ضربان کند تجارت ایران با اروپا

گزارشی که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده حاکی از آن است که علت افزایش کسری تجاری در مقایسه با مدت مشابه سال 2018 نیز همین افت چشمگیر صادرات به کشورهای عضو اتحادیه است. البته افت واردات را هم نمی‌توان در این خصوص نادیده گرفت. این گزارش می‌افزاید: موثرترین عامل در کاهش صادرات ایران به اتحادیه اروپا، کاهش صادرات به کشورهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و یونان بوده است.

نمای تجارت با قاره سبز

براساس این گزارش، ارزش تجارت کالایی ایران و اتحادیه اروپا طی 9 ماهه سال 2018 برابر با 4/ 15 میلیارد یورو بوده که این مقدار در سال جاری کاهش قابل توجهی یافته و علت آن، کاهش توام صادرات و واردات ایران از اتحادیه اروپا بوده است. تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا در سه فصل 2019 با کسری 8/ 2میلیارد یورویی همراه بوده؛ این درحالی است که تراز تجاری ایران در 9 ماه نخست 2018 مثبت و برابر با 7/ 1 میلیارد یورو بوده است. علت منفی شدن تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا در 9 ماهه 2019، کاهش 94درصدی صادرات و کاهش بیش از 51درصدی واردات نسبت به 9ماه نخست 2018 بوده است.

صادرات ایران به اتحادیه اروپا

ایران در 9ماه نخست سال 2019میلادی 513 میلیون یورو کالا به اتحادیه اروپا صادر کرده که این رقم با کاهش حدود 94 درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته همراه بوده است. ارزش صادرات کالایی ایران در همه ماه‌های 2019 (از ژانویه تا سپتامبر) از مدت زمان مشابه سال گذشته به‌طور قابل ملاحظه‌ای پایین‌تر بوده و از ژوئن تا سپتامبر 2019 نیز روند نزولی را طی کرده است. علاوه بر کاهش شدید ارزش صادرات ایران به اتحادیه اروپا، مقدار وزنی صادرات ایران به این اتحادیه نیز با کاهش چشمگیری همراه بوده، به‌طوری‌که مقدار صادرات ایران به اتحادیه اروپا طی 9ماهه 2019 حدود 3/ 5 هزارتن بوده که با افت حدود 95 درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال 2018 همراه بوده است.

صادرات ایران به تفکیک گروه کالایی: مقایسه گروه کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا در 9ماهه سال 2019 و مدت مشابه سال قبل حاکی از تغییر قابل توجه در گروه کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا در سال جاری است؛ به‌طوری‌که سهم صادرات سوخت‌های معدنی، روان‌کننده‌ها و محصولات مرتبط از کل صادرات، از حدود 89 درصد در 9 ماهه سال 2018 به حدود 5/ 0 درصد در 9 ماهه سال 2019 کاهش یافته که این امر موجب افزایش سهم صادرات در سایر گروه‌ها طی 9ماهه سال 2019 شده است.

صادرات ایران به تفکیک مقاصد صادراتی: چهار مقصد عمده صادراتی ایران در 9ماهه 2019 به ترتیب ارزش صادرات، کشورهای آلمان، ایتالیا، اسپانیا و رومانی هستند. نکته قابل توجه آن است که در 9ماهه سال 2019 صادرات ایران به کشورهای عضو اتحادیه اروپا به جز چهار کشور کاهش یافته است. بیشترین کاهش صادرات ایران طی 9 ماهه 2019 نسبت به 9 ماهه سال 2018، متعلق به کشورهای فرانسه، یونان، اسپانیا و اتریش بوده است.  موثرترین عامل در کاهش صادرات ایران به اتحادیه اروپا، کاهش صادرات به کشورهای ایتالیا با سهم حدود منفی 29 درصد، اسپانیا با سهم حدود منفی 3/ 21 درصد، فرانسه با سهم حدود منفی 5/ 17 درصد و یونان با سهم حدود منفی 7/ 12 درصد بوده است. در 9 ماهه سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018، صادرات ایران به کشورهای دانمارک، استونی، لتونی و بلغارستان افزایش یافته است.

واردات ایران از اتحادیه اروپا

ایران در 9 ماهه سال 2019 بیش از 3/ 3 میلیارد یورو کالا از اتحادیه اروپا وارد کرده که این رقم با کاهش حدود 51 درصدی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته همراه بوده است. ارزش واردات کالایی ایران در همه ماه‌های 2019 (از ژانویه تا سپتامبر) در مقایسه با مقادیر مشابه سال 2018 به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر بوده و از ژوئیه تا سپتامبر 2019 نیز روندی نزولی را طی کرده است. روند مقداری واردات ایران از اتحادیه اروپا در 9 ماهه سال 2019 با نوسان همراه بوده به‌گونه‌ای‌که در ماه‌های فوریه، مارس، ژوئن، ژوئیه و اوت این سال با افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل روبه‌رو بوده و در سایر ماه‌ها با کاهش نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل همراه بوده است.

واردات به تفکیک گروه کالایی: مقایسه گروه کالاهای واردات ایران از اتحادیه اروپا در 9 ماهه سال 2019 و مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد سهم واردات گروه کالایی ماشین‌آلات و تجهیزات حمل‌ونقل و کالاهای گروه ساخته شده طبقه‌بندی شده برمبنای مواد، در 9 ماهه سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018 کاهش یافته و سهم سایر گروه‌های کالایی درمدت مذکور افزایش یافته است.

واردات به تفکیک مبادی وارداتی: چهار مبدأ عمده وارداتی ایران از اتحادیه اروپا در 9 ماهه سال 2019 به ترتیب ارزش واردات شامل آلمان، ایتالیا، هلند و فرانسه بوده است. نکته قابل توجه این است که در 9 ماهه سال 2019 واردات ایران از اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به جز پنج کشور بلغارستان، یونان، کرواسی، قبرس و مالت، کاهش یافته است. بیشترین کاهش واردات ایران در 9 ماهه سال 2019 نسبت به مدت مشابه سال 2018 به ترتیب از کشورهای لوکزامبورگ، لتونی، سوئد، فنلاند، اسلواکی و رومانی بوده است. همچنین موثرین عامل در کاهش واردات ایران از اتحادیه اروپا، کاهش واردات از کشورهای آلمان با سهم حدود منفی 14 درصد، ایتالیا با سهم حدود منفی 5/ 8 درصد، فرانسه با سهم حدود منفی 5/ 6 درصد و اسپانیا با سهم حدود منفی 5 درصد بوده است.