برای بسیاری از افراد، مراجعه به دندانپزشکی یک تجربه ناخوشایند اما قابل کنترل است. برای دیگران، تنها فکر رفتن به دندانپزشکی اضطراب شدیدی در آنها بوجود می‌آورد و باعث می‌شود که معالجه دندان‌های خود را به تاخیر بیاندازند یا از آن جلوگیری کنند. متأسفانه، این رفتار منجر به درد گاه و بیگاه دندان‌ها، مشکلات سلامتی، افزایش اضطراب و رویه‌های درمان پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر دندانپزشکی می‌شود.
فوبیا یا ترس از دندانپزشکی
هراس از دندانپزشکی، برای بسیاری از افراد کاملا امری عادی است. اما هنگامی که ترس از دندانپزشکی بسیار شدید است و فرد را به تأخیر یا لغو درمان سوق می‌دهد، ممکن است او شاخص‌های هراس دندانی یا “odontophobia” را در خود داشته باشد، که در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، به عنوان نوعی فوبیا شناخته شده است. دلایل مختلفی برای اضطراب و ترس از دندانپزشکی وجود دارد. برای برخی، شاید تجربه ناخوشایندی از درمان قبلی خود در دندانپزشکی داشته‌اند. برای دیگران، آنها از سوزن یا مته دندانپزشکی بسیار وحشت دارند. از آنجا که منشا ترس می‌تواند از بیمار به بیمار دیگر متفاوت باشد، بسیار مهم است که ترس‌های خود را شناسایی کرده و این موضوع را با دندانپزشک یا یک متخصص مراقیبت‌های بهداشتی به اشتراک بگذارید.
اگر اضطراب یا فوبیا را تجربه می‌کنید، در اینجا چند نکته برای اطمینان از حفظ سلامت دهان و دندان و مراقبت راحت از دندان‌ها ذکر شده است.
پیشگیری و ارتباط دهان و بدن
بهترین راه برای جلوگیری از درد دندان و درمان‌های پیچیده، مراجعه منظم به دندانپزشک است. دندانپزشک شما نه تنها مشکلات را تشخیص داده و به شما در پیشگیری از مشکلات آینده کمک می‌کند، بلکه به شما در مدیریت سلامت دهان و دندان نیز به عنوان بخشی از سلامت عمومی کمک خواهد کرد. دهان شما دروازه‌ی بدن شماست. به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به احتمال زیاد دچار “پریودنتیت” هستند، پریودنتیت نوعی بیماری استخوانی و لثه است که می‌تواند منجر به افتادن دندان‌ها شود. در حقیقت، مطالعات نشان داده است که کنترل دیابت می‌تواند به کنترل سلامت لثه و استخوان‌ها، و برعکس، کمک کند.
مدیریت درد
بسیاری از افراد از دندانپزشک می‌ترسند، چرا که از درد آن می‌ترسند. روش‌های مختلفی برای مدیریت آن در طول و بعد از معالجه دندان وجود دارد. معمولاً دندانپزشکان از بی‌حسی موضعی و تزریق آمپول‌های بی‌حسی استفاده می‌کنند. بی‌حسی موضعی، یک ژل بی‌حسی است که می‌تواند به سهولت درج سوزن آمپول برای تزریق بی حسی کمک کند. آمپول بی‌حسی به طور معمول چند دقیقه طول می‌کشد تا اثر خود را بگذارد و تا چند ساعت باقی می‌ماند. دندانپزشک شما تنها ناحیه‌ای که برای ترمیم لازم دارد را بی‌حس می‌کند. علاوه بر این، بسته به نوع درمان، دندانپزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را به شما توصیه کند که درد و تورم بعد از معالجه را به حداقل برسانید: یخ، شستشوی دهان، داروهای بدون نسخه درد (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن) یا داروهای تجویزی. پیروی از این دستورالعمل‌ها برای بهبودی شما بسیار مهم است.
مدیریت اضطراب
بسیار پیشنهاد می‌شود که قبل از در نظر گرفتن داروها، ترکیبی از گزینه‌های زیر را برای کاهش اضطراب از دندانپزشکی استفاده کنید. تمرین‌های آرامشبخش مانند تنفس عمیق و مراقبه می‌تواند ضربان قلب شما را با موفقیت کند کرده و ذهن شما را آزاد کند. همچنین گوش دادن به موسیقی با هدفون یا فشردن یک توپ اسفنجی با دست‌ها در حین معالجه می‌تواند استرس شما را کاهش دهد تا بتوانید در طول درمان تنش خود را آزاد کنید. علاوه بر این، برخی از بیماران با آوردن یک دوست یا یکی از اعضای خانواده به عنوان همراه احساس راحت‌تری می‌کنند. یک رویکرد دیگر، درمان‌های رفتار شناختی، با هدف تغییر افکار و اعمال منفی است که از آن برای اشکال دیگر فوبیا نیز استفاده می‌شود. برای تشخیص اینکه چه گزینه‌ای برای شما مناسب است، می‌توانید با دندانپزشک یا یک متخصص بهداشت مشورت کنید.
داروهایی برای کاهش اضطراب دندان
روش‌های مختلفی وجود دارد که دندانپزشک شما از طریق داروهای آرام بخش در سطوح مختلف بتواند به کاهش اضطراب شما کمک کند. او ممکن است داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام (والیوم) تجویز کند که می‌توانید یک ساعت قبل از وقت دندانپزشکی خود مصرف کنید. دندانپزشک شما همچنین ممکن است آرامشبخش آگاهانه مانند اکسید نیتروژن (یا “گاز خنده دار”) را توصیه کند، که می‌تواند به آرامش اعصاب کمک کند. این دارو فقط در طی درمان استفاده می‌شود و شما بر عملکردهای بدن خود کنترل خواهید داشت. و آخرین روش، بیهوشی عمومی، که شما را در خواب عمیق قرار می‌دهد. این روش برای جراحی‌های عمیق و دردناک فک یا برای افرادی که نیازهای ویژه یا اضطراب شدید دارند، توصیه می‌شود. بسته به سلامت پزشکی شما ممکن است برخی از این گزینه‌ها توصیه نشوند، بنابراین حتماً در مورد شرایط خود و مصرف دارو، از دندانپزشک خود راهنمایی بگیرید.
