به گزارش ایسنا، در نشست خبری اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران که به مناسبت هفته کتاب عصر امروز (یکشنبه، 26 آبان‌ماه) در محل اتحادیه برگزار شد، هومان حسن‌پور - رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران - ضمن پاسخ دادن به پرسش‌های خبرنگاران درباره وضعیت کاغذ یارانه‌ای، فعالیت‌های کارگروه نظارتی، حضور و فعالیت صنف در شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران، وضعیت کشف انبارهای قاچاق کتاب و تعطیلی اخیر برخی کتاب‌فروشی‌ها، درباره برنامه‌های اتحادیه در هفته کتاب امسال اظهار کرد: مانور اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در هفته کتاب دقیقا بر توسعه و توجه به کتاب‌فروشی‌های کوچک است. رابطه میان مخاطب و کتاب در کتاب‌فروشی‌های کوچک خیلی بیشتر است اما این فراموش شده است، در حالی که باید بودجه‌های حمایتی به این کتاب‌فروشی‌ها اختصاص داده شود.
او درباره تعطیلی اخیر برخی کتاب‌فروشی‌ها گفت: بعد انقلاب از نشر حمایت شده است، اما از کتاب‌فروشی‌ها نه. هر جا که بنا بر حمایت از کتاب‌فروشی‌ها بوده، خودمان رقیب آن‌ها شده‌ایم و با هزینه دولتی، کتاب‌فروشی‌هایی تاسیس شده که کتاب‌فروش بدون حمایت نمی‌تواند با آن‌ها رقابت کند. کتاب‌فروش تمام سال را صبر می‌کند تا به دوران اوج فروش کتاب که در مقاطع زمانی خاصی است برسد اما همان زمان 10 متر آن طرف‌تر نمایشگاه می‌زنیم.
حسن‌پور افزود: وقتی با سیاست‌گذاران فرهنگی بحث می‌کنیم به این اشاره می‌کنند که ما ویترین کتاب نداریم؛ ما این را می‌دانیم، اما مسئله این است که این ویترین باید توسط چه کسی و چگونه ایجاد شود، این ویترین باید دائمی باشد یا موقت؟ این‌جاست که نیاز به ایجاد ویترین دائمی برای کتاب احساس می‌شود و این به بزرگ یا کوچک بودن کتاب‌فروشی‌ها هم ارتباطی ندارد.
هومان حسن‌پور همچنین در این نشست بیان کرد: چه کسی گفته است که ارتباط بین کتاب‌فروش و مردم قطع شده و جای آن را اینترنت گرفته است؟ ارتباط فرهنگی بین کتاب‌فروش و مخاطب از بین نرفته است اما کتاب‌فروشی‌های بزرگی که ایجاد می‌شوند، بیشتر به مرکز تفریحی تبدیل شده‌اند و این از همان جا ناشی می‌شود که ما می‌گوییم کتاب برای تفریح است و همین می‌شود که جایش در سبد کالای خانواده‌ها عقب و عقب‌تر می‌رود.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره وضعیت و نظارت بر توزیع کاغذهای یارانه‌ای توسط کارگروه نظارتی جدید که فعالیت خود را از تیرماه آغاز کرده است، گفت: در بعضی از مقاطعی که پشت سر گذاشتیم ممکن است مثلا به مدت دو هفته کاغذ یارانه‌ای نبوده باشد، اما این به آن علت بوده که مراحل کار در حال طی شدن بوده تا این‌که کاغذ به دست ناشران برسد و در واقع قطع شدن پیوسته‌ای در توزیع کاغذ وجود نداشته است.
او همچنین با اشاره به این‌که قیمت کاغذ نسبت به قبل کاهش پیدا کرده است در پاسخ به سوالی درباره علت این موضوع در زمانی که قیمت دلار نسبت به قبل افزایش داشته است، گفت: این کاهش قیمت کاغذ در واقع به این دلیل است که بخشی از مصرف کاغذ فرهنگی به این سمت رفت که از کاغذ دولتی استفاده کند و نه از بازار آزاد، چون بازار آزاد از قانون عرضه و تقاضا پیروی می‌کند و با چنین شرایطی حالا این سوال را می‌توان مطرح کرد که چرا در گذشته وقتی قیمت دلار کمتر بوده قیمت کاغذ بیشتر بوده است.
حسن‌پور درباره عملکرد دقیق کارگروه نظارتی بیان کرد: از تیرماه امسال به بعد به ازای همه کاغذهایی که به ناشران توزیع شده است کتاب‌های چاپ‌شده شمارش و بررسی می‌شود.
او افزود: در واحدهای شمارش اگر نبود تطابقی بین میزان کاغذ یارانه‌ای گرفته‌شده و کتاب چاپ‌شده دیده شود اعلام می‌کنیم. هر چند که هنوز موردی دیده نشده و این را هم بگویم که ما از ناشران نمونه کتاب می‌گیریم و آن کتاب را با کاغذ داده‌شده بررسی می‌کنیم. از وقتی کارگروه شروع به کار کرده تیراژ کتاب‌ها واضح‌تر و ملموس‌تر و در واقع واقعی‌تر شده است.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران همچنین در پاسخ به این سوال که تا چه زمان این کاغذ یارانه‌ای داده می‌شود، گفت: این اتفاق‌ها زمانی می‌افتد که کاغذی که برای مصرف فرهنگی گرفته شده است مصرف شود و این کارگروه هم به کار خود ادامه خواهد داد. تا کنون 2541 مورد کتاب بررسی و شمارش شده‌اند که این تعداد مربوط به 216 ناشر بوده است.
هومان حسن‌پور همچنین درباره مکان برگزاری نمایشگاه کتاب امسال اظهار کرد: حدود 485 ناشر نامدار نامه‌ای زدند که انتقال نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب پذیرفته نشود که این خبر رسانه‌ای هم شد. بنا بر شرایطی که وجود دارد اغلب ناشران تمایل دارند که نمایشگاه کتاب در مصلا برگزار شود. در هفته گذشته نیز ما بازدیدی از نمایشگاه شهر آفتاب داشته‌ایم. هفته آینده هم بازدیدی از مکان مصلا خواهیم داشت و نتایج این‌ها در حال تحلیل شدن است و هنگامی که جمع‌بندی شود اعلام خواهد شد.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره حضور و فعالیت صنف در شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب نیز گفت: تاکید شورای سیاست‌گذاری تاکیدی متفاوت با سال‌های گذشته نیست. شاید اسامی تغییر کرده باشد اما تفاوتی ایجاد نشده است و ساختار جدید هم ساختار متفاوتی نیست. در نتیجه نباید این توقع را داشت که تصمیم جدیدی برای حضور صنف در این شورا گرفته شود. موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد کار خودشان را انجام می‌دهند و وضعیت نسبت به قبل تغییری نکرده است.
او سپس با بیان این‌که نمایشگاه کتاب همانند یک چاقوی دولبه است درباره علت برگزاری نمایشگاه کتاب در خارج از شهر گفت: این‌که همواره سعی می‌شود نمایشگاه کتاب به خارج از شهر منتقل شود و برای سایر نمایشگاه‌ها تصمیمی گرفته نمی‌شود بارها از دست‌اندرکاران پرسیده شده است اما باید این نکته را هم در نظر گرفت وقتی نهادی برای برگزاری نمایشگاه کتاب سرمایه‌گذاری می‌کند به این هم نگاه می‌کند که جمعیت حاضر در نمایشگاه زیاد است پس همانند یک چاقوی دولبه است که میزان واکنش مثبت به آن و منفعتش همان‌قدر می‌تواند باشد که واکنش منفی به آن و ضررش.
او همچنین درباره برگزاری طرح پاییزه کتاب امسال بیان کرد: امسال طرح پاییزه کتاب به دقیقه 90 رسید. حتی به جایی رسید که قرار بود فقط در تهران اجرا شود که وزیر ارشاد وارد مسئله شد و آن را حل کرد. طبق آن‌چه مطرح شده است مبلغی که همیشه کتاب‌فروشی‌ها با دو یا سه ماه فاصله دریافت می‌کردند این بار ممکن است متفاوت و به نحوی دیگر باشد. علت رسیدن طرح به دقیقه 90 هم این بود که تامین اعتباری وجود نداشت.
حسن‌پور همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره پرداخت هزینه طرح تابستانی کتاب به کتابفروشان گفت که این مبلغ با کتابفروشان تسویه شده است.
او در ادامه درباره کشف انبارهای قاچاق و تاثیر آن بر فعالیت ناشران و کتابفروشان گفت: در مقاطعی که کار کشف و پلمب انبارهای قاچاق کتاب شدت بیشتری گرفته بود همکاران ما می‌گفتند که 20 تا 30 درصد افزایش فروش داشته‌اند و حتی می‌گفتند که آن‌چه راجع به میزان مطالعه کتاب برداشت می‌شده با توجه به بازار رسمی کتاب بوده است. در حالی‌که این موضوع با کشف و پلمب انبارهای قاچاق و روی آوردن مخاطبان کتاب به بازار رسمی متفاوت است. در بعضی از این انبارها ما حتی کتاب‌هایی را با تیراژ 20 هزار تا می‌دیدیم، انگار که بازار مجازی متفاوت از بازار واقعی به وجود آمده است.
حسن‌پور افزود: تا کنون حدود 80 درصد از فعالان اصلی قاچاق کتاب از دور خارج شده‌اند.
او با بیان این‌که وقتی درباره علت نمایشگاه کتاب سوال می‌شود می‌گویند که چون کتاب‌فروشی وجود ندارد، اما در جاهایی که کتاب‌فروشی هست هم نمایشگاه برگزار می‌شود، گفت: سیستم کتاب‌های موجود در نمایشگاه با کتاب‌فروشی‌ها فرق دارد. اگر قرار است به ناشر کمک شود که این سیستم اصلا متفاوت است و اگر هم قرار است ویترینی اضافه شود که در واقع ویترین جمع می‌شود.
حسن‌پور با اشاره به این‌که الزامی به برگزاری نمایشگاه وجود ندارد، اظهار کرد: اگر کتاب‌فروشی‌ای وجود دارد باید از آن حمایت شود نه این‌که با نمایشگاه کتاب ویترینش جمع شود.
او همچنین به قاچاق کتاب در دانشگاه‌ها اشاره کرد و درباره فروش کتاب قاچاق در مکان‌هایی مثل متروها گفت: در ایستگاه‌های مترو در واقع کاری غیررسمی انجام می‌شود و ما در تلاش برای سالم‌سازی آن هستیم و به نحوی پیگیری می‌کنیم که این کار با مجوز انجام شود. بازرسان ما و کارگروه صیانت باید بتوانند آن‌ها را بازرسی کنند. کتاب‌هایی که در آن‌جا به فروش می‌رسند بعضا کتاب‌سازی است و این شعبده‌بازی است که یک جنس را به عنوان جنس دیگری بفروشند.
حسن‌پور همچنین در پایان گفت: قضیه باید حل شود که هفته کتاب از حالت نمادین خارج و در میدان اجرا شود. حتی همین نشست‌های خبری هم باید بعد از اجرای هفته کتاب باشد تا آسیب‌شناسی انجام شود. ما امسال مانورمان بر روی کتاب‌فروشی‌ها و ارتباط‌شان با خانواده‌ها است. کتاب‌فروشی‌ها گلوگاه نهایی پدیده نشر هستند که اگر بتوانند رشد کنند و حجم گسترده‌ای برای خروج داشته باشند نشر را هم قوی کرده‌ایم.
پی‌نوشت: این گزارش به‌روزرسانی شده است.