در سال ۲۰۱۹ بر بازارهای نفت چه گذشت؟

به گزارش ایسنا، نفت برنت حدود 23 درصد و وست تگزاس اینترمدیت 34 درصد رشد قیمت در سال 2019 داشت که بزرگترین رشد قیمت سالانه در سه سال گذشته بود و با پیشرفت مذاکرات تجاری میان واشنگتن و پکن و محدودیت عرضه توسط اوپک و متحدانش حاصل شد.

پیش‌بینی‌کنندگان انتظار ندارند قیمتهای نفت در سال 2020 رشد یا افت چشمگیری پیدا کند. طبق نظرسنجی رویترز، انتظار می‌رود قیمت نفت برنت حدود 63 دلار در هر بشکه باشد که اندکی کمتر از سطح فعلی است.

طی یک سال گذشته تولید فزاینده آمریکا محدودیت عرضه از سوی اوپک و متحدانش را که با تحریم‌های واشنگتن علیه ونزوئلا و ایران تشدید شده بود، جبران کرد. تقاضای نه چندان مطلوب که شامل اقتصادهای توسعه یافته نیز می‌شود، در سال 2020 همچنان مایه نگرانی بازارهای نفت می‌ماند.

به گفته بنجامین لو، تحلیلگر شرکت فیلیپ فیوچرز، قیمت‌های نفت با وجود این که انتظار می‌رود در محدوده مثبتی معامله شوند اما از ناحیه رشد جهانی ملایم‌تر و رشد قوی تولید نفت شیل آمریکا در سه ماهه اول سال 2020 با موانعی روبرو خواهند شد.

گزارش ماهانه اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان داد تولید نفت خام آمریکا در اکتبر به رکورد 12.66 میلیون بشکه در روز در مقایسه با 12.48 میلیون بشکه در روز در سپتامبر رسید اما پیش بینی می‌شود این روند رشد در سال 2020 آهسته شود.

آمار موسسه امریکن پترولیوم نشان داد ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به 27 دسامبر به میزان 7.8 میلیون بشکه کاهش پیدا کرد در حالی که تحلیلگران در نظرسنجی رویترز، کاهش این ذخایر به میزان 3.2 میلیون بشکه را پیش بینی کرده بودند.

بهای معاملات آتی نفت برنت روز سه شنبه 67 سنت معادل یک درصد کاهش یافت و در 66 دلار در هر بشکه بسته شد. بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت با 62 سنت معادل یک درصد کاهش، در 61 دلار و شش سنت در هر بشکه بسته شد.

حجم معاملات در روز سه شنبه که بسیاری از معامله‌گران به تعطیلات رفته بودند، اندک بود و این امر میزان نوسان قیمت‌ها را تشدید کرد.

دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا اعلام کرد توافق تجاری با چین 15 ژانویه با حضور مقامات عالی رتبه چین در کاخ سفید امضا خواهد شد. نشانه‌های پیشرفت این توافق، فعالیت بخش تولیدی چین را رونق بخشیده و این بخش برای دومین ماه متوالی رشد کرده است. شاخص مدیران خرید چین که روندهای اقتصادی در بخشهای تولید و خدمات را رصد می‌کند، در دسامبر 50.2 واحد بود که نسبت به نوامبر تغییر نداشت و بالای 50 واحد ماند که به منزله رشد است.

سال 2019 سال پرآشوبی برای بازار نفت بود. در این سال قیمتهای نفت به دلیل حملات هوایی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی و جهش نرخهای حمل بار پس از وضع تحریمهای آمریکا علیه شرکتهای کشتیرانی چینی افزایش پیدا کرد. از سوی دیگر حاشیه سود پالایش نفت در آسیا به پایین‌ترین حد در بیش از یک دهه گذشته رسید در حالی که استانداردهای جدید سازمان بین المللی دریانوردی که از اول ژانویه به اجرا درآمد، بازارها را ملتهب کرد.

افزایش قیمت ناشی از حملات به قلب نفت عربستان

نفت برنت در 16 سپتامبر پس از حملات پهپادی و موشکی که به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در ابقیق و خریص انجام گرفت و نصف تولید نفت این کشور را فلج کرد، حدود 15 درصد رشد قیمت داشت که بزرگترین رشد قیمت روزانه این شاخص بود. با وجود این که تولید نفت این کشور به وضعیت عادی بازگشت، اما قیمت‌های نفت پس از مذاکرات نتیجه بخش میان آمریکا و چین و اعلام فاز اول توافق تجاری از سوی این کشورها که دورنمای رشد اقتصادی و تقاضا برای نفت را بهبود بخشید و همچنین تعهد اوپک پلاس برای کاهش تولید بیشتر، بالا ماندند.

رشد سرسام آور کرایه حمل محموله های نفتی

هزینه حمل نفت خام از خاورمیانه به چین در اواسط اکتبر پس از این که آمریکا شماری از کشتی های کشتیرانی چینی از جمله یک واحد شرکت کاسکو را به اتهام نقض تحریم‌های این کشور، در لیست سیاه قرار داد، جهش پیدا کرد. حدود 300 نفتکش به دلیل نگرانی بازار جهانی نفت از نقض تحریم‌های آمریکا با محدودیت دسترسی مواجه شدند و این امر نرخ حمل محموله‌ها را به رکورد بالایی رساند.

طبق آمار Galbraits، اگرچه نرخ حمل روزانه محموله های تک در مسیرهای آسیایی حدود 61 درصد از زمان جهش قیمت‌ها کاهش پیدا کرده اما همچنان حدود سه برابر بیشتر از میانگین پنج ساله است.

کاهش نرخ سود پالایش

برخلاف این پیش بینی که حاشیه سود دیزل بالا خواهد رفت، سود پالایش نفت خام دوبی در آخرین ماه‌های سال 2019 سقوط کرد. تداوم فشار منفی روی حاشیه سود، پالایشگاه‌های آسیایی را ناگزیر کرد به فکر کاهش نرخ فعالیتشان باشند. حتی برخی از پالایشگاه‌های مستقل چینی به دلیل حاشیه سود پایین، ناچار شدند با کمتر از 50 درصد ظرفیتشان فعالیت کنند.

سورپرایز اوپک برای بازارهای نفت

تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک که به گروه اوپک پلاس معروف هستند، در نشستی که اوایل دسامبر در وین داشتند، با افزودن 500 هزار بشکه در روز دیگر به کاهش تولیدشان موافقت کردند و از اول ژانویه سال 2020 به مدت سه ماه به میزان 1.7 میلیون بشکه در روز تولیدشان را محدود خواهند کرد.

این گروه سیاست تولید نفت خود را در یک نشست فوق العاده که روزهای پنجم و شش مارس برگزار می‌شود، بازبینی خواهد کرد. از 500 هزار بشکه در روز کاهش جدید، اوپک 372 هزار بشکه در روز و کشورهای غیراوپک 131 هزار بشکه در روز را برعهده خواهند گرفت. این توافق باعث شد بانک‌های بزرگ پیش بینی خود از دورنمای قیمت‌ای نفت در سال 2020 را بازبینی کرده و بالا ببرند.

با این حال، آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه خود پیش بینی کرده است، حتی اگر اوپک و متحدانش به توافق کاهش تولید به طور کامل پایبند بمانند و رشد عرضه کشورهای غیراوپک کاهش پیدا کند، همچنان 700 هزار بشکه در روز مازاد عرضه وجود خواهد داشت.

تغییر مقررات کشتیرانی

اختلاف قیمت نفت سبک در برابر گریدهای سنگین‌تر افزایش پیدا کرد که ناشی از تغییر استانداردهای سوخت کشتیرانی بود. نفت سبک‌تر بسیار پرتقاضا شده، زیرا به راحتی می‌تواند با سوخت‌های دارای آلایندگی کمتر  که مطابق با استانداردهای IMO هستند، آمیخته شود.

مقررات IMO 2020 همچنین قیمت گریدهای دارای سولفور کمتر مانند قطر لند، سوکول روسیه و پایرنیز استرالیا را تقویت کرده است. طبق مقررات جدید سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)، از اول ژانویه سال 2020 باید نفت کوره حاوی 0.5 درصد سولفور یا کمتر در کشتی‌ها مورد استفاده قرار گیرد مگراین که کشتی‌ها، سیستمهای معروف به اسکرابر را برای حذف سولفور از گازهای خروجی منتشره نصب کرده باشند؛ بنابراین می‌توانند همچنان از نفت کوره سولفور بالا (HSFO) استفاده کنند. مقررات جدید IMO نوید دهنده بزرگترین تغییر در سوخت کشتیرانی از زمان جایگزین شدن نفت به جای زغال سنگ در یک قرن پیش است.