امام جماعت فقط پیشنماز نیست بلکه فرمانده است

به گزارش مشرق، قسمت 198 برنامه بدون توقف، 26 آذرماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه «میثم لطیفی» رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در خصوص نقش روحانیون در مساجد، تأکید کرد: در ادبیات امامین انقلاب اسلامی چند عبارت در معادل مسجد قرار داده شده از جمله اینکه یک جایی می‌فرمایند مساجد دژهای مستحکم اسلام است، همچنین مسجد پایگاه اسلام است، یک جایی می‌فرمایند مسجد سنگر اسلام است یا مسجد قرارگاه است.

وی در ادامه یادآور شد: من می‌خواهم از همه این مفاهیم یک مخرج مشترک بگیرم، به نظر می‌رسد مسجد محل ساماندهی فعالیت‌های اجتماعی اعضای آن محله است با محوریت امام جماعت، پس امام جماعت به تعبیری فرمانده این قرارگاه است که شایستگی‌هایی را نیاز دارد و این فرد باید قابلیت‌هایی داشته باشد که این اتفاق را رقم بزند، امام جماعت تنها پیشنماز نیست که یک نمازی بخواند و برود، اگر قرار شد که فراتر از پیشنمازی عمل کند، باید یک سری از اقدامات برایش رقم بخورد از جمله اینکه می‌فرمایند امام جماعت پدر محله است، یعنی بزرگتر محله است.

این پژوهشگر دینی همچنین اضافه کرد: پدر در خانه چه کار می‌کند، پدر اجازه می‌دهد افراد خانواده مشارکتی در امر منزل داشته باشند، مدیریت می‌کند و آن نگاه پر از مهر و محبتش می‌تواند کمک کند، بخش عمده‌ای از مشکلاتی که در بخش مشارکت جوانان در مسجد مطرح می‌شود به خاطراین است که یا امام جماعت یا افرادی که دست‌اندرکار مدیریت مسجد هستند متوجه این نیستند که ما به عنوان پدر و بزرگتر باید عمل کنیم که اجازه دهیم جوان‌ترها هم وارد این فضا شوند، مثلا اگر قرار است که جوانان را وارد پایگاه بسیج کنیم باید انگیزه ایجاد کرده و درگیری‌های داخل مسجد را به حداقل برسانیم این یک واقعیت است که ما الان در مجموعه مسجد گاهی اوقات بین عناصر مسجد یک درگیری‌هایی داریم. پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد با اشاره به اینکه، نکته اولی که همه باید به آن پایبند باشیم این است که امام جماعت را به عنوان مدیر طبیعی فرمانده این قرارگاه و سنگر و پدر افراد این محله بپذیریم، اظهار کرد: البته شاید یک جاهایی حرف‌هایی امام جماعت بزند که به مذاق بنده خوش نیاید ولی چون قرار است که یک نفر حرف آخر را بزند، اقتضای کار تشکیلاتی این است که زیر بار این موضوع برویم پس به نظر می‌رسد امام جماعت از این بابت نقش مهمی می‌تواند داشته باشد.

لطیفی در پاسخ به این سؤال که «مسؤلیت امام جماعت چیست، آیا این مسؤلیت می‌تواند شغل محسوب شود» گفت: ما در ادبیات دینی موضوعی داریم تحت این عنوان که بعضی از مشاغل جزء مکاسب محرمه هستند، یعنی به عنوان کسب و کار اگر به آن نگاه کنیم حرام است، یکی از مصادیقش که برای ما عجیب است معلمی قرآن است، کسی برای تعلیم قرآن حق ندارد دستمزد تعیین کند به تبع آن هر کاری که تبلیغ دینی است همین طور است، قرآن هم می‌فرماید «من اجری بابت کار دینی از شما نخواهم گرفت» امام جماعتی هم شغلی نیست که برای آن اجری تعیین شود، یعنی دستمزد و حقوقی برای آن تعیین شود، من با کلمه و حقوق و دستمزد کمی مشکل دارم.

وی همچنین در خصوص حمایت مادی و معنوی از ائمه جماعت تصریح کرد: از طرف دیگر نکته‌ای داریم که تأمین رزق برای همین معلم قرآن از وظائف ماست، لذا بخشی از این مورد تحت عنوان خمس و سهم امام تعیین شده که جنبه تکلیفی هم دارد، البته نه اینکه به زور از کسی بگیریم، ولی هر کسی که مؤمن است و نسبت به دین مکلف است باید نسبت به این موضوع حساس باشد، پس ردیف شغلی نمی‌توانیم برای آن تعریف کنیم.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: نباید برای این تبلیغ و فعالیت دینی رابطه شغلی ایجاد کنیم بلکه این رابطه تکلیفی است هم به عنوان من عالم که به تعبیر روایی در برابر امت نباید بی‌تفاوت باشم باید به آن سمت بروم که تا می‌توانم مردم را هدایت کنم و از آن طرف هم من امت باید توجه داشته باشم که نسبت به امام جماعت خودم بی‌تفاوت نباشم و مسؤلیت متوجه من هم هست. در واقع می‌توانیم طرحی داشته باشیم که هم امام جماعت بودن یک کار تخصصی باشد و هم شغل محسوب نشود، یعنی می‌توانیم کاملا کار تخصصی انجام دهیم ضمنا آن را شغل محسوب نکنیم.

پایه‌گذار اتاق فکر مسجد در پایان در خصوص اینکه برخی از ائمه جماعت مساجد در ایام ماه محرم برای دریافت هدیه در مساجد دیگر منبر می‌روند، یادآور شد: در مورد تبلیغ در ایام محرم من می‌خواهم یک جور دیگر نگاه کنم، گاهی اوقات امام جماعت استدلالش این است که من 355 روز در این محله منبر رفتم، چون فضا در این ایام عوض می‌شود یک فرد دیگری بیاید در مسجد، مثل اینکه در بحث‌های منابع انسانی به عنوان گردش شغلی از آن نام می‌بریم، که این گردش باعث می‌شود هم افراد آن مسجد حرف نو بشنوند، هم افراد مسجد محله ما و صرفا موضوع دریافت هدیه و دستمزد نیست.