یکی از بخش‌های گردشگری که در ایران رونق قابل‌توجهی پیدا کرده گردشگری زیارتی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد گردشگرانی که به قصد زیارت وارد ایران می‌شوند میزان قابل‌توجهی ارز وارد کشور می‌کنند و علاوه‌بر سفر به مقاصد زیارتی به سایر شهرها نیز سفر می‌کنند، از همین رو به علت وجود زیارتگاه‌ها و ارزآوری گردشگران زیارتی، این طیف از توریست‌های خارجی برای بازار گردشگری ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ولی تیموری معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: در مراسم اربعین حرکت تمامی زائران به سمت عراق بود، اما در هفته آخر ماه صفر و با نزدیک شدن به شهادت امام رضا(ع) سیلی از گردشگران داخلی و خارجی به سمت شهر مشهد حرکت کردند. در واقع می‌توان گفت روند حرکت زائران از ایران به عراق به نوعی در هفته گذشته برعکس شد. در چند سال گذشته و با رشد «پیاده‌روی اربعین» هیات و کاروان‌هایی نیز از دو طریق زمینی و هوایی خود را در سالروز شهادت امام رضا(ع) به مشهد می‌رسانند.
وی افزود: اغلب گردشگران زیارتی پس از ورود به ایران علاوه‌بر مشهد؛ برای زیارت به قم برای زیارت آستانه حضرت معصومه(س)، شیراز و شاه عبدالعظیم تهران نیز می‌روند. علاوه‌بر آن امسال 22 دستگاه مسوول فعالیت دارند تا تمامی زائران به‌خصوص افرادی که پیاده در حال حرکت به سمت مشهد بوده‌اند با مشکل مواجه نشوند؛ وزارتخانه میراث فرهنگی نیز برای زائرانی که پیاده به سمت حرم راهی شدند خدمات اقامتی رایگان همچون خانه مسافرها، کاروانسراها و برخی از بناهای تاریخی را برای اسکان موقت در نظر گرفته بود. معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: هر سال تعداد مسافران زیارتی رشد چشمگیری دارد که همین امر می‌تواند ایران را به‌عنوان مقصد بزرگ در حوزه «گردشگری زیارتی» در جهان معرفی کند. در حال حاضر بیشتر گردشگران زیارتی از کشورهای عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان و پاکستان هستند. علاوه‌بر آن از کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز گردشگرانی برای زیارت به ایران سفر می‌کنند.
یوسف بیدخور سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی نیز در همین راستا به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: امسال در دهه پایانی ماه صفر چهار میلیون و 309 هزار و 627 نفر زائر به مشهد مقدس وارد شدند که 505 هزار نفر آن زائرانی هستند که «پیاده‌روی رضوی» داشته و از 6 مسیر منتهی به مشهد وارد این شهر شده‌اند و نسبت به سال گذشته حدود 20 درصد افزایش داشته است. علاوه‌بر آن 494 هزار و 189 نفر زائر از طریق حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای، 138 هزار و 749 نفر از طریق هوایی، 223 هزار و 844 زائر از طریق راه‌های ریلی و دو میلیون و 947 هزار و 845 نفر با خودروهای شخصی خود وارد مشهد مقدس شدند. این آمارها در مقایسه با آمار زائران ورودی به مشهد مقدس در مدت مشابه سال گذشته از افزایش 8/ 2 درصدی خبر می‌دهد. طبق آمارها از اربعین حسینی حدود 60 درصد واحدهای اقامتگاهی رسمی مشهد توسط گردشگران پر شد، اما در روزهای انتهایی 100 درصد این واحدها به اجاره مسافران درآمد که در بخش اجاره اقامتگاه‌ها نیز نسبت به سال گذشته با 2 درصد رشد مواجه بوده‌ایم.
وی درخصوص میانگین اقامت گردشگران زیارتی در این شهر گفت: به‌طور میانگین اغلب مسافران سه شب و چهار روز در شهر مشهد اقامت می‌کنند. آموزش و پرورش استان 200 مدرسه را در اختیار اداره‌کل میراث فرهنگی قرار داد تا برای اسکان مسافران از آنها استفاده کند. سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی تصریح کرد: طی سال‌های گذشته و امسال واحدهای رسمی و غیر‌رسمی اقامتگاهی موجود در مشهد برای اسکان مسافران و گردشگران داخلی و خارجی کفایت کرده است؛ زیرا فضای این روزها به شکلی است که به علت اینکه مسافران برای عزاداری به این شهر سفر می‌کنند برخی از آنها ترجیح می‌دهند در زائرسراها، حسینیه‌ها، مکان‌های اوقافی و فضای‌های مناسبتی اسکان یافته و به عزاداری بپردازند که این مکان‌ها اغلب به زائران پیاده اختصاص داده شده است.
بیدخور با اشاره به ظرفیت‌های اقامتی موجود عنوان کرد: با کمبود اقامتگاه‌های مختلف در این شهر مواجه نیستیم و تاکنون توانسته‌ایم تمامی گردشگران و زائران را در این شهر اسکان دهیم و برای افزایش ظرفیت در حال حاضر 276 واحد رسمی گردشگری در استان خراسان رضوی در حال ساخت داریم که در آنها زائرسراهای ارزان‌قیمت با هدف جذب بیشتر گردشگر نیز وجود دارد.
