به گزارش ایسنا، یزد با توجه به شرایط خاص اقلیمی و همچنین وقوع دوره‌های خشکسالی شدید و متمادی بیش از سایر نقاط کشور نیازمند بکارگیری شیوه‌های مدیریتی و استفاده بهینه از منابع آبی خود است.
هر ساله به طور متوسط بیش از یک میلیارد مترمکعب از آب‌های زیرزمینی استان یزد تخلیه می‌شود که این حجم برداشت به دلیل تخلیه مازاد بر آب تجدید‌پذیر موجب افت شدید سطح آب در اکثر دشت‌های استان یزد شده است.
طرح تحویل حجمی آب چاه‌های کشاورزی برای 10 دشت استان در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای یزد قرار دارد و برای سایر دشت‌ها نیز اجرای طرح خاموشی 60 روزه‌ای در نظر گرفته شده است چرا که برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی منجر به افت شدید آب‌های زیرزمینی در آبخوان‌های کشور شده و در این میان یزد جزو 10 استان دارای بیشترین کسری مخزن به شمار میرود.
در این میان بخش کشاورزی با مصرف بیش از 83 درصد از منابع آبی استان یزد عمده ترین مصرف‌کننده عمده آب استان محسوب می‌شود لذا در این راستا نظارت و کنترل حجم برداشت در این بخش کمک چشمگیری به احیا و تعادل بخشی منابع آبی استان خواهد کرد.
«مهدی برزگری» کارشناس حفاظت و بهره‌برداری منابع آب شرکت آب منطقه‌ای یزد در گفت‌وگو با ایسنا در این رابطه از آغاز اجرای طرح ملی احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی از سال 1393 با هدف برنامه‌ریزی جهت توقف افت سطح آب‌های زیرزمینی در یک برنامه‌ریزی مشخص خبر می‌دهد.
وی اظهار می‌کند: «تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز»، «نصب کنتورهای هوشمند»، «اصلاح و تعدیل پروانه‌های بهره‌برداری چاه‌های کشاورزی»، «ایجاد تشکل‌های آب بران ابرکوه و بهادران» و «تقویت اکیپ‌های گشت و بازرسی» ازجمله اقدامات کلیدی استان در راستای اجرای این طرح ملی تاکنون بوده است.
وی عدم کنترل اضافه برداشت در چاه‌های کشاورزی، نبودن الگوی کشت مناسب و همچنین وجود سامانه‌های آبیاری سنتی با هدر رفت زیاد آب را از جمله معضلات استان عنوان می‌کند و می‌گوید: رفع این معضل نیازمند آموزش، فرهنگ‌سازی و تعامل بیش از پیش سازمان جهاد‌کشاورزی استان است.
این کارشناس حوزه منابع آب اجرای طرح تحویل حجمی آب را الزامی قانونی برای همه دشت‌های استان می‌داند و بیان می‌کند: نصب کنتورهای هوشمند مهمترین اقدام در راستای اجرای طرح تحویل حجمی آب است تا از طریق آن بتوان برنامه خاموشی چاه‌های کشاورزی را در دشت‌ها اجرایی کرد.
وی اضافه می‌کند: برنامه خاموشی چاه‌های کشاورزی از سال 95 در اکثر دشت‌های استان و در سال 96 و 97 در تمام دشت‌های یزد اجرایی شده است.
برزگری در مورد مزایای طرح خاموشی چاه‌ها تاکنون در استان، تصریح می‌کند: با توجه به این که خاموشی چاه‌های کشاورزی در زمان مشخصی انجام می‌شود و در مقابل نیز تخلیه چاه‌ها به طور همزمان صورت نمی‌گیرد، در اکثر دشت‌ها شاهد کند شدن روند افت سطح آب زیرزمینی و علاوه بر آن، صرفه‌جویی در مصرف برق بوده‌ایم.
وی در این رابطه به معضل تداخل آب شور و شیرین در دشت چاه‌گیر به دلیل مجاورت با کفه ابرکوه اشاره می‌کند و می‌گوید: این دشت از نظر کیفیت آب به دلیل شوری بالا یکی از دشت‌های آسیب پذیر به شمار میرود ولی پذیرش مناسب طرح خاموشی چاه‌ها از سوی کشاورزان و همچنین نصب 100 درصدی کنتورهای هوشمند در این دشت منجر به بهبود کیفیت آب آبخوان مذکور و اجرای موثرتر این طرح شده است.
این کارشناس در ادامه با بیان این که حجم آب صرفه‌جویی شده در سال 95 ناشی از خاموشی چاه‌های کشاورزی یزد 44 میلیون مترمکعب، در سال 96 بالغ بر 75 میلیون مترمکعب و در سال 97 نیز 84.49 میلیون مترمکعب بوده است، خاطرنشان می‌کند: همچنین در سال گذشته از طریق پر و مسلوب المنفعه کردن 65 حلقه چاه غیرمجاز در استان به میزان 2.2 میلیون مترمکعب برداشت غیرمجاز از سفره‌های زیرزمینی استان کاسته شده است.
وی با اشاره به این که در سال جاری طرح تحویل حجمی آب چاه‌های کشاورزی برای 10 دشت استان در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای یزد قرار دارد، اعلام می‌کند: برای سایر دشت‌ها نیز اجرای طرح خاموشی 60 روزه در نظر گرفته شده که لازم است برای دشت‌های با شوری بالا و نیازمند به آب‌شویی، طرح خاموشی به صورت 45 روزه اجرا شود.
برزگری ادامه می‌دهد: همچنین شرکت آب منطقه‌ای یزد برای ترغیب چاه‌های فاقد کنتور در دشت‌هایی که طرح تحویل حجمی آب دارند، برنامه خاموشی 75 روزه را اجرا خواهد کرد.
این مسئول در پایان نیز تاکید می‌کند: رویکرد شرکت آب منطقه‌ای یزد برای اجرای طرح خاموشی زمستانه و تحویل حجمی آب، محول کردن مدیریت مصرف آب به کشاورزان براساس میزان آب مورد نیاز محصولات آنهاست.
