سل یک بیماری عفونی است که توسط نوعی میکروب(باسیل) ایجاد می شود و در اکثر موارد عامل آن، میکروب سل یا بنام علمی" مایکوباکتریوم توبرکولوزیس" است.
دکتر بهرام نعمتی پزشک کنترل سل معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی در گفت و گو با ایسنا در خصوص این بیماری با بیان اینکه مهمترین عامل انتقال، یک بیمار مبتلا به سل ریوی واگیردار است که سرفه می‌کند و میکروب سل را بصورت ذرّاتی با ترشحات تنفسی (از طریق صحبت کردن، عطسه، سرفه، تف کردن و آواز خواندن ) در هوا پخش می‌کند اظهار کرد: بیماری سل به هر عضوی از اعضای بدن را می‌تواند آسیب برساند ولی در اکثر موارد ریه‌ها(شش‌ها) را مبتلا می‌کند. اگر سل، ریه‌ها را درگیر کند"سل ریوی" و اگر سایر اعضای بدن را درگیر کند " سل خارج ریوی" نامیده می‌شود.
دکتر نعمتی شایع‌ترین علامت ابتلاء به سل ریوی را سرفه عنوان کرد که بمدّت دو هفته یا بیشتر طول کشیده باشد و معمولاً همراه خلط است.
وی ادامه داد: سل خارج ریوی به نام همان عضو مبتلا نامیده می‌شود،نظیر سل غدد لنفاوی، سل استخوان، سل ستون مهره‌ها، سل ادراری، سل مغز(مننژیت سلّی) و ...که علائم سل خارج ریوی بستگی به عضو مبتلا دارد (مانند: بزرگ شدن و خروج چرک از گره‌های لنفاوی، درد و تورم مفاصل و تغییر شکل در استخوان‌ها،زاویه‌دار شدن در ستون فقرات،اختلالات ادراری، نازایی و...
این پزشک در مورد افرادی که سل می‌گیرند گفت: مطابق تخمین سازمان جهانی بهداشت، از هر چهار نفر مردم جهان، یک نفر در بدن خود میکروب سل را دارد که معمولاً از طریق تنفس هوای آلوده به باسیل سل، وارد بدن او شده است.
دکتر نعمتی اظهار کرد: در ورود باسیل سل به بدن، هر چقدر غلظت ذرّات عفونی در هوای آلوده بیشتر باشد و مدّت زمانی که فرد از آن هوا تنفّس می‌کند، طولانی‌تر باشد، احتمال آلوده شدن فرد به باسیل بیشتر خواهد بود امّا در ایجاد بیماری هر عاملی که دفاع ایمنی بدن را ضعیف کند مؤثر است که پیش از این بیان شد.
وی با بیان اینکه درحال حاضرواکسنی به نام ب.ث.ژ که نوعی باسیل ضعیف شده است وجود دارد که به کودکان تزریق می‌شود تصریح کرد: این واکسن، مانع مبتلا به انواع شدید و منتشر سل در دوران کودکی می‌شود ولی تأثیری در کاهش ابتلاء به سل در بزرگسالی ندارد و به همین دلیل پس از 6 سالگی تزریق نمی‌شود. به عبارت دیگر، برای پیشگیری از سل در بزرگسالان، هنوز واکسنی وجود ندارد.
این پزشک خاطر نشان کرد: سل یک بیماریِ قابل درمان است و خوشبختانه با داروهای موجود، نزدیک 100 درصد بیماران سل بهبودی کامل پیدا می‌کنند.
وی مهمترین روش جلوگیری از شیوع سل در جامعه، کشف بموقع بیماران مبتلا به سل مُسری و درمان کامل آن عنوان کرد و گفت: منبع اصلی عفونت سل در سطح جامعه، افرادی هستند که دچار سل ریوی از نوع اسمیر مثبت هستند که باسیل سل را از طریق ترشحات تنفسی ، سرفه و خلط در هوا پخش می‌کنند. از این رو آنچه نقش اساسی در کنترل سل دارد، کشف زودهنگام این بیماران و درمان مؤثرِ آنهاست.
