یکی از خوراکی‌های قدیمی که مادربزرگ‌ها خوردن آن را به کودکان و زنان شیرده توصیه می‌کردند، قاووت چهل گیاه معروف به قوتو است که هم ارزش غذایی و هم خاصیت دارویی داشته و به طور کلی در تقویت بنیه انسان تاثیر فراوان می‌گذارد. اگر شما هم علاقه‌مند هستید این خوراکی خوشمزه و پرخاصیت را برای خود و خانواده‌تان تهیه کنید، ما در این مقاله شما را با مواد تشکیل دهنده قاووت چهل گیاه، خواص درمانی و طرز تهیه آن آشنا می‌کنیم.
مواد تشکیل دهنده قاووت چهل گیاه
قاووت یک فراورده غذایی سنتی است که از مخلوط دانۀ بو داده برخی گیاهان دارویی و بذر خام برخی دیگر مخلوط با شکر تهیه می‌شود. ترکیبات تشکیل دهنده این قاووت و مقدار ترکیب آن‌ها برای تهیه قاووت به شرح زیر است:
- تخم خرفه: 500 گرم
- بذر کتان: 200 گرم
- جو: 250 گرم
- شاهدانه: 200 گرم
- تخم کاهو: 200 گرم
- موردانه: 100 گرم
- تخم گشنیز: 150 گرم
- تخم آفتابگردان: 200 گرم
- سیاه دانه: 100 گرم
- کنجد: 200 گرم
- جدوا: 25 گرم
- هل باد (هل قراب): 50 گرم
- هل سبز: 10 گرم
- شقاقل: 20 گرم
- خشخاش: 250 گرم
- قهوه: 150 گرم
- تاجریزی (روپاس): 50 گرم
- دارچین: 5 گرم
- زنجبیل: 5 گرم
- فلفل سیاه: 5 گرم
- ریشه جوز: 10 گرم
- مرزنگوش (مرزنجوش): 10 گرم
- بذر آویشن: 10 گرم
- زنیان: 10 گرم
- عاقرقرها: 5 گرم
- زعفران: 5 گرم
- مغز بادام: 25 گرم
- مغز فندق: 25 گرم
- بادام هندی: 25 گرم
- مغز پسته: 25 گرم
- مغز گردو: 25 گرم
- انجیر: 25 گرم
- نارگیل: 25 گرم
- نخود: 100 گرم
- جوز هندی: 10 گرم
- میخک (قلمفر): 5 گرم
- بهارنارنج: 10 گرم
- بابونه: 25 گرم
- رازیانه: 5 گرم
- افتیمون: 25 گرم
طرز تهیه قاووت چهل گیاه
روش درست کردن قاووت بسیار ساده است. مواد بالا را به صورت تازه و از مراکز مطمئن تهیه کنید. آن‌ها را به خوبی پاک و تمیز کرده و دانه‌هایی را که نیاز به بو دادن دارند با حرارت ملایم برشته کنید. (تخم خرفه، بذر کتان، جو، شاهدانه، تخم کاهو، موردانه، تخم گشنیز، تخم آفتابگردان، سیاهدانه، خشخاش و قهوه نیاز به بو دادن دارند.)
مواد را با هم ترکیب و دو برابر وزن آن‌ها شکر اضافه و همه مواد را با همدیگر آسیاب کنید.
برای نگهداری قاووت چهل گیاه در زمستان و تابستان توصیه می‌شود آن را در فریزر نگهداری کنید.
نحوه مصرف قاووت چهل گیاه
برای مصرف می‌توانید روزانه چند قاشق از قاووت را میل کنید، همچنین می‌توانید چند قاشق از آن را در آب جوش، شیر گرم یا چایی کم‌رنگ ریخته و بنوشید.
خواص قاووت چهل گیاه (طبیعت و خواص درمانی)
طبع قاووت چهل گیاه گرم و آرامبخش است و به رفع خستگی و تقویت بنیه کمک می‌کند. البته در تهیه این قاووت، از موادی استفاده می‌شود که دارای طبع سرد و گرم هستند و اثر یکدیگر را خنثی کرده و در مجموع قاووت مقوی، با طبع گرم و معتدل تهیه می‌شود. سایر خواص این خوراکی ارزشمند عبارتند از:
1. پیشگیری و درمان کم خونی
یکی از مهمترین خواص قاووت چهل گیاه، خاصیت خونسازی آن و کمک به درمان و پیشگیری از کم خونی است و از این رو خوردن آن به زنان تازه زایمان کرده و دختران جوان توصیه می‌شود. این فراورده سرشار از املاح معدنی آهن، کلسیم، فسفر و روی است و نیاز بدن را به این مواد تامین می‌کند.
2. انرژی‌زا و برطرف کننده خستگی
املاح و ویتامین‌های موجود در این خوراکی به رفع خستگی و بازیابی انرژی از دست رفته بدن کمک می‌کند و باعث ایجاد نشاط، تقویت حافظه و تقویت ذهن و اعصاب می‌شود. به دلیل همین وی‍ژگی‌ها، قاووت یک میان وعده مفید برای کودکان و دانش آموزان خواهد بود.
3. افزایش توان و قوای جسمانی و ذهنی
قاووت به تقویت قوای جسمانی از دست رفته، تحکیم استخوانها و افزایش نیرو کمک می‌کند و برای ورزشکاران و افرادی که فعالیت جسمی زیاد دارند، مصرف آن توصیه می‌شود. همچنین مصرف آن برای کهنسالان باعث افزایش کاهش ضعف جسمی و ناتوانی این دوران می‌شود و در پیشگیری از فراموشی و آلزایمر موثر است.
4. تقویت معده
مصرف قاووت چهل گیاه در تقویت معده ، کمک به هضم غذا و پیشگیری از بیماری‌های گوارشی موثر است و به از بین بردن نفخ معده کمک شایانی می‌کند.
5. تحکیم استخوانها
عناصر معدنی موجود در این فراورده غذایی به تقویت و سلامت استخوانها، پیشگیری از پوکی استخوان و تحیل رفتن استخوانها کمک می‌کند و در کاهش درد مفاصل، درد کمر و درد پا موثر است.
6. تقویت نیروی جنسی
افزایش میل جنسی زنان و به ویژه مردان، از دیگر خواص قاووت چهل گیاه است و در طب سنتی از آن برای درمان انزال زودرس استفاده می‌شود.
مضرات قاووت چهل گیاه (موارد احیاطی و منع مصرف)
با وجود گسترده بودن خواص قاووت چهل گیاه، همانند سایر گیاهان دارویی و خوراکی‌ها، مصرف بی‌رویه آن مضر بوده و توصیه نمی‌شود. موارد احتیاطی و مضرات مصرف این فراورده سنتی عبارتند از:
به دلیل بالا بودن میزان کالری قاووت، خوردن بیش از حد آن موجب چاقی و جوش زدن پوست می‌شود.
استفاده بی رویه در مصرف قاووت به دلیل میزان بالای شکر موجود در آن برای بیماران مبتلا به دیابت مضر است.
استفاده از قاووت چهل گیاه برای افرادی که دچار آلرژی و حساسیت هستند بایستی با احتیاط همراه باشد.
سخن پایانی
جالب است بدانید در بعضی لهجه‌ها در ایران به قاووت که کلمه‌ای ترکی است، قُوَتو، قُویت یا قُبیت و قاوییت می‌گویند. اگر قصد مصرف قاووت چهل گیاه را دارید حتما از تازه بودن مواد تشکیل دهنده آن مطمئن شوید، معمولا هریک از گیاهان چرب و سرشار از روغنی که در قاووت گرما دیده باشند، سریعا بوی ماندگی خواهند گرفت، همچنین قاووت مرغوب اغلب به رنگ قهوه‌ای تیره است و چنانچه رنگ قاووت به روشنی متمایل بود، نشان دهنده به کار بردن بیش از حد جو و گندم در آن است.
منبع: ستاره
بیشتر بخوانید:
