به منظور رفع این مشکل در سالهای اخیر طرحها و برنامههای بسیاری از سوی متولیان این بخش اجرایی شد، با این حال روند تکمیل این طرحها در این مدت شتاب نگرفت. کندی در روند تکمیل طرحهای نیمهتمام موجب شد تا متولیان این بخش حذف طرحهای بدون پیشرفت را در دستور کار قرار دهند تا به این طریق شاهد کاهش تعداد نیمهتمامهای صنعتی بدون پیشرفت باشیم.
اما این روند در ماههای اخیر شکل معکوس به خود گرفت؛ بهطوریکه در این دوره شاهد ریزش طرحهای نیمهتمام بودهایم که از پیشرفت فیزیکی 80 تا 99 درصد برخوردارند و با این شرایط این ریزش که تا پیش از این به حذف طرحهای با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد نسبت داده میشد تغییر کرد. رصد آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که تا پایان مهر سال جاری نسبت به ماه قبل بیشترین خروجی نیمهتمامها به طرحهای با پیشرفت فیزیکی 80 تا 99 درصد اختصاص داشته است، طرحهایی که میتوان گفت تکمیل شدهاند و توانستهاند به تولید برسند. براساس دادههای اعلام شده تعداد خروجی این طرحها در مهر نسبت به شهریور ماه برابر با 60 طرح بوده است. از سوی دیگر در جایگاه دوم نیز بیشترین ریزش در مدت زمان مورد بررسی به طرحهایی اختصاص داشته که از پیشرفت 60 تا 80 درصدی برخوردار بودهاند، بهطوریکه در مدت زمان مورد بررسی نسبت به ماه قبل 21 طرح از لیست نیمهتمامهای این گروه حذف و به تکمیل نزدیک شدهاند. دادههای اعلام شده میتواند بیانگر آن باشد که هرچند طرحهای نیمهتمام با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد همچنان در صدر طرحهای نیمهتمام قرار دارند، اما با توجه به دادههای جدید میتوان گفت تکمیل طرحهای نیمهتمام شتاب گرفته است.
با توجه به دادههای اعلام شده تعداد طرحهای نیمهتمامی که از پیشرفت 40 تا 60 درصد برخوردارند نیز در دوره زمانی مورد بررسی نسبت به ماه قبل 9 طرح کاهش یافته و این ریزش برای طرحهای با پیشرفت 20 تا 40 درصد نیز تنها یک طرح بوده و طرحهای حذف شده با پیشرفت صفر تا 20 درصد نیز برابر با 6 طرح بوده است.
آخرین وضعیت نیمهتمامها
شاید بتوان یکی از دلایل ریزش طرحهای نیمهتمام صنعتی را به اجرای موضوع بند الف تبصره 18 قانون بودجه نسبت داد.
براساس این طرح تکمیل طرحهای نیمهتمام صنعتی و معدنی و بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی مدنظر قرار گرفت و براساس تفاهمنامه منعقد شده مقرر شد تا به منظور ایجاد اشتغال در بخش صنعت و معدن حدود 20 هزار میلیارد تومان وام در نظر گرفته شود که 10 هزار میلیارد تومان آن توسط منابع بانکها و 10 هزار میلیارد تومان دیگر هم از طریق منابع صندوق توسعه ملی تامین خواهد شد. براساس جزئیات این طرح جدید، واحدهای صنفی تولیدی نیز در بخش بازسازی و نوسازی میتوانند از این تسهیلات بهرهمند شوند.
براساس آمار اعلام شده مجموع طرحهای در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد تا مدت زمان مورد بررسی برابر با 29 هزار و 267 فقره بوده که در میان طرحهای نیمهتمام بیشترین طرحهای در دست اجرا برای این بخش به گروه 10 تا 50 نفر کارکن با ثبت 14 هزار و 751 فقره طرح اختصاص دارد. اما برای صنایع کوچک با اشتغال 10نفر کارکن و کمتر نیز 12 هزار و 471 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد وجود دارد، طرحهایی که برای راهاندازی نیازمند سرمایه کمتری هستند، اما عدم تامین بهموقع سرمایه، این طرحها را نیز با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. طرحهای در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با هزار و 118 فقره است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر با این پیشرفت فیزیکی نیز در حالحاضر 927 فقره طرح در دست اجرا وجود دارد.
از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی صفر تا 20 درصد اشتغالزایی حدود 802 هزار نفری پیشبینی شده و سرمایه در نظر گرفته شده برای این گروه نیز بیش از 5 میلیون و 127 هزار میلیارد ریال است.
اما برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 3 هزار و 454 فقره طرح نیمهتمام ثبت شده است. از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده میتوان گفت در این گروه نیز طرحهای 10 تا 50 نفر کارکن بیشترین طرحهای نیمهتمام را به خود اختصاص دادهاند، مجموع طرحهای نیمهتمام این بخش بیش از 2 هزار فقره است. اما برای صنایع کوچک با اشتغال 10 نفر کارکن و کمتر نیز 962 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد درکشور وجود دارد. آمار اعلام شده بیانگر آن است که طرحهای در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با 245 فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در حال حاضر 236 فقره طرح در دست اجراست. همچنین آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی 20 تا 40 درصد، اشتغالزایی 172 هزار و 621نفری پیشبینی شده و سرمایه در نظر گرفته شده برای این گروه نیز بیش از 909 هزار میلیارد ریال است.
سومین گروه مورد بررسی نیز به طرحهای با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد اختصاص دارد. براساس ارزیابیهای صورت گرفته مجموع طرحهای نیمهتمام این گروه برابر با 3 هزار و 654 فقره است.
برای این گروه نیز بخش 10 تا 50 نفر کارکن بیشترین طرحهای نیمهتمام را به خود اختصاص داده است؛ سهم این بخش برابر با 2 هزار و 14 فقره طرح است. اما برای صنایع کوچک با اشتغال 10 نفر کارکن و کمتر نیز هزار و 205 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد در کشور وجود دارد. طرحهای در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با 213 فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در حال حاضر 222 فقره طرح در دست اجراست. با توجه به آمار اعلام شده برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی 40 تا 60 درصد اشتغالزایی 146هزار و 82نفری پیشبینی شده است و سرمایه در نظر گرفته شده برای این گروه نیز حدود 590 هزار میلیارد ریال است.
همچنین آمار اعلام شده بیانگر آن است که برای طرحهای با 60 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی در مجموع 7هزار و 528 فقره طرح به ثبت رسیده که طرحهای نیمهتمام اعلام شده برای این بخش نیز در گروه 10 تا 50 نفر کارکن بیشترین طرحهای نیمهتمام را به خود اختصاص دادهاند. مجموع طرحهای نیمهتمام این بخش برابر با 3هزار و 962 فقره طرح است. اما برای صنایع کوچک با اشتغال 10 نفر کارکن و کمتر نیز 2 هزار و 695 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی 60 تا 80 درصد در کشور وجود دارد. طرحهای در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با 501 فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در حال حاضر 370 فقره طرح در دست اجراست. از سوی دیگر، برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی 60 تا 80 درصد، اشتغالزایی 254هزار و 287نفری پیشبینی شده است. سرمایه در نظر گرفته شده برای این گروه نیز بیش از 851 هزار میلیارد ریال است.
ارزیابیهای صورتگرفته همچنین بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی برای طرحهای با پیشرفت فیزیکی 80 تا 99 درصد در مجموع 3 هزار و 651 فقره طرح به ثبت رسیده که بیشترین طرحهای نیمهتمام اعلام شده برای این بخش نیز در گروه 10 تا 50 نفر کارکن قرار دارد، مجموع طرحهای نیمهتمام این بخش برابر با 2 هزار و 55 فقره طرح است. اما برای گروه 10 نفر کارکن و کمتر نیز هزار و 112 فقره طرح در دست اجرا با پیشرفت فیزیکی 80 تا 99 درصد در کشور وجود دارد. طرحهای در دست اجرای ثبت شده برای 50 تا 100 نفر کارکن نیز برابر با 256فقره طرح است، اما برای صنایع بزرگ با 100 نفر کارکن و بیشتر نیز در حال حاضر 228 فقره طرح در دست اجرا وجود دارد. با توجه به آمار اعلام شده در صورت تکمیل طرحهای مذکور شاهد اشتغالزایی 157هزار و 366نفری در کشور خواهیم بود؛ سرمایه در نظر گرفته شده برای این گروه نیز بیش از 684 هزار میلیارد ریال است.