحبت کنم اما حدود 3 ساعت زمان، فرصت کافی برای استفاده بیشتر از تجربیاتش را به من نمی‌داد و حتی مجبور شدم در میان مصاحبه از پرسیدن برخی سوالات چشم پوشی کنم.
یک خانواده کاری
خانواده مهمترین نقش را در تربیت هرشخص دارد؛ حاتمی هم با این موضوع موافق است. مادری فرهنگی و پدری که از فعالان حوزه بانکداری است، خانواده‌ای با 3 دختر و 3 پسر دارند که میان آنها هیچ تفاوتی نمی‌گذارند و تنها اهدافی برای‌شان تعیین می‌کنند تا برای رسیدن به آن اهداف تلاش کنند. او به دیجیاتو می‌گوید فرزندان خانواده حاتمی برای آنچه که می‌خواستند بشوند بسیار جنگیده‌اند. خودش این موضوع را اینطور روایت می‌کند: «این لازمه موفقیت است که شما بتوانید برخلاف آنچه که در جامعه تعریف شده است، هدفی را در نظر بگیرید و به آن عمل کنید، مخصوصاً در جامعه ما که کلیشه‌ها خیلی پررنگ هستند.»
حاتمی می‌گوید در جامعه‌ای که کلیشه‌ها پر رنگ هستند باید هدف مشخص کرد و برای آنها جنگید
وقتی با حاتمی صحبت می‌کنید مشخص است که مسئولیت پذیری از خصوصیت‌های پررنگ شخصیت اوست. البته داشتن نگاه کلان و سازمان‌دهی شده به موضوعات که نتیجه تمرین‌های مداوم پدر با فرزندانش بوده، تاثیر زیادی در شکل گیری این ویژگی داشته است. خودش می‌گوید:
«به یاد دارم زمانی که از سینما بیرون می‌آمدیم پدرم از ما می‌پرسید کارگردان چه مفهومی را منتقل کرد؟ یا در زمان شام وقتی باهم در مورد اتفاقات روزمره صحبت می‌کردیم، پدرم به جای شنیدن داستان‌های روز از ما می‌پرسید که مهمترین اتفاقی که امروز افتاد چه بود و همین کمک کرد تا سازمان‌دهی شده فکر کنیم. در نتیجه الان که در بیزینس هستم می‌توانم به تمام تحولات و اتفاقات به صورت طبقه‌بندی شده نگاه کنم و همین قدرت تحلیل من را بالا برد.»
تحصیل حاتمی در رشته ریاضی، مسیر ورود به دانشگاه امیرکبیر و ادامه تحصیلات در رشته پلیمر بود. او باور دارد که مهندسی موجب می‌شود تا فرآیند حل مشکلات را بیاموزد. در واقع مهمترین دارایی یک مهندس قدرت تحلیل اوست و از نگاه حاتمی همین امر هم باعث می‌شود تا مهندسان پس از مدتی به سراغ رشته مدیریت بروند.
شکل گیری ایران تلنت
حین گفتگو با موسس ایران تلنت متوجه می‌شوید که او به زبان انگیسی کاملا تسلط دارد و شاید همین پشتوانه بود که باعث شد که او در دوران دانشجویی با تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه شهید بهشتی، اولین تجربه کاری خود را بدست بیاورد. حاتمی سپس وارد «ایران خودرو» شد، پروژه‌ای که مدیریتش را در دست گرفته بود، طی 3 ماه به پایان رساند و پس از آن ایران خودرو را برای همیشه ترک کرد:
«در آنجا متوجه شدم که من برای کارخانه ساخته نشده‌ام. دوست ندارم در فضایی کار کنم که کارمندانش تنها برای پر کردن ساعت، به محل کار می‌آمدند و انگیزه‌ای برای خلق و تولید ندارند.»
اوایل دهه 80 بود که حاتمی همزمان با فارغ‌التحصیلی از امیرکبیر و تجربه کار در ایران خودرو وارد یک شرکت کامپیوتری شد تا مسئولیت تجاری پروژه‌ای به نام «ایران جابز» را در یک سایت برعهده بگیرد. به عبارت بهتر او باید شرکتهای خارجی را مجاب می‌کرد تا استخدام نیروهای خود را به آنها بسپارند. برای انجام این کار حاتمی باید نیروی کار را جستجو و با آنها مصاحبه می‌کرد؛ این کار بسیار دشوار بود اما تجربه و مطالعه، او را در این کار خبره کرد، تا آنجاکه جرات پیدا کرد به عنوان مشاور کاریابی تائیدیه خود را ضمیمه رزومه افراد کند.
ایران تلنت امروز 70نفر نیروی کار دارد که تقریباً نصف آنها را زنان تشکیل می‌دهند.
ایران تلنت سال 83 کارش را از یک دفتر کوچک آغاز می‌کند
اما کار آنطور که باید پیش نرفت و اختلاف شرکا به نقطه پایانی ایران جابز و آغاز ایران تلنت در سال 83 بدل شد. آسیه حاتمی ایران تلنت را به تنهایی از یک دفتر کوچک اجاره‌ای در کوچه‌های فرعی خیابان شریعتی و با تعریف یک پروژه و تلاش برای طراحی سایت آغاز کرد:
«از شرکت نرم‌افزاری که قبلا در آن مشغول به کار بودم خواستم تا سایتی برایم طراحی کنند اما آنها گفتند که طراحی سایت یک سال زمان می‌برد و حدود 16 میلیون تومان هزینه دارد. بعد از آن پیشنهادات سایر شرکتها برای طراحی سایت را بررسی کردم و در نتیجه، نسخه اولیه وب سایت ایران تلنت توسط یک شرکت هندی ظرف مدت 3 ماه با لوگوی یک آقای فیلیپینی طراحی شد که البته به مرور لوگو و حتی فونت آن به شکل کنونی تغییر کرد.»
تمرکز خاص روی شرکتهای خارجی
حاتمی می‌گوید تا چندین سال شرکتهای خارجی، تنها مشتریان ایران تلنت بودند چراکه با این نحوه جذب نیرو و سایت‌های استخدامی آشنایی داشتند، اما این موضوع برای شرکتهای ایرانی که تازه با مفهوم وب سایت آشنا شده بودند تا مدت‌ها غریبه بود.
شکل‌گیری سایت‌های کاریابی فارسی‌زبان باعث بزرگتر شدن ایران تلنت شد
با این حال کارجویان ایرانی از ابتدا به ایران تلنت اعتماد داشتند. چرا که کمتر کسی تصور می‌کرد ایران تلنت یک مجموعه ایرانی باشد. این موضوع از زاویه کسب و کار برای ایران تلنت نقطه‌ای مثبت بود، چون از نقطه صفر مردم به آنها اعتماد داشتند و بعد از آن بهبود کیفیت و خدمات باعث شد تا ایران تلنت به عنوان معرف بهترین نیروهای کار شناخته شود.
موسس ایران تلنت می‌گوید که حضور سایر سایت‌های کاریابی فارسی زبان، بازار ایران تلنت را بزرگتر کرد و باعث شد این نوع خدمات شناخته شده‌تر شود. وی با اشاره به اینکه تنها بازیگر بازار نبودن، بار مواجهه با دولت و سازمان‌های دولتی را سبک‌تر کرده است گفت: «با وجود این که ایران تلنت محصولی پریمیوم برای متخصصان و مدیران است، همچنان اکثریت مطلق بازار استخدام آنلاین کشور را در اختیار دارد.»
حاتمی باور دارد موانع زیاد بر سر راه وجود دارد و باید از روی آنها پرید باید از جایی شروع کرد که می‌خواهیم تغییر را ایجاد کنیم و بعد از روی موانع بگذریم.
حاتمی معتقد است استفاده از زبان انگلیسی باعث حضور متخصص‌ها در ایران تلنت شده است
همه اینها در حالیست که امروز دیگر ایران‌تلنت مانند سال‌های قبل تنها نیست. به جز ایران تلنت، سایت‌های دیگری مانند «جاب اینجا»، «جاب ویژن» و بسیاری دیگر با الگوهای نه‌چندان متفاوت حضور دارند که هرکدام به سهم خود شناخته شده و کاربردی هستند. با این حال این تصور نیز وجود دارد که استفاده صرف ایران تلنت از زبان انگلیسی باعث شده تا اکنون این شرکت که در گذشته تنها بود، حالا بخش قابل توجهی از بازار را به دیگران واگذار کند. با این حال حاتمی با این مسئله موافق نیست و می‌گوید استفاده‌ی صرف از زبان انگلیسی باعث حضور نیروهای متخصص در ایران تلنت شده است:
«در سایر کشورها هم چند نوع سایت کاریابی وجود دارد. برخی از سایت‌های استخدامی تنها بر مشاغل خاص تمرکز دارند، برخی دیگر از این سایت‌ها عمومی‌تر هستند و همه مشاغل را پوشش می‌دهند. از طرف دیگر سایت‌های استخدامی وجود دارند که به صورت تخصصی حول یک صنعت یا گروه شغلی فعالیت دارند. در آخر هم سوشال مدیاها و شبکه‌های اجتماعی هستند که به تازگی از آنها برای یافتن نیروی کار استفاده می‌شود. هر یک از موارد فوق مشتریان خاص خود را دارد و حضورشان در جامعه ضروری است.
در این میان، حوزه های گوناگونی برای استخدام وجود دارند که ایران تلنت برای آنها ساخته نشده است و فعلاً هم برنامه‌ای برای پوشش این بخش از بازار ندارد. برای مثال یک کارخانه نمیتواند نیروی کارگری، نگهبان یا راننده خود را از ایران تلنت استخدام کند. مشتریان ایران تلنت شرکت‌هایی هستند که می‌خواهند نیروهای زبده‌تر و سخت‌تر (یعنی میان رده به بالا) را انتخاب کنند. در این دسته، نزدیک‌ترین رقیبی که داریم لینکدین است چون شرکت‌هایی که از طریق ما جذب انجام می‌دهند، با لینکدین هم آشنایی دارند و نیروهای حاذق ایرانی در لینکدین هم حضور دارند.»
در رکود سال گذشته، حداقل 20 درصد از نیروهای بخش خصوصی تعدیل شدند
از سوی دیگر مدیرعامل ایران تلنت عقیده دارد که فعالیت سایت‌های استخدامی هنوز به مرحله اشباع نرسیده است. حاتمی کشور سوئیس را مثال می‌زند که با 8 میلیون نفر جمعیت، 30 سایت در این زمینه دارد و معتقد است حضور این سایت‌ها ارتباط مستقیم با اقتصاد کشورها دارند. در واقع هرچه اقتصاد رونق بگیرد و شغل بیشتر ایجاد شود، قطعا بازیگران بیشتری می‌توانند در آن وجود داشته باشند:
«طبق آمار ما در رکود سال گذشته، حداقل 20 درصد از نیروهای بخش خصوصی تعدیل شدند که این عدد بسیار وحشتناکی است. قطعا هرچه وضع اقتصاد کشور بهتر باشد، وب‌سایت‌های بیشتری در زمینه استخدام و کاریابی می‌توانند فعالیت کنند اما در این مقطع زمانی که شرکتها در حال تعطیل شدن هستند، همه سایت‌های کاریابی نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. از سال گذشته تاکنون چندین وب سایتی که در این حوزه فعالیت داشتند توان ادامه کار را از دست دادند که به سبب همین موضوع، برخی از آنها تعطیل شدند و برخی دیگر نیز فعالیت خود را به حداقل رساندند.»
تحریم‌ها و گردش به سمت ایران
با تحریم‌های 2008، ایران تلنت 80 درصد مشتریانش را از دست داد؛ حالا زمان تغییر استراتژی بود
بزرگترین شوک برای ایران تلنت به حوالی سال‌های 2008 و اوج‌گیری تحریم‌ها برمی‌گردد که شرکتهای خارجی از ایران رفتند و ایران تلنت 80 درصد از مشتریان خود را از دست داد. همین موجب شد تا آنها تمام سال 2009 را صرف تغییر استراتژی برای گردش به سوی شرکتهای ایرانی کنند. برای مثال تا قبل از این تمام لیست هزینه‌ها به دلار بود و باید به ریال تبدیل می‌شد. بنابراین همکاری با شرکتهای بزرگ و سپس شرکتهای کوچک ایرانی آغاز شد.
به گفته حاتمی شرکتهای بزرگ با ایران‌تلنت همکاری دارند و حدود 45 درصدشان کمتر از 200 نفر نیرو دارند که در دسته شرکتهای متوسط قرار می‌گیرند:
«در ابتدای فعالیت ایران تلنت، 80 درصد شرکت‌هایی که با آنها کار می‌کردیم خارجی بودند و 20 درصد ایرانی؛ که به مرور زمان و با رفتن شرکتهای خارجی از ایران و همچنین توسعه خدمات و بازار ایران تلنت، این نسبت برعکس شد.»
از درآمد تا روش کاری
حاتمی در مورد نحوه درآمدزایی ایران تلنت توضیح می‌دهد که تا پایان سال 96، ایران تلنت تنها از دو محصول اصلی درآمد داشت: «یکی جستجو در دیتا بیس (بانک رزومه) و دیگری نمایش آگهی شغلی کارفرمایان. جستجو در دیتا بیس به این صورت است که ما یک میلیون رزومه از کارجویان داریم و کارفرمایان با پرداخت حق اشتراک می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند و بین آنها جستجوی هوشمند انجام دهند. درج آگهی شغلی بر روی وب‌سایت هم به تعداد آگهی‌های درخواستی شرکتها بستگی داشت. ما برای شرکتها 20 پکیج تعریف کرده بودیم تا به تناسب نیاز و بودجه‌شان، آنها را انتخاب کنند.»
ایران تلنت قوانین نانوشته بازار کار را از لابه‌لای رزومه‌ها و فرصت‌های آگهی شده پیدا می‌کند
شاید نحوه آنالیز کردن رزومه‌ها در سایت کاریابی برای بسیاری سوال باشد. بنیانگذار ایران تلنت توضیح می‌دهد آنالیز آنها همواره در حال تحلیل دیتای خام مشاغل و شاغلین هستند که خروجی آن گزارشات و اطلاعات فوق‌العاده جذابی است که در مارکت وجود ندارد. در واقع ایران تلنت سعی می‌کند قانون‌های نانوشته بازار کار را از لابه‌لای رزومه‌ها، فرصت‌های آگهی شده و جستجوها پیدا کند. به همین دلیل، ارتباط یک رزومه با یک موقعیت شغلی به الگوریتم‌ها و پارامترهای متفاوتی بستگی دارد که در نهایت با یک نگاه سختگیرانه به رزومه‌ها امتیاز داده می‌شود و بدست کارفرما می‌رسد. به گفته حاتمی افرادی که رزومه‌شان کمتر از 40 درصد کامل شده باشد، اجازه ارسال آن را برای موقعیت‌های شغلی موجود ندارند و رزومه‌شان در جستجوی کارفرما نمایش داده نمی‌شوند:
«ما در ایران تلنت برای کارفرمایان دو سرویس در نظر گرفتیم. یکی اینکه شرکتها می‌توانند برای موقعیت‌های شغلی در وب‌سایت آگهی درج کنند و دیگری این که کارفرمایان می‌توانند در دیتابیس ایران تلنت آدم‌های مختلف را بر اساس کلیدواژه‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف جستجو کنند. افرادی که رزومه کمتر از 40 درصد داشته باشند در این جستجوها نمایش داده نمی‌شوند. حال اینکه کدام رزومه‌ها امتیاز بالاتری را کسب می‌کنند و در صفحه اول دیده می‌شوند، مسیر پیچیده‌تری دارد مثل اینکه چه کلماتی در کجای رزومه قرار گرفته و اینکه این کلمات چقدر با شغل شخص همخوانی دارد.»
رزومه نویسی هم یکی از مباحث پر اهمیت برای یک سایت استخدامی است که در ایران تلنت قوانین خاص خود را دارد. اینطور که حاتمی می‌گوید کارجویان برای بالا بردن رتبه رزومه خود در جستجوی کارفرما باید به این نکته توجه کنند که اگر قبلا شغلی داشته‌اند، در مورد آن توضیح بدهند. برای مثال فرد باید مسئولیت‌های اصلی و دستاوردهایی که در طول کار در یک مجموعه کسب کرده را در رزومه خود شرح دهد. حاتمی تاکید دارد که نوشتن این موضوعات در رزومه به کارفرما نشان می‌دهد که شخص اهداف و موضوعات را می‌فهمد و برای رسیدن به آنها تلاش می‌کند. در نهایت، کارفرما شخصی را برای مصاحبه انتخاب می‌کند که مطمئن باشد می‌تواند برای او دستاوردی داشته باشد:
«قبل از رزومه نویسی کارجویان باید بدانند که به دنبال چه چیز هستند و درست مانند یک برنامه استراتژیک است که می‌گوید ما به دنبال چه هستیم. آدم‌ها چون نمی‌دانند به دنبال چه کاری هستند صرفا سوابق شغلی خود را می‌نویسند. مورد مهم دیگر اینکه ما تصور می‌کنیم که رزومه بیوگرافی ماست درحالیکه اینطور نیست. رزومه آن چیزی است که بتواند ما را به مصاحبه برساند. در واقع بروشور ماست که باید در آن دستاوردها و مهارت‌های خود را بنویسیم زیرا می‌خواهیم این مهارت‌ها را به کارفرما بفروشیم.»
ناگفته نماند از سال گذشته ایران تلنت به دلیل بزرگ شدن دیتا بیس خود، سرویس دیگری برای کارجویان راه اندازی کرده تا کارجویان بتوانند رزومه خود را در رتبه‌های بالاتر نمایش داده و خودشان را در معرض دید کارفرما قرار دهند.
بازار کار چه نوع نیرویی می‌خواهد؟
همیشه برای همه کارجویان یک سری سوال مطرح است. سوالاتی مانند اینکه شرکتها به دنبال چه نیروهایی هستند؟ چه تفاوت‌هایی میان گزینش نیرو میان شرکتهای ایرانی، خارجی یا حتی دولتی و خصوصی وجود دارد؟ آیا مهارت حرف اول را می‌زند یا مدارک تحصیلی؟ حاتمی با تکیه بر تجربه چندین ساله خود به این سوالات پاسخ می‌دهد. به گفته او در تمام کشورها و البته شرکتهای ایرانی که نتیجه برای آنها مهم است، نیروهایی انتخاب می‌شوند که بتوانند کاری انجام دهند.
او به طبقه بندی مشاغل در شرکتهای مختلف در دنیا اشاره می‌کند که مشخص می‌کند نیروها طبق چه معیارهایی در هر شرکت در چه سطحی قرار می‌گیرند و یا ارتقاء پیدا می‌کنند. این معیارها در شرکتهای بین‌المللی بیشتر بر اساس توانمندی و مهارت مورد نیاز برای انجام یک شغل است و میزان مسئولیتی که شخص می‌پذیرد و البته میزان خروجی کار که ارائه می‌کند. اما در بسیاری از شرکتهای ایرانی و البته طبق قوانین مورد تایید وزارت کار این دسته‌بندی بیشتر بر اساس مدارک تحصیلی و تعداد سال سابقه کار انجام می‌شود:
«البته موارد دیگری هم وجود دارد که در بخشی از شرکتهای ایرانی به آنها توجه می‌شود. مانند اینکه چه ایده‌های داشته‌اند و انجام داده‌اند؟ فرد چه بودجه‌ای را می‌تواند مدیریت کند؟ چقدر می‌تواند اثرگذار باشد یا مسئولیت چه بخشی را می‌تواند بپذیرد؟ البته صحبت من این نیست که مدرک و تحصیلات هیچ تاثیری ندارند منتها هرکدام خصوصیات خاص خود را دارند. تحصیلات خوب است اما کافی نیست. کارفرما از طریق ارزیابی مهارت یک نیرو تشخیص می‌دهد که آیا او برای کارش مناسب است یا خیر. تجربه هم وقتی خوب است که همراه با مهارت باشد.»
به گفته حاتمی زنان و جوانان اینطور فکر می‌کنند که چون کاری نشده است، پس دیگر نمی‌شود آن را انجام داد. داشتن ذهنیت «نشد» و «نمی‌شود» هیچ وقت به آغازی بزرگ منتهی نخواهد شد. به همین دلیل باید از نقطه دیگری کار را آغاز کنیم تا به سرانجام برسد.
میانگین دستمزدها با هدف تعیین معیاری از حقوق و دستمزد کارکنان در سایت «ایران سَلِری» منتشر می‌شود. حاتمی برای دیجیاتو شرح می‌دهد که از 5 سال گذشته این گزارش سالانه مورد استقبال قرار گرفته است:
«هدف از وجود ایران سلری ایجاد شفافیت در دریافتی‌ها و پرداختی‌هاست. ایران سلری کمک می‌کند تا شاغلین و حتی شرکتها متوجه شوند متناسب با شرکت و شرایط کاری یک شغل، حداقل، حداکثر و میانگین حقوق‌های پرداختی به چه صورت است. بسیاری به اشتباه فکر می‌کنند که اگر مدرک تحصیلی‌شان بالا باشد دریافتی بیشتری خواهند داشت، درصورتیکه این موضوع در هر شرکتی متفاوت است. برای مثال در شرکتهای دولتی که مدرک‌گراتر هستند، کارشناسان با مدرک فوق لیسانس 13 درصد بیشتر از کارشناسان همان شغل با مدرک لیسانس دریافتی دارند. این تفاوت دریافتی در شرکتهای خصوصی 8 درصد و در شرکتهای خارجی کمتر از 5 درصد است.»
زنان جزئی‌نگر و مردان کلی‌نگر
در خبرها می‌خوانیم که دستمزد زنان کمتر از مردان است و همچنین فرصت‌های کاری کمتری برای زنان وجود دارد. آمارهای 5 ساله ایران سلری نیز صحت این اخبار را تائید می‌کند. به گفته آسیه حاتمی اطلاعات 5 ساله نشان داده که حقوق خانم‌ها 20 درصد کمتر از آقایان است و این تفاوت در لایه‌های مدیریتی به طور میانگین به 50 درصد هم می‌رسد. البته این تفاوت مختص به ایران نیست بلکه در تمام کشورها وجود دارد منتها ما در ایران به این تفاوت آگاه نیستیم و در نتیجه قانونی برای آن وجود ندارد.
حقوق خانم‌ها 20 درصد کمتر از آقایان است و این تفاوت در لایه‌های مدیریتی به طور میانگین به 50 درصد هم می‌رسد
حاتمی می‌گوید در جهان روی دو موضوع کار می‌شود یکی کاهش تفاوت دستمزدها بین زنان و مردان و دیگری نسبت اشتغال آنها در یک مجموعه:
«در ترند جهانی، تناسب تعداد کارکنان زن و مرد عامل مهمی در رتبع بندی شرکتها محسوب می‌شود. هرچه این اختلاف کمتر باشد، شرکت نمره بالاتری می‌گیرد. منتها ما در ایران چنین قوانینی نداریم. ما در ایران تلنت تلاش کردیم اعداد را منتشر کنیم تا این اختلافات نشان داده شود. این اختلاف چیزی در حدود 70 به 30 است. یعنی 30 درصد خانم‌ها و 70 درصد آقایان شاغل هستند و طبق آمار ما این تفاوت در لایه‌های مدیریتی به کمتر از 10 درصد برای خانم‌ها و بیشتر از 90 درصد برای آقایان می‌رسد.»
در ابتدا، بیشتر کارکنان ایران تلنت را خانم‌ها تشکیل می‌دادند. به گفته آسیه حاتمی چون خانم‌ها بهتر می‌توانستند یه شرکتها مشاوره داده و نحوه استفاده از خدمات ایران تلنت را آموزش دهند، در آغاز کار بیشتر کارکنان خانم بودند.
حاتمی معتقد است که ما برای برطرف کردن این اختلاف نیاز به قوانین حمایتی داریم. او با این نظر که زنان برای پیشرفت باید چند برابر مردان تلاش کنند مخالف است. وی اعتقاد دارد برخی از زنان اعتماد به نفس و جرات کافی ندارند و همین موضوع جلوی پیشرف آنها را می‌گیرد و باعث می‌شود تا آنها در سمت‌های مدیریتی و بالاتر کمتر دیده شوند:
«برای مثال زمانیکه در ایران تلنت به دختران پیشنهاد کار مدیریتی می‌دهم با من بحث می‌کنند که اگر نتوانستم چه خواهد شد؟ اما زمانیکه همان پیشنهاد را به آقایی می‌دهیم، می‌گوید خوشحالم که توانایی‌هایم دیده شده و من لایق چنین سمتی هستم. دختران ترجیح می‌دهند وارد کاری شوند که مطمئن باشند در آن موفق خواهند شد. اگر خانم‌های ایرانی اعتماد به نفس داشته باشند و جرات کنند مسئولیت کاری که تا به حال انجام نداده‌اند را بپذیرند، قطعا موفق خواهند شد. خانم‌ها باید به خودشان و توانایی‌هایشان باور داشته باشند.»
این کار آفرین ایرانی در مورد تفاوت‌های مدیریتی زنان و مردان، به جزئی نگری زنان و کل نگری مردان اشاره می‌کند که البته معتقد است ضعف هرکدام در فقدان دیگری است. ضمن آنکه آقایان در مدیریت خود از قدرت نمایی و تحکم استفاده می‌کنند اما خانم‌ها سعی می‌کنند شرایط را طوری فراهم کنند تا کارمند کار را انجام دهند.
با وجود تمامی این مسائل حاتمی باور دارد که وجود استارت‌آپ‌ها باعث تسهیل روند کار شده و موجب شده تا خانم‌ها حق انتخاب بیشتری داشته باشند:
«جوانان ایرانی اشتیاق فراوانی به کارآفرینی را دارند، چون می‌خواهند رئیس خودشان باشند. در گذشته اگر می‌خواستند کاری انجام دهند باید منابع را به سختی بدست می‌آوردند اما الان اینطور نیست، فقط ایده و تیم برای اجرایی کردن کار لازم است. همین هم موجب شده تا زنان و جوانان بتوانند آنطور که خودشان می‌خواهند وارد بازار کار شوند.»
تلنت کوچ میان بر دانشگاه به کار
دانشگاه تهران همه فرایند کارآموزی دانشجویان خود را روی پلتفرم تلنت کوچ برده است
تلنت کوچ پروژه‌ای است که فارق‌التحصیلان دانشگاهی را با بازار کار یعنی همان سازمان‌ها و شرکتها پیوند می‌زند، هرچند مدت زیادی از عمر آن نمی‌گذرد اما در همین مدت بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. حاتمی یکی از مهمترین مشکلات شرکتها را فقدان مدیران و نیروی انسانی موثر می‌داند و توضیح می‌دهد که شرکتهای خارجی پیش از این و شرکتهای ایرانی به تازگی دانشجویان را جذب کرده و در مسیری قرار می‌دهند که آموزش‌های لازم را در فضای واقعی کار ببینند و تجربیات لازم را بدست آورند تا در آینده به عضوی اثرگذار و مهره کلیدی تبدیل شوند:
«3 سال قبل زمانیکه پیشنهاد همکاری را با دانشگاه‌ها مطرح می‌کردم، آنها خود را کنار می‌کشیدند اما امسال که امکانات را فراهم کرده‌ایم آنها بسیار استقبال می کنند. حتی دانشگاه تهران همه فرایند کارآموزی دانشجویان خود را روی پلتفرم تلنت کوچ برده است و عملا امسال تمام 1000 نفری که قرار بود از دانشگاه فنی تهران فرصت کارآموزی بگیرند از پلتفرم تلنت کوچ استفاده کرده‌اند. در تلنت کوچ تلاش می‌کنیم دانشجویان با حضور در شرکتها و با استفاده از امکانات مهارت کسب کنند. چنین مهارت‌هایی توسط هیچ موسسه و دانشگاهی به دست نمی‌آید چون مهارت باید همراه با چالش باشد و زمانیکه مشکلات پشت سر گذاشته شد، می‌توان راه حل را پیدا کرد.»
3 دانشگاه تهران، پلی تکنیک و علامه با تلنت کوچ هرکدام به نحوی با تلنت کوچ همکاری می‌کنند. برای مثال دانشگاه علامه در قالب نمایشگاه کار همراه تلنت کوچ خواهد بود. برگزاری نمایشگاه کار آنلاین یکی به باور حاتمی یکی از جذاب‌ترین اتفاقات تلنت کوچ است.
او می‌گوید در نمایشگاه کار فیزیکی شرکتها در داخل دانشگاه‌ها غرفه می‌گرفتند و دانشجویان به آنها رزومه می‌دانند؛ اما در نمایشگاه کار مجازی تلنت کوچ، شرکتها در هرجایی که باشند در زمانی مشخص روی سایت تلنت کوچ غرفه‌ای مجازی به خود اختصاص می‌دهند و تمامی شغل‌ها و فرصت‌هایی که دارند را در آنجا تعریف و دانشجویان رزومه‌های خود را بفرستند. سپس دانشجویان طبق برنامه زمان‌بندی مصاحبه ویدیویی و در نهایت مصاحبه حضوری دعوت می‌شوند.
جای خالی رشتههای علوم انسانی
گفته‌های حاتمی نشان می‌دهد که بیشتر فرصت‌های کارآموزی و شغلی مختص دانشجویان رشتههای فنی است. بنیانگذار ایران تلنت توضیح می‌دهد که این دانشجویان مهندسی یا حتی پزشکی باید دوره‌های کارآموزی خود را بگذرانند اما دانشجویان رشتههای علوم انسانی چنین امکانی را ندارند:
«برای مثال امروزه همه شرکتها به برنامه نویس احتیاج دارند. در سال 97 حدود 70 درصد گروه‌های شغلی، افت استخدام داشتند اما برنامه نویسان 40 درصد رشد استخدام را تجربه کردند. البته در تمام دنیا همین است. ضمن آنکه بیشتر شرکت‌هایی که ما با آنها در ارتباط هستیم از میان رشتههای علوم انسانی، فقط با رشتههای حسابداری و تحلیل‌های اقتصادی، مدیریت و منابع انسانی و بخش حقوقی (که البته استخدام بسیار کمی دارند) آشنا هستند. به همین دلیل دانشگاه علامه تلاش می‌کند تا سهم استخدام دانشجویان علوم انسانی را افزایش دهد.
من به شدت احساس می‌کنم که به سایر رشتههای علوم انسانی مانند جامعه شناسی، برنامه‌ریزی شهری برای حاشیه نشینان و مواردی از این قبیل که تاثیر مهمی در شکل‌گیری شهرها دارند، بی‌توجهی می‌شود. مشکل اینجاست که اینها مشاغلی هستند که بیشتر در سازمان‌های دولتی پذیرفته می‌شوند. به همین دلیل رشتههای علوم انسانی نتوانسته‌اند جایگاه خود را در میان شرکتها پیدا کنند. ما هم در تلاش هستیم شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند و کمی خصوصی‌تر هستند مانند پیمانکاران شهرداری، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان علوم انسانی را بپذیرند تا شاهد نتایج بهتری در کار خود باشند.»
البته آسیه حاتمی برای ایران تلنت برنامه‌های دیگری هم دارد که مهمترین آنها برقراری ارتباط کارجویان ایرانی با بازار کار بین المللی است. به گفته حاتمی با راه اندازی این سرویس کارفرمایان غیر ایرانی که برای بسیاری خدمات حاضر به پرداخت هزینه‌های بالا هستند، می‌توانند این خدمات را با هزینه‌ای کمتر از ایران دریافت کنند و این امر در شرایط نابه‌سامان ارزی کشور منفعت بسیاری برای کارجویان ایرانی خواهد داشت.
بنیانگذار ایران تلنت به دیجیاتو می‌گوید که از تابستان سال گذشته تا امروز اوج مهاجرت نیروهای ایرانی به خارج از کشور مربوط به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان بوده چرا که سریع‌تر می‌توانند موقعیت شغلی مناسبی پیدا کنند. او در پاسخ به سوال که همین محصول تا چه اندازه می‌تواند نیروهای متخصص را در ایران حفظ کند، می‌گوید:
«بسیاری از افراد قصد خروج از کشور و کاریابی در سایر کشورها را دارند و نمی‌توان از خروج آنها جلوگیری کرد اما بسیاری از آنها نیز به دلایل گوناگون نمی‌توانند از کشور خارج شوند اما می‌توانند پروژه‌هایی از کارفرمایان خارجی دریافت کرده و دستمزد بالاتری داشته باشند. البته اگر نیرویی در ایران بخواهد پروژه‌ای از ایران یا خارج از ایران دریافت کند باید کیفیت کار خود را ثابت کند.»
