برترین‌ها: آرتریت پسوریاتیک می‌تواند سبب درد، التهاب و سفتی در مفاصل و اطراف آن‌ها بشود. این بیماری در واقع کسانی را گرفتار می‌کند که در حال حاضر دچار عارضه‌ی پوستی پسوریازیس هستند.
پسوریازیس موجب قرمزی پوست و فلس‌ها و پوسته‌هایی به رنگ سفید و نقره‌ای می‌شود و پینه‌های ضخیمی ایجاد می‌کند که گاهی این پینه‌ها ترک خورده و خونریزی می‌کنند. گاهی افراد علائم آرتریت را پیش از پسوریازیس دارند. در موارد نادر، فرد دچار آرتریت پسوریاتیک است، اما هرگز علائمی از پسوریازیس نشان نمی‌دهد.
آرتریت پسوریاتیک و پسوریازیس، بیماری‌های خود ایمنی هستند. سیستم ایمنی ما از ما در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت می‌کند. در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی دچار اختلال شده و به قسمت‌های سالم بدن حمله ور می‌شود.
هم پسوریازیس و هم آرتریت پسوریاتیک می‌توانند افراد را در هر سنی مبتلا کنند. افرادی که پسوریازیس دارند مانند دیگران احتمال دارد دچار انواع دیگر آرتریت شوند مانند اوستئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید. این بیماری‌ها ربطی به پسوریازیس ندارند.
علائم آرتریت پسوریاتیک چیست؟
آرتریت پسوریاتیک می‌توانند منجر به طیفی از علائم در تمام بدن بشود. افراد معمولا دو علامت یا بیشتر از این بیماری را دارند که می‌تواند خفیف تا شدید باشد. یکی از اصلی‌ترین علامت‌ها، درد و تورم و سفتی مفاصل است که به دلیل التهابی است که در داخل مفصل وجود دارد.
التهاب به طور طبیعی، ابزاری مفید برای یک سیستم ایمنی سالم است. بدن، مایعات را که اساسا خون می‌باشد به بخشی از بدن می‌فرستد تا با عفونت مبارزه کند. اما اگر کسی دچار نوعی آرتریت التهابی است، این التهاب سبب درد و تورم و سفتی در مفاصل می‌شود.
هر مفصلی می‌تواند بدین ترتیب تحت تاثیر قرار بگیرد، اما معمولا مفاصل گردن، کمر، شانه‌ها، آرنج، مچ‌ها، انگشتان دست، زانوها، قوزک پا و انگشتان پا به این عارضه دچار می‌شوند.
سفتی مفصل معمولا صبح بعد از بیدار شدن از خواب در شدیدترین حالت خود است و حدودا 30 دقیقه طول می‌کشد. ضمنا ممکن است بعد از استراحت نیز احساس سفتی در مفاصل خود داشته باشید. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند باعث شود بافت همبند ِ آنتز (entheses) ملتهب شود.
آنتز، تاندون‌ها و رباط‌ها را به استخوان می‌چسباند. درد آنتز می‌تواند گسترده شده و نواحی فراتر از داخل یک مفصل را دربر بگیرد. نواحی تحت تاثیر در صورت لمس شدن یا وارد کردن کمی فشار، دردناک می‌شوند.
درد و التهاب آنتز معمولا در پاها روی می‌دهد؛ یعنی درد در پشت پاشنه یا کف پا نزدیک به پاشنه که می‌تواند ایستادن یا راه رفتن را سخت کند. زانوها، باسن، آرنج‌ها و سینه نیز گاهی دچار التهاب آنتز می‌شوند. افرادی که آرتریت پسوریاتیک دارند ممکن است انگشتان دست‌ها یا پاهای‌شان متورم شود. معمولا یکی یا دو تا از انگشتان دست یا پا به طور همزمان دچار عارضه می‌شوند.
علائم پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس انواع گوناگونی دارد. شایع‌ترین نوع پسوریازیس، پسوریازیس پلاکی است که سبب پینه‌های قرمز با فلس‌های سفید و نقره‌ای می‌شود. این پلاک‌ها می‌توانند هر قسمتی از پوست را مبتلا کنند، اما معمولا در ناحیه‌ی آرنج‌ها، زانوها، کمر و پوست سر دیده می‌شوند.
آیا آرتریت پسوریاتیک سایر قسمت‌های بدن را نیز مبتلا می‌کند؟
ابتلا به آرتریت پسوریاتیک می‌تواند شما را در معرض ابتلا به سایر عوارض در تمان بدن قرار دهد. البته احتمال ابتلا به این عوارض کم است، اما خوب است نسبت به آن‌ها مطلع باشید و اگر تردیدی دارید در موردشان با پزشک‌تان صحبت کنید.
چشم‌ها
اگر یکی از چشم‌ها یا هر دو چشم‌تان قرمز و دردناک شدند و خصوصا اگر تغییری در بینایی‌تان به وجود آمد به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است ناشی از عارضه‌ی ایریتیس باشند که شامل التهاب در قسمت خلفی چشم ایجاد می‌شود. ایریتیس در صورت عدم درمان می‌تواند آسیب دائمی به بینایی وارد کند.
قلب
آرتریت پسوریاتیک می‌تواند شما را کمی بیشتر در معرض یک بیماری قلبی قرار دهد، اما شما می‌توانید با سیگار نکشیدن، حفظ وزن سالم، ورزش منظم، داشتن رژیم غذایی متعادل که کم چرب و کم قند و کم نمک است و ننوشیدن الکل، این خطر را کاهش بدهید.
بیماری کرون
بیماری کرون عارضه‌ای است که در آن قسمت‌هایی از سیستم گوارش دچار التهاب می‌شوند. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- خون در مدفوع
- اسهالی که بیش از هفت روز طول کشیده
- درد و گرفتگی‌های مکرر در شکم
- تب
- احساس ناخوشی
- کاهش وزن ناخواسته
بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی عبارتی است که برای توضیح برخی از عوارض مربوط به تجمع چربی در کبد استفاده می‌شود. این عارضه در مراحل اولیه مشکل ساز نیست، اما می‌تواند منجر به سیروز کبد شود که در آن کبد زخم شده و ممکن است نتواند عملکرد مناسب را داشته باشد. در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- خستگی زیاد
- درد در قسمت بالا و راست شکم
- کاهش وزن ناخواسته
- زردی پوست و چشم‌ها که به آن یرقان می‌گویند
- خارش پوست
- تورم پاها
- قوزک پاها
- کف پاها یا شکم
علت آرتریت پسوریاتیک چیست؟
ژن‌هایی که از پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ‌تان به ارث می‌برید می‌توانند شما را مستعد ابتلا به آرتریت پسوریاتیک کنند. اگر ژن‌هایی داشته باشید که شما را در معرض این بیماری قرار دهند، عوامل زیر می‌توانند سبب فعال شدن این ژن‌ها شوند:
- یک عفونت
- یک آسیب یا تصادف
- داشتن اضافه وزن
- سیگار کشیدن
پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک واگیردار نیستند و افراد نمی‌توانند این بیماری‌ها را از هم بگیرند.
آرتریت پسوریاتیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر پزشک شما به آرتریت پسوریاتیک مشکوک شود، شما را به روماتولوژیست ارجاع می‌دهد. هیچ تست بخصوصی برای تشخیص آرتریت پسوریاتیک وجود ندارد، بنابراین تشخیص این بیماری بر اساس علائمی که دارید و معاینه‌ی بالینی توسط پزشک صورت می‌گیرد. اگر سابقه‌ی پسوریازیس یا آرتریت پسوریاتیک را در خانواده‌تان دارید به پزشک بگویید.
اگر چند سال پیش دچار پسوریازیس شده باشید و علائم آرتریت اخیرا شروع شده باشد، می‌تواند نشاندهنده‌ی آرتریت پسوریاتیک باشد، اما همیشه هم اینطور نیست. گاهی تشخیص تفاوت میان آرتریت پسوریاتیک و برخی دیگر از عوارض مانند آرتریت روماتوئید، اوستئوآرتریت و نقرس می‌تواند دشوار باشد.
آزمایشات خون مانند آزمایشاتی که برای بررسی فاکتور‌های روماتیسم و آنتی بادی anti – CCP انجام می‌شوند می‌توانند مفید باشند. افرادی که آرتریت پسوریاتیک دارند معمولا این آنتی بادی‌ها در خون‌شان وجود ندارد.
افرادی که آرتریت روماتوئید دارند بیشتر ممکن است آزمایش خون‌شان از جهت این آنتی بادی‌ها مثبت باشد، مخصوصا اگر مدتی باشد دچار آرتریت روماتوئید باشند. این تست‌ها نمی‌توانند به طور دقیق نشان بدهند فرد دچار آرتریت پسوریاتیک است، اما در کنار سایر فاکتور‌ها می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند.
عکس با اشعه‌ی X از کمر، دست‌ها و پاها می‌تواند به تشخیص کمک کند، زیرا آرتریت پسوریاتیک می‌تواند این قسمت‌ها از بدن را جور دیگری نسبت به سایر عوارض تحت تاثیر قرار دهد. سایر انواع تست‌های تصویری مانند سونوگرافی و MRI نیز می‌توانند به تائید تشخیص کمک کنند.
درمان آرتریت پسوریاتیک
بیماری آرتریت پسوریاتیک به دلیل اینکه ویژگی‌های گوناگونی می‌تواند داشته باشد، گزینه‌های درمانی آن نیز متفاوت‌اند. برخی از این راهکار‌های درمانی فقط مربوط به علائمی مانند درد و تورم‌اند و برخی دیگر از راهکار‌های درمانی نیز می‌توانند خود عارضه را درمان کرده و از این طریق، علائم را تسکین دهند. واکنش افراد نسبت به درمان‌های گوناگون مانند هم نیست، بنابراین لازم است چند گزینه را امتحان کنید تا متوجه شوید کدامیک برای شما مناسب‌تر است.
نکاتی برای زندگی با آرتریت پسوریاتیک
هیچکس نمی‌تواند انکار کند که زندگی کردن با آرتریت پسوریاتیک و کنترل آن چقدر چالش برانگیز است. هیچ درمانی برای این بیماری خود ایمنی که ناتوان کننده است وجود ندارد.
آرتریت پسوریاتیک، 30 درصد از افرادی را که دچار عارضه‌ی التهابی پوست به نام پسوریازیس هستند، به خود مبتلا می‌کند. آرتریت پسوریاتیک سبب علائمی مانند درد، تورم و گرفتگی مفاصل می‌شود، اما نباید مانع این شود که زندگی با کیفیتی داشته باشید.
جنبه‌ی روحی و روانی
زندگی با آرتریت پسوریاتیک فراتر از علائم فیزیکی، چالش‌های هیجانی نیز دارد. عجیب نیست که بیمار دچار آرتریت پسوریاتیک، احساس ناتوانی و خستگی کند و نتواند حتی از پس کار‌های معمول روزانه‌ی خود بربیاید. همچنین ممکن است نگران این باشید که بیماری شما بر روحیه‌ی اطرفیان‌تان نیز اثر بگذارد و از بابت پلاک‌های پوستی که دارید احساس خجالت کنید.
اضطراب‌تان را مهار کنید
استرس ناشی از آرتریت پسوریاتیک درست مانند استرس مربوط به سایر بیماری‌های مزمن می‌تواند سبب کم انرژی بودن، اختلال در خواب، نوسانات خلقی و مشکلات مربوط به اشتها شود. همچنین ممکن است از ارتباط برقرار کردن با دیگران و حضور در اجتماع خودداری کنید.
همه‌ی این‌ها در نهایت منجر به احساس اضطراب و نگرانی نسبت به آینده می‌شوند. اضطراب می‌تواند علائم آرتریت پسوریاتیک را تشدید کرده و بروز بیماری را بیشتر کند. هم استرس و هم اضطراب، کیفیت خواب را کاهش می‌دهند و این خود نیز عاملی برای احساس درد بیشتر و خستگی و افت انرژی هستند.
شما می‌توانید با انجام فعالیت‌هایی که دوست دارید، اضطراب و استرس‌تان را تحت کنترل خود بگیرید. شاید گاهی کاری به سادگی درست کردن یک فنجان دمنوش آرامشبخش بتواند بعد از یک روز پُر استرس، تنش درون‌تان را آرام کند. شاید هم مطالعه‌ی کتاب مورد علاقه‌تان پیش از خواب، ذهن‌تان را برای یک خواب راحت آماده نماید.
افسردگی‌تان را درمان کنید
زندگی کردن با تبعات آرتریت پسوریاتیک می‌تواند به شما احساس افسردگی بدهد. تقریبا یک سوم افرادی که دچار بیماری‌های مزمن هستند، علائم افسردگی را نیز دارند. علائم افسردگی شامل موارد زیر می‌شود:
- اندوه
- احساس گناه یا بی‌ارزش بودن
- خشم و تحریک پذیری عصبی
- از دست دادن علاقه نسبت به کار‌هایی که زمانی از آن‌ها لذت می‌بردید
- مشکل در به خواب رفتن و در خواب ماندن
- احساس خستگی زیاد
- صبح‌ها به سختی از رختخواب خارج شدن
- نوسانات خلقی
- کاهش وزن یا افزایش وزن غیرمعمول
- مشکل در توجه و تمرکز، تصمیم گیری و به خاطر سپاری
- سر درد، شکم درد و درد‌های عضلانی بی‌دلیل
خوشبختانه افسردگی قابل درمان است. دارو‌های ضد افسردگی می‌توانند کمک‌تان کنند هورمون‌های مغزتان را دوباره تنظیم کنید و در کنار آن، مشاوره و رفتار درمانی شناختی نیز می‌تواند برای‌تان مفید باشد.
سبک زندگی
تکنیک‌های سبک زندگی که شامل تغذیه، تحرک و ورزش، توانبخشی و اجتناب از عادت‌های ناسالم می‌شوند می‌توانند به کنترل علائم آرتریت پسوریاتیک کمک کنند. بیشتر این تغییرات نیازی نیست بزرگ و ناگهانی باشند و فقط به یک سری عادت‌های سالم و کوچک در کنار روتین روزانه‌تان نیاز است تا بهبود‌های قابل توجهی را در کیفیت زندگی خود شاهد باشید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید
پیگیری رژیم غذایی سالم نه تنها می‌تواند سلامت عمومی‌تان را بهبود بدهد، بلکه می‌تواند در کاهش التهاب مفاصل و علائم پوستی مرتبط با بیماری‌تان نیز مفید باشد. مثلا برخی از غذا‌ها می‌توانند ضد التهاب باشند، مانند غذا‌هایی که حاوی اسید‌های چرب امگا 3 اند (ماهی، مغز‌ها و دانه‌ها). برخی از مکمل‌ها مانند زردچوبه نیز برای کاهش التهاب سودمندند.
به طور کلی افرادی که دچار آرتریت پسوریاتیک هستند می‌توانند با محدود کردن مصرف گوشت‌های قرمز و چرب، لبنیات و قند، علائم خود را کاهش بدهند.
وزن‌تان را کنترل کنید
وزن اضافی باعث ایجاد فشار بر مفاصل می‌شود، مخصوصا مفاصل لگن، زانوها و قوزک پا. حفظ وزن سالم می‌تواند کمک‌تان کند التهاب و تورم مفاصل را کاهش دهید.
تحرک داشته باشید
ورزش منظم می‌تواند جلوی دردناک شدن و سفتی مفاصل را بگیرد. ورزش‌هایی که در آب انجام می‌شوند برای افراد دچار آرتریت ایده آل‌اند، زیرا آب، بر مفاصل فشار وارد نمی‌کند. یک فیزوتراپیست می‌تواند کمک‌تان کند ورزش‌ها و حرکات مناسب خود را با توجه به شرایط خاص خودتان انتخاب کنید.
دویدن برای افرادی که در لگن و زانوها و پاهای خود علامتی ندارند بسیار خوب است. در صورتی که التهابی در پایین تنه‌ی خود دارید، یوگا گزینه‌ی مناسب‌تری است.
از مفاصل خود محافظت کنید
محافظت از مفاصل شامل اصلاح فعالیت‌هایی است که به مفاصل فشار وارد می‌کنند، مانند پیاده روی تند روی سطح سفت یا دویدن روی تردمیل. ضمنا مهم است که میان فعالیت‌ها و استراحت‌های‌تان تعادل مناسبی برقرار کنید. حتما به مفاصل دردناک و ملتهب‌تان استراحت بدهید و هر وقت علائم‌تان شدید هستند از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
سیگار نکشید
افرادی که آرتریت پسوریاتیک دارند و سیگار هم می‌کشند، علائم‌شان شدت بیشتری پیدا کرده و نسبت به درمان نیز جواب نمی‌دهند و این نتیجه‌ای است که از تحقیقات و مطالعات گرفته شده است.
بیماری‌های دیگرتان را درمان کنید
خیلی از افرادی که دچار آرتریت پسوریاتیک هستند با بیماری‌های دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کنند مانند سندرم متابولیک، بیماری کرون، دیابت و .... کنترل بیماری‌های دیگرتان به پیشگیری از بروز علائم شدید مربوط به آرتریت پسوریاتیک و کاهش احتمال پیشرفت آن کمک می‌کند.
خانواده و دوستان
خانواده و دوستان‌تان می‌توانند منبع بزرگ حمایتی برای شما باشند. چه از جهت کمک کردن در کار‌های خانه و یا از جهت گوش دادن به درد دل‌های‌تان وقتی که بیقرار هستید، این افراد نزدیک و صمیمی می‌توانند زندگی را برای‌تان ساده‌تر کنند. البته نباید انتظار داشته باشید همه درد شما را بفهمند.
پس سعی کنید دورو برتان را با کسانی پُر کنید که به شما اهمیت می‌دهند و می‌توانید راحت حرف‌تان را بزنید و وقتی استرس دارید و کم حوصله‌اید به شما گوش بسپارند.
منابع: versusarthritis ،verywellhealth
