تحریم و سناریوهای توسعه فاز۱۱ پارس جنوبی/ چشم امید به توان داخل و بازار سرمایه داریم

اقتصادآنلاین-مریم علیزاده؛ نیمه مهرماه سال جاری بود که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از شرکت‌های خارجی خواست که با انجام دادوستد با تهران دارایی‌هایشان را هدف تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا قرار ندهند.

پس از آن بود که شریک چینی فعال در پارس جنوبی نیز همچون سایر شرکتی خارجی که پیش از این در اجرای فاز 11پارس جنوبی بدعهدی کردند، پای خود را از این قرارداد کنار کشید. در نتیجه این خروج، وزیر نفت از کنارگذاشته شدن چینی ها از فاز 11 خبر داد و گفت: این فاز به طور 100 درصد به پتروپارس رسید. 

گفتنی است تولید از پارس جنوبی از 26 بهمن 1381 با بهره‌برداری از فازهای 2 و 3 آغاز و سپس در 20 آبان 1383 بهره‌برداری از فاز 1 شروع شد و روند توسعه فازهای دیگر تا به امروز ادامه دارد تا اواخر دی‌ماه 1395، تولید از فازهای (1)، (2 و3)، (4 و5)، (6، 7 و 8)، (9 و10)، 12، (15 و 16)، (17 و 18) و بالاخره فاز 19 انجام می‌گیرد و جمعاً حدود 490 میلیون مترمکعب در روز وارد مدار گاز کشور می‌شود.

اما فاز 11 این میدان ‌به‌رغم برگزاری مناقصات متعدد، به‌دلیل بدعهدی شرکت‌های خارجی و نیاز به سرمایه زیاد که در شرایط تحریم تأمین آن دشوار است، کماکان در انتظار تصمیم‌های وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پارس است.

مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به بررسی آخرین وضعیت و سناریوهای توسعه فاز 11 پارس جنوبی در دوران تحریم پرداخت.

باتوجه به این گزارش پیش‌بینی می‌شود که بعد از یک‌سال‌و‌نیم تولید گاز این فاز، با افت فشار روبه‌رو خواهد شد و از‌این‌رو نیاز به دستگاه فشارافزا وجود دارد که تکنولوژی آن در دست چند شرکت بین‌المللی است و در‌واقع این فناوری در ایران وجود ندارد.

 در حال حاضر و با اعمال مجدد تحریم‌ها دو سناریو برای توسعه فاز 11 وجود دارد. سناریوی اول؛ استفاده از توان و ظرفیت شرکت‌ها و پیمانکاران داخلی است که در سال‌های مختلف به‌دلیل همکاری با شرکت‌های خارجی در راه توسعه پارس جنوبی توانمند شده و تجارب ارزنده‌ای کسب کرده‌اند و سناریوی دوم؛ منتظر ماندن برای عقد قرارداد با شرکت‌های بزرگ نفتی دنیاست. اما همچنان فاز 11 پارس جنوبی نمادی از بدعهدی شرکت‌های خارجی در صنعت نفت و گاز ایران است این فاز حدود 19 سال درگیر فرایند امضای تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای مختلف با شرکت‌های بزرگ نفتی بوده که هیچ‌کدام هم ثمری برای آن نداشته است.

در نتیجه به نظر می‌رسد با این توصیفات سناریو مرجع و منتخب در این پژوهش سناریو اول است یعنی استفاده از توان و ظرفیت‌های شرکت‌ها و پیمانکاران داخلی و بومی کشور. برای تأمین مالی طرح توسعه فاز 11 نیز در‌صورتی‌که مصارف ریالی پروژه حداکثر شود،‌ استفاده از ابزارهای متنوع بازار سرمایه مثل صکوک استصناع، منفعت، اوراق مشارکت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه جهت استفاده از سرمایه‌های ریالی مردم به‌راحتی امکان‌پذیر است.