به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: به گفته کامبیز عباسی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی، تنها سازنده تراکتور در ایران با وجود اینکه از سال گذشته قیمت محصولاتش دو برابر شده است، باز هم قصد دارد بهای کالای خود را افزایش دهد. آن‌طور که او می‌گوید: در شرایطی که قیمت گندم فقط 30 درصد افزایش یافته است، منصفانه نیست بهای دیگر نهاده‌های کشاورزی نظیر تراکتور بدون توجه به آن سوی دیگر معادله قیمت افزایش یابد. حمیدرضا نامی رئیس هیئت‌مدیره انجمن ماشین‌های کشاورزی نیز با اشاره به مصرف بالای سوخت در محصولات ساخت شرکت تراکتورسازی ایران از قیمت‌گذاری تراکتورهای این مجموعه تا سقف 200 میلیون تومان خبر می‌دهد. او می‌گوید: این شرکت ارز 4200 تومانی هم دریافت کرده است. اگر دولت کمی از دریافت حقوق خود نظیر مالیات بر ارزش‌افزوده کوتاه بیاید و از سوی دیگر فضایی برای ورود دیگر سرمایه‌گذاران به این بازار فراهم کند، امکان بهبود شرایط در حوزه این ماشین کشاورزی فراهم می‌شود.
تراکتورهای ساخت داخل بارها و بارها از سوی دولت احمدی‌نژاد به کشورهای مختلف پیشکش شد اما کسی حاضر به خرید این محصولات حتی با وجود وام‌های طویل‌المدت دولت ایران نبود. در همان روزهایی که آمدوشد به ایران به کشورهای کوچک آفریقایی محدود می‌شد، مسئولان این کشورها بارها اعلام کردند که حاضر به خرید تراکتورهای ایرانی نیستند زیرا گازوئیل مصرفی در این تراکتورها دو برابر محصولات اروپایی است. آنها که ایران را به عنوان کشوری ثروتمند می‌شناختند، بارها از وزیر وقت کشاورزی یعنی صادق خلیلیان درخواست کردند خطوط اعتباری که در قالب فروش تراکتور قرار است در اختیار آنها قرار گیرد، به صورت نقدی به آنها اعطا شود تا این پول را صرف واردات تراکتورهای اروپایی به کشورشان کنند. با این وجود تولیدکنندگان ایرانی در بازاری انحصاری، محصولات شرکت تراکتورسازی ایران را خریداری و هزینه‌های بالای سوخت آن را هم نجیبانه تقبل می‌کنند اما مدیران این شرکت با این توجیه که تولید قدیمی‌شده‌شان فاقد صرفه اقتصادی است، باز هم قصد دارند قیمت محصولات خود را افزایش دهند.
افزایش دوبرابری قیمت تراکتور در یک سال
کامبیز عباسی رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی درباره درخواست تنها تراکتورساز ایران برای افزایش قیمت محصولات خود، عنوان می‌کند: 95 درصد نیاز کشور به ماشین‌آلات کشاورزی در داخل تأمین می‌شود. در حوزه ماشین‌های کشاورزی نسبت به سایر نهاده‌ها در بخش کشاورزی، کمتر نوسان قیمت داشتیم ولی این نوسانات را هم منکر نمی‌شویم.
به گفته او برخی کارخانجات تراکتور کشور در یک سال، نرخ‌های خود را دو برابر کرده‌اند. البته افزایش قیمت آنها به شکل پلکانی بوده است. قیمت انواع تراکتور از سال گذشته که حدود 45 تا 46 میلیون تومان بود به 80 میلیون رسیده است. به این ترتیب تقریبا در مدل‌های مختلف، دو برابر رشد داشته است.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی اضافه می‌کند: تراکتور کاملا و صددرصد تولید داخل است. تولیدکنندگان تراکتور مدعی هستند مواد اولیه‌شان خیلی افزایش قیمت یافته است اما ما می‌گوییم با همان نگاهی که به محصولات کشاورزی توجه شده و برای آن نرخ‌گذاری می‌شود، باید برای دیگر نهاده‌های این بخش اجازه افزایش قیمت صادر شود.
او ادامه می‌دهد: بیش از 90 درصد بازار در اختیار کارخانه تراکتورسازی ایران است. این شرکت تنها تولیدکننده تراکتورهای کشاورزی است. وزارت جهاد کشاورزی با افزایش قیمت محصولات این شرکت مخالفت کرده اما متولی تعیین قیمت سازمان حمایت است. باید رصد قیمت‌ها توسط سازمان حمایت انجام شود. ما به عنوان بخش کشاورزی در مقایسه با شرایط تعیین قیمت گندم، متعرض این افزایش‌ها بودیم.
جای خالی ماشین‌های کشاورزی در منشور صنعتی کشور
عباسی با اشاره به اینکه سازمان حمایت هم بر تقاضای شرکت تراکتورسازی ایران برای افزایش قیمت‌ها صحه گذاشته بود، هرگونه تغییر قیمت بدون توجه به کفه دیگر ترازوی قیمت‌گذاری در بخش کشاورزی را غیرمنطقی می‌داند.
او می‌گوید: جامعه کشاورزی ما با همین ابزار (تراکتور) تولید انجام می‌دهد. نمی‌توانیم برای گندم تغییر قیمت 30درصدی در نظر بگیریم اما کالایی مثل ماشین‌آلات کشاورزی افزایش دوبرابری نرخ داشته باشد.
او همچنین به وام‌ها و تسهیلاتی که به کشاورزان برای کاهش فشارهای ناشی از نوسانات قیمتی ارائه می‌شود، اشاره می‌کند اما این مقام مسئول بر این باور است که در حوزه صنعت، جایگاه ماشین‌آلات کشاورزی مغفول مانده است. وزارت صمت آن‌قدر که به خودرو و موتورسیکلت اهمیت می‌دهد، برای ماشین‌آلات کشاورزی که ابزار تولید امنیت غذایی و تولید غذای کشور است، ارج قائل نیست.
او یادآور می‌شود: در منشور صنعتی کشور جایگاهی برای ماشین‌آلات صنعتی در نظر گرفته نشده است. نباید در این منشور صرفا به لوازم خانگی و... توجه شود. متأسفانه هیچ عدد و رقمی برای ماشین‌آلات کشاورزی در منشور صنعتی حوزه صنعت وجود ندارد. خواهشم از وزیر صمت این است که به این موضوع در حوزه صنعت به‌جد توجه شود.
شرکتی با شعبه‌های خارجی
تنها شرکت سازنده تراکتور در ایران که قیمت تولیداتش را فاقد صرفه اقتصادی معرفی می‌کند، در سایت خود درباره حوزه فعالیت این شرکت می‌نویسد: شرکت تراکتورسازی ایران سازنده ماشین‌آلات کشاورزی، حمل محصولات کشاورزی و خدمات شهری است. این شرکت بین سال‌های 1382 تا 1388 شرکت‌های تراکتورسازی کردستان، مهندسی و تأمین قطعات، خودروسازان دیزلی آذربایجان، ونیران در کشور ونزوئلا، اوگیران در کشور اوگاندا و تاجیران در کشور تاجیکستان را تأسیس می‌کند. نزدیک به نیمی از سهام این شرکت تا قبل از خصوصی‌سازی در سال 87، متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بوده است که در نهایت از سوی کنسرسیومی مشترک از شرکت سرمایه‌گذاری مهر ایرانیان و گروه خودروسازی سایپا خریداری می‌شود. در سال 1388 با توجه به خرید سهام شرکت از سوی صندوق سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان، این صندوق سهامدار عمده تنها تراکتورساز ایران به حساب می‌آید. بر‌اساس اطلاعات موجود، سهام عمده شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان متعلق به بانک مهر اقتصاد است.
ماشین‌آلات کشاورزی مشمول قیمت‌گذاری نیست
با توجه به اطلاعات درج‌شده در مشخصات سهامداران شرکت تراکتورسازی ایران، این شرکت مجموعه‌ای خصولتی است. بنا بر دلایلی که حمیدرضا نامی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن ماشین‌های کشاورزی به آن اشاره می‌کند، تداوم انحصار این شرکت هم امری بدیهی است.برخلاف نظر رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی که تراکتورهای ساخت شرکت تراکتورسازی ایران را مشمول قوانین قیمت‌گذاری از طرف سازمان حمایت اعلام می‌کند، به اعتقاد نامی، این کالا مشمول قوانین قیمت‌گذاری از طرف سازمان حمایت نیست.
او می‌گوید: واقعیت قضیه این است که در بخش ماشین‌های کشاورزی، کشور وابستگی‌ای که به شرکت تراکتورسازی ایران دارد، در هیچ‌یک از حوزه‌های اقتصادی گزارش نشده است؛ یعنی این حجم از تمرکز روی یک محصول بدون رقیب جدی را در دیگر بخش‌های اقتصادی نداریم.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن ماشین‌های کشاورزی درباره توان کشاورزان برای افزایش قیمت تراکتور در کشور بیان می‌کند: باید به این مقوله از نگاه مصرف‌کننده بخش کشاورزی و تولیدکننده صنعتی پرداخته شود. در‌حال‌حاضر جامعه کشاورزی توان خرید محصولی گران‌تر را ندارد؛ ضمن آنکه به لحاظ کیفیت و مسائل تکنولوژی نیز شرایط این محصول مناسب نیست. این محصول قابل رقابت با نمونه‌های خارجی نیست.
به گفته او تراکتور مشمول بحث قیمت‌گذاری از سوی سازمان حمایت نیست. البته به دلیل تخصیص دلار دولتی (چهارهزارو 200 تومانی) به این شرکت، حساسیت‌هایی درباره قیمت محصولات آن به خرج داده شده است.
ماشین‌آلات بخش کشاورزی از مالیات معاف شوند
نامی می‌گوید: راه‌حل مشکل بخش کشاورزی، فشار به شرکت تراکتورسازی ایران برای کنترل قیمت نیست. در شرایطی که کشاورز گندم را زیر بهای تمام‌شده می‌فروشد، شرکت سازنده تراکتور می‌داند که هرچقدر افزایش قیمت بدهد، میزان فروشش کاهش خواهد یافت.
او اضافه می‌کند: دولت اگر می‌خواهد حمایت خاصی انجام دهد، باید آنالیز قیمت تمام‌شده این شرکت را دریافت کند و مواد اولیه مورد نیاز شرکت را از صنایعی که تصدی‌گری آن دست دولت است، به قیمت مناسب تأمین کند. در حوزه بیمه‌های کارگری، مالیات و مسائل این‌چنینی باید به بخش تولید کمک کند. دولت اگر خیلی به کمک اعتقاد دارد، مالیات بر ارزش افزوده ماشین‌آلات کشاورزی را بردارد. در حوزه کشاورزی همه نهاده‌ها از پرداخت این مالیات معاف هستند و تنها بخشی که مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند، حوزه ماشین‌آلات کشاورزی است.
رئیس هیئت‌مدیره انجمن ماشین‌های کشاورزی اضافه می‌کند: در‌حال‌حاضر می‌خواهند هر دستگاه تراکتور را 200 میلیون تومان قیمت‌گذاری کنند و سهم مالیات بر ارزش افزوده چنین عددی، بین 15 تا 20 میلیون تومان است.او می‌گوید: دولت همچنین باید فضای کار را برای دیگران هموار کند. چرا در این چند سال هیچ شرکتی به‌عنوان شرکت رقیب تراکتورسازی مجال فعالیت پیدا نکرده است؟ دلیل عمده و اصلی این است که سال‌های سال است تعرفه‌های واردات ماشین‌آلات به قدری بالاست که اگر تراکتور مجانی هم در خارج کشور وجود داشته باشد، با توجه به عوارض گمرکی بالا، وارداتش به‌صرفه نیست.نامی با تأکید بر اینکه باید تعرفه‌های گمرکی هوشمندسازی شود، ایجاد فضای رقابتی، شرایط یکسان و آزاد برای ورود همه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و رقابت در شرایط عادلانه را راهی برای بهبود شرایط در این حوزه معرفی می‌کند.او تأکید می‌کند: شرکت تراکتورسازی ایران بد نیست. واقعیت قضیه این است که این شرکت محصول قدیمی تولید می‌کند؛ اما باید داده و ستانده آن را با هم مقایسه کرد.
