ویندوز استور؛ آینده سیستم عامل مایکروسافت

مایکروسافت در حال سپری کردن هفته‌های پرمشغله‌ای است؛ ردموندی‌ها طی چند هفته‌ی اخیر، ویندوز 10 اس و سرفیس لپ‌تاپ را معرفی کرده و از قابلیت‌ها و ویژگی‌های جدید به‌روزرسانی آینده‌ی ویندوز در کنار سرویس‌ها و محصولات دیگری نظیر مایکروسافت گراف و کنترلرهای واقعیت ترکیبی در کنفرانس توسعه‌دهندگان سال جاری پرده برداشته‌اند. اما آنچه بیش از همه‌ی موارد یادشده خودنمایی می‌کند، تمرکز مجدد مایکروسافت بر ویندوز استور است که به‌ نظر می‌رسد به‌سرعت در حالت بدل شدن به قطعه‌ی اصلی از آینده‌ی سیستم عامل مایکروسافت است.

هنگامی که ویندوز استور در سال 2012 در کنار ویندوز 8 و ویندوز آرتی آغاز به‌ کار کرد، شرایط بسیار متفاوت بود. در پی موفقیت‌ عظیم اپ‌استور اپل برای iOS، بسیاری از کمپانی‌های حوزه‌ی فناوری برای رقابت با کوپرتینویی‌ها در صدد راه‌اندازی فروشگاه‌های مختص خود بودند (از جمله خود اپل که در سال 2011 فروشگاه نه‌چندان موفق مک اپ‌استور را راه‌اندازی کرد)؛ مایکروسافت همچون کمپانی‌های دیگر، قصد نداشت عرصه را به رقیب دیرینه‌ی خود واگذار کند.

وضعیت ویندوز استور در سال 2012 بسیار نا‌به‌سامان و گیج‌کننده بود؛ در حالی که ویندوز 8 روی معماری ایکس 86 / ایکس 64 اینتل اجرا می‌شد، ویندوز آرتی مبتنی بر معماری آرم بود؛ اما هر دو سیستم عامل از فروشگاه مشترکی بهره می‌بردند، بدین ترتیب تمام اپلیکیشن‌های موجود در فروشگاه باید با معماری آرم سازگار می‌بودند؛ چرا که باید همه‌ی محصولات نرم‌افزاری فروشگاه ویندوز، روی ویندوز آرتی نیز اجرا می‌شدند.

بنابراین، در گذشته ویندوز استور به‌جای آنکه به‌عنوان منبعی از نرم‌افزارهای مرسوم ویندوز عمل کند، تنها اپلیکیشن‌هایی با طراحی مترو و تبلت‌محور را شامل می‌شد که با هدف رقابت با آیپد اپل طراحی شده بودند. علاوه‌ بر این، نرم‌افزارهای توسعه‌ داده‌شده با فریم‌وُرک‌های پرطرف‌دار NET. و Win32 واجد شرایط ورود به استور نبودند و این مسئله، اضافه‌ شدن نرم‌افزارهای مشهور به استور ویندوز 8 و ویندوز 10، بدون نیاز به اعمال تغییرات فاحش در ساختارشان را در عمل غیر ممکن می‌‌ساخت.

اما مایکروسافت از آغاز به‌ کار کم‌فروغ فروشگاه اولیه‌ی ویندوز، درس‌های بسیاری گرفته است. ویندوز 10 با خود پلتفرم یونیورسال ویندوز را آورد؛ این پلتفرم توسعه‌ی اپلیکیشن‌هایی را ساده‌تر می‌کرد که روی چندین پلتفرم اجرا می‌شدند. مایکروسافت در کنفرانس سال گذشته‌ی توسعه‌دهندگان (Build 2016) ابزاری موسوم به Desktop Bridge Tool‌ معرفی کرد که امکان پورت‌ کردن اپلیکیشن‌های مرسوم NET. و Win32 دسکتاپ به نسخه‌های سازگار با ویندوز استور را فراهم می‌کرد. از سال آینده تمام‌ بازی‌های انحصاری جدید کنسول ایکس‌باکس وان، در قالب برنامه‌ی Xbox Play Anywhere به‌صورت Cross-compatible در فروشگاه ویندوز استور نیز عرضه خواهند شد تا بدین ترتیب مایکروسافت قادر به ترغیب کاربران به استفاده از ویندوز استور به جای رقبایی همچون استیم باشد.

اما دستاورد جدید مایکروسافت موسوم به ویندوز 10 مبتنی بر معماری آرم است که در کنفرانس توسعه‌دهندگان امسال نیز به نمایش گذاشته شد. ویندوز 10 مبتنی بر معماری آرم قادر به اجرای تقریبا تمام اپلیکیشن‌های x86 خواهد بود و این اپلیکیشن‌ها را می‌توان از ویندوز استور یا هر منبع دلخواه دیگری نصب کرد. بدین ترتیب یکی از بزرگ‌ترین نقص‌های ویندوز آرتی، به کمک ویندوز 10 مبتنی بر معماری آرم از میان برداشته می‌شود. 

به نظر می‌رسد مایکروسافت از این موضوع اطمینان دارد که می‌تواند توسعه‌دهندگان را نسبت به اضافه‌ کردن اپلیکیشن‌های دسکتاپ به فروشگاه ویندوز ترغیب کند؛ فروشگاهی که قرار است تمام اپلیکیشن‌های مورد نیاز کاربران ویندوز 10 اس را فراهم کند. در همین راستا، مایکروسافت اعلام کرد که به‌زودی عناوین بزرگی همچون آیتونز، اسپاتیفای و حتی تعدادی از توزیع‌های لینوکس نیز به ویندوز استور اضافه خواهند شد.

مایکروسافت سعی دارد به‌جای آنکه ویندوز استور نقش فروشگاهی سطح‌ پایین برای اپلیکیشن‌های مبتنی بر آرم را ایفا کند، آن را به هسته‌ی تمام تجربه‌های نرم‌افزاری مرتبط با ویندوز بدل کند. هنوز راه‌ زیادی تا نصب نرم‌افزاری مانند فتوشاپ از ویندوز استور باقی است؛ اما بخش اعظمی از آنچه شما نیاز دارید، باید در استور موجود باشد.

چنانچه مایکروسافت بتواند کاربران و توسعه‌‌دهندگان را نسبت به پذیرش ویندوز استور ترغیب کند، این مسئله می‌تواند باعث تحول ویندوز شود. نصب و حذف کردن نرم‌افزار برای کاربران ساده‌تر می‌شود، ضمن اینکه وجود یک فروشگاه مرکزی می‌تواند پروسه‌ی به‌روزرسانی نرم‌افزارها را نیز ساده‌تر کند.

علاوه‌بر این مایکروسافت اخیرا امکان بلاک‌ کردن نصب اپلیکیشن‌هایی را در به‌روزرسانی Creators فراهم کرده است که از ویندوز استور دانلود نشده‌اند؛ قابلیتی که مشابه Gatekeeper در OS X اپل است. در دنیایی که ویندوز استور تمام نرم‌افزارهای مورد نیاز شما را ارائه می‌دهد، امنیت ویندوز نیز به میزان زیادی افزایش پیدا می‌کند.

چنانچه مایکروسافت بتواند این موضوع را عملی کند، خود ردموندی‌ها نیز از آن سود خواهند برد؛ چرا که 30 درصد از مبلغ خرید اپلیکیشن‌ها به این کمپانی می‌رسد. 

البته مایکروسافت مسیر دشواری در پیش دارد. چنانچه به‌ خاطر داشته باشید، اپل نیز تاکتیک مشابهی برای اپ‌استور مک در پیش گرفت؛ استوری که مسئله‌ی چندپلتفرمی بودن هم نداشت؛ اما به‌موجب محدودیت‌هایی که Sandbox برای اپلیکیشن‌ها به‌ وجود می‌آورد و این مسئله که ترغیب توسعه‌دهندگان نسبت به واگذار کردن 30 درصد از سودشان، درصورتی که می‌توانند محصول خود را به‌راحتی بفروشند، اپ‌استور مک هنوز به بخشی اجتناب‌ناپذیر و مهم از این سیستم‌عامل بدل نشده است.

موفق یا ناموفق بودن مایکروسافت با سیاست‌های مدارا آمیزش در عرصه‌ای که اپل شکست خورده، هنوز هم در هاله‌ای از ابهام است؛ اما با توجه به خبرهای اخیر، واضح است که ویندوز استور بخش عمده‌ای از تمرکز مایکروسافت را به خود معطوف خواهد کرد. اکنون مایکروسافت باید توسعه‌دهندگان و کاربران را به مسیر مورد نظر خود هدایت کند.