با توجه به اینکه امروزه مُد علاوه بر ویژگی تمایزبخشی در میان توده مردم نقش یک رسانه را دارد در جهان امروز این پدیده در میان مردم به ابزاری برای انتقال پیام به جامعه تبدیل شده است تا جایی که «پی‌یر گیرو» مُد را ابزار ارتباط اجتماعی می‌داند و معتقد است در جامعه‌ای فوران محصولات مصرفی این محصولات از کارکرد اولیه‌شان یعنی محافظت و تغذیه دور شده‌اند و مُدها نقش بسیار مهمی پیدا می‌کنند و چیزهایی همانند لباس، اتومبیل و... نشانه‌های برای تشخیص موقعیت اجتماعی افراد قرار می‌گیرند.
با توجه به گسترش فناوری‌های ارتباطی، استارت‌آپ‌ها، فضای مجازی، اینترنت و... جوانان و نوجوانان در میان نگرش‌های سنتی و اتفاقات گذشته جامعه، موقعیت خانوادگی و هویت‌طلبی، زیبایی، تنوع‌طلبی و پذیرش از جامعه‌ای مدرن گیر کرده‌اند و فاصله‌ای میان این شاخصه‌ها رخ داده که انتخاب در دنیای پیچیده امروز سخت شده است. بسیاری از جوانان مُد را از طریق فضای مجازی و بلاگرهای شناخته شده دنبال می‌کنند که بسیاری از کارشناسان و منتقدان مد و لباس این موضوع را آسیب جدی در حوزه مد و لباس می‌دانند و دلیل آن را عدم درک حوزه پوشاک از سوی مسئولان است که به‌نوعی برخورد سلبی را پیش گرفتند یا برخورد فرهنگی‌شان سطحی است نه علمی. این امر هم ناشی از آن است که مسئولان و متولیان حوزه پوشاک دانش و مطالعه این حوزه را ندارند. در این گزارش نقطه نظرات کارشناسان حوزه مد و لباس و مخاطبان بلاگرها در فضای مجازی آمده است که در ادامه می‌آید:
مُدی که همه‌گیر است
«حمیده» 26 ساله است و بر اهمیت مُد در زندگی روزمره‌اش صحه می‌گذارد و مُد را تنها در استایل و پوشاک نمی‌داند و در تمام ابعاد زندگی‌اش از مُد پیروی می‌کند، به گفته خودش تنها زمانی که خواب است در اینستاگرام و فضای مجازی نیست واگرنه این صفحات دنیایش را گرفته و هر روز و هر ساعت و هر ثانیه در حال چک کردن و رصد کردن مُد روز است، از «حمیده» می‌پرسم با توجه به اینکه بلاگرهای زیادی در فضای مجازی فعالیت دارند و در زمینه مد و لباس هم وارد شدند تا چه اندازه بر انتخاب پوشاک موثر هستند و مخاطبان تحت تاثیر آنان قرار می‌گیرند؟ او جواب می‌دهد: با توجه به اینکه هر روز به عنوان دنبال کننده صفحات آن‌ها هستم قطعا تاثیرگذاری دارند و من بارها از صفحاتی که تبلیغ یک نوع پوشاک یا لباسی را کردند خرید داشتم و احساس می‌کنم که نوعی راهکار برای انتخاب نوع پوشاک هستند.
او ادامه می‌دهد: البته خیلی‌ها معتقدند که این بلاگرهای فعال در فضای مجازی صلاحیت برخی از موضوعات تخصصی را ندارند و دانش آن‌ها نسبت به مسائل فرهنگی پایین است شاید این حرف درست باشد و آن‌ها تخصص و دانش کافی را نداشته باشند اما بسیار فعال هستند و با رصد آن‌ها کاملا می‌توان با مُد روز آشنا شد.
او می‌گوید: البته این موضوع را نباید نادیده گرفت که بلاگرها متن‌ها یا اطلاعات که در مورد هر موضوعی در صفحات مجازی‌شان قرار می‌دهند تماما از اندیشه‌ها و افکار آنان نشات نمی‌گیرد بلکه اگر تبلیغ یک مُد را انجام می‌دهند توسط کسی که آن محصول به آنان داده شده و براساس اطلاعات تخصصی آنان متن را قرار می‌دهند یعنی می‌خواهم به این موضوع اشاره کنم که خیلی هم اطلاعات آن‌ها عاری از تخصص نیست، نباید به راحتی قضاوت کنیم و آن‌ها را مورد هجمه و آماج ناسزاها قرار دهیم. بالاخره این موضوع همه‌گیر شده و اهمیت به مُد میان تمامی افراد جامعه تسری پیدا کرده است.
امروزه فضای مجازی در حوزه مد و لباس ذائقه‌سازی‌های زیادی انجام داده است که بسیاری از کارشناسان این حوزه از این امر ناراضی هستند و معتقدند که این ذائقه به ضرر حوزه مد و لباس است زیرا فعالیت برخی بلاگرها یا سلبریتی‌ها باعث شده مُد غربی جایگزین مُد ایرانی شده است. اما جوانان در سطح جامعه به سمت مُد رایج جهان در حرکت هستند.
بلاگرها ذائقه‌ساز نیستند
«مهتاب» از مخاطبان بلاگرهای فضای مجازی درباره تاثیرپذیری‌اش از بلاگرها، می‌گوید: خیلی‌ها بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای مدعی هستند که جوان‌ها بدون اطلاعات و تخصصی و حتی چشم و گوش بسته از مُد ترویج شده توسط بلاگرها تبعیت می‌کنند و به اعتقاد من این اظهارنظر درست نیست. من صفحات زیادی در حوزه مد و لباس را پیگیری می‌کنم و حتی خیلی از این صفحات مجازی زیرنظر کارگروه مد و لباس کشور که گویا ارگانی دولتی است نظارت می‌شوند، هستند اما چشم و گوش بسته از آن‌ها تبعیت صرف ندارم بلکه براساس سلیقه و علایق خودم محصولی را انتخاب می‌کنم. باید جانب انصاف را هم داشته باشیم واقعیتش به نظر من، آن‌ها در حد معرفی و ارائه محصولات فعالیت دارند و قصد تغییر ذائقه مردم را ندارند زیرا آن‌ها محصولی را معرفی می‌کند مخاطب هم براساس سلایقش آن را انتخاب می‌کند.
فضای مجازی و مخاطبانش را دست‌کم نگیرید
«راحیل» 23 ساله است و به قول خودش را فضای مجازی حد وسط استفاده از این تکنولوژی را رعایت کرده است. از او درباره تاثیرگذاری بلاگرها و تبلیغاتشان در حوزه مد و لباس می‌پرسم و اینکه او و دوستانی که با آنان در ارتباط است تا چه اندازه از بلاگرها یا سلبریتی‌ها تبعیت می‌کند، می‌گوید: تبعیت کردن از بلاگرها به خوبی متوجه نمی‌شود اگر مقصود تبعیت تمام و کمال باشد و هر چه که آن‌ها تبلیغ می‌کنند، خیر! تازگی‌ها این بلاگرها همانند فروشنده‌های مغازه‌ها شده‌اند آن‌ها یک جمله معروف داشتند که می‌گفتند این «محصول را برای خواهر خودمان هم برده‌ایم و او راضی بوده» است دارند مثلا بلاگرها می‌گویند ما خودمان چند روز از این محصول استفاده کردیم و نتیجه مثبت را دیده‌ایم از همین رو این محصول را به شما معرفی می‌کنیم. به اعتقاد من این موضوع دلیلی برای استفاده آن محصول نیست چه پوشاک باشد چه محصولی دیگر! بالاخره نباید از هوشمندی مخاطبان غافل شد.
اگر حوزه پوشاک ما پیشرفت چشمگیر در زمینه مُد ایرانی نداشته است مقصر مخاطبان نیستند که به سمت مُد غربی می‌روند
او ادامه می‌دهد: من احساس می‌کنم کسانی که مدعی هستند افراد مو به مو از بلاگرها تبعیت دارند و این امر آسیب جدی در برخی حوزه‌ها به‌خصوص مد و لباس است، سیاهی لشکر هستند که شاید آسیب هم وارد کنند. نباید به صورت کلی به نام تمامی مخاطبان سریع حکم صادر کنیم که مخاطبان در حوزه مد و لباس انتخاب بلاگرها را قبول دارند، من به عنوان مخاطب همان مُدی را انتخاب می‌کنم که براساس سلیقه من ارائه شده است اگر حوزه پوشاک ما پیشرفت چشمگیر در زمینه مُد ایرانی نداشته است مقصر مخاطبان نیستند که به سمت مُد غربی می‌روند.
هیس! حوصله دردسر نداریم
«مجید افتخاری» عضو هیئت مدیره اتحادیه پوشاک تهران و مدرس دانشگاه درباره تاثیرات فضای مجازی و همچنین سلبریتی‌ها بر روی مردم می‌گوید: ببینید! آیا ما اصولی داریم که یک سلبریتی باید چگونه و به شکلی لباس بپوشد؟ زمانی‌که این نقد را به وزیر ارشاد می‌گوییم سریعا می‌گوید: هیس! چرا؟ چون حوصله دردسر ندارد با سلبریتی‌ها در این زمینه وارد دیالوگ شود. اما آن سلبریتی هرگونه که دوست دارد پوشش خاصی را بر تن می‌کند و در جشنواره‌ها و فستیوال‌های مختلف شرکت می‌کند، دختر 16 ساله که طرفدار او است می‌بیند و از نوع پوشش او لذت می‌برد. در حالیکه همان لباس‌های سلبریتی‌ها را اصناف در مغازه‌هایشان برای فروش بگذارند، قطعا مغازه‌هایشان پلمب می‌شود. اما سلبریتی آزاد است که آن لباس را بپوشد و هزاران نفر او را ببیند خب در اینجا پارادوکس وجود دارد وقتی نتوانیم حوزه مد و لباس را سروسامان دهیم قطعا مزون‌دارها میدان‌دار خواهند بود و در هیچ جا جوابگو نیستند و هیچ برخوردی هم با این‌ها نشده است گویی به هیچ حوزه‌ای هم برنمی‌گردد، ما به هر کسی یا هر نهادی مراجعه می‌کنیم، می‌گویند به ما مرتبط نمی‌شود! زیرا من این موضوع را پیگیری کردم. متاسفانه در جریان مد کشور هم تاثیرگذاری بالایی دارد. بسیاری از مسئولان این پدیده حوزه پوشاک را درک نمی‌کنند یا برخورد سلبی دارند یا برخورد فرهنگی‌شان سطحی است نه برخورد علمی. زیرا دانش و مطالعه این حوزه را ندارند.
آفت فضای مجازی «قدرت»اش است
«مهدی محمودی»، رئیس انجمن موسسات مد و لباس کشور درباره قدرت فضای مجازی و فرصت و آفت‌های این حوزه ادامه می‌دهد: فضای مجازی بسیار تاثیرگذار است، زیرا قدرتی دارد که هیچ چیز ندارد و آفت‌اش هم همین قدرت‌اش است که البته این آفت هم تهدید و هم فرصت را در خود گنجانده است یعنی اگر خوب مدیریت شود، تبدیل به فرصت می‌شود و اگر بد مدیریت شود تبدیل به تهدید می‌شود باید حوزه پوشاک در فضای مجازی را به خوبی مدیریت کرد که متاسفانه تا امروز شاهد این امر نبودیم.
منبع: مهر
