اقتصادآنلاین-مریم علیزاده؛ سال 2019 میلادی در حالی پایان یافت که جنگ تجاری میان دو ابَرقدرت اقتصادی، مهمترین چالش افزایش قیمت نفت به شمار میآمد. در این میان افزایش عرضه از سوی کشورهای غیر عضو در اوپک نیز عامل تهدیدکننده دیگری برای افزایش قیمت نفت در نظر گفته میشد. اما با تمام فراز و فرودها سال 2019 به پایان رسید و بازار تحلیل قیمت نفت برای سال جدید میلادی داغ شد. اما همچنان طلای سیاه از دو عامل جنگ تعرفهای و مازاد عرضه در هراس است.
وقتی تحلیلهای معتبر درست از آب درنمیآیند
در این رابطه سید مهدی حسینی، کارشناس ارشدمسائل نفتی به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: به رغم پیش بینی منابع معتبر قیمت گذاری نفت خام در دنیا که روند قیمتی را برای طلای سیاه، تا چایان سال نزولی و زیر 60 دلار پیش بینی کرده بودند، مشاهده کردیم که بازارها در آخرین روز سال گذشته در محدوده قیمتی 66 دلار برای نفت برنت به کار خود پایان دادند.
بازیگران اصلی قیمت نفت
به گفته این کارشناس، مهم ترین عوامل تعیین کننده قیمت نفت در بازارهای جهانی، عبارتند از رشد اقتصاد جهانی، رشد تقاضا و رشد عرضه است. البته تحلیل این سه مولفه در کنار یکدیگر می تواند ما را به یک نتیجه گیری دقیق در خصوص روند آتی قیمت نفت برساند.
حسینی معتقد است که رشد اقتصاد جهانی، موتور محرک قیمت نفت است که می تواند تقاضای کامودیتی ها به ویژه نفت را تقویت کند. وی در ادامه افزود: پیشبینیها بر این موضوع تاکید دارند که رشد اقتصاد جهانی در سال جاری میلادی برابر با 3.5 درصد خواهد بود. از سویی دیگر باید توجه داشت که بطور معمول، افزایش تقاضا برای نفت برابر با نصف رشد اقتصاد جهانی است. در این صورت بطور تئوریک افزایش تقاضای نفت در سال 2020 برابر با 1.7 میلیون بشکه در روز خواهد بود. البته در بلومبرگ و برخی منابع تحلیلی دیگر عدد رشد تقاضای نفت در سال جدید میلادی برابر با 1.1 میلیون بشکه پیش بینی می شود.
افزایش 1.7 میلیون بشکهای تقاضای نفت چگونه محقق خواهد شد؟
حسینی دلیل تاکید بر رشد 1.7 میلیون بشکه ای تقاضا در سال 2020 را توسعه اقتصادی عنوان کرد و گفت: باید در کنار همه عوامل تاثیرگذار، تحولات تقاضا در مصرف کنندگان بزرگ را نیز در نظر گرفت. وی افزود: در سال 2019 که چین شرایط چندان مناسبی از جهت تاثیرپذیری از آثار جنگ تعرفه نداشت، روزانه افزایش تقاضای 700 هزار بشکه ای را تجربه کرد.
این کارشناس نفت در ادامه گفت: من کاملا با افزایش تقاضای 1.1 میلیون بشکه در روز برای سال جدید کاملا مخالفم که دلیل اصلی آن رشد اقتصادی است. دلیل بعدی میزان عرضه در بازار نفت است چراکه این عامل به تنهایی می تواند سبب افزایش و کاهش تقاضا نیز باشد. چراکه اگر میزان عرضه بالا باشد، بطور معمول سمت تقاضا با امیدواری به کاهش بیشتر قیمت نفت، از خواسته خود عقب مینشیند.
برای تحلیل میزان عرضه نفت در سال جدید میلادی باید نگاهی به چند کشور برتر تولیدکننده نفت داشته باشیم. در این میان ایران، نقش چندانی در عرضه سال 2020 نخواهد داشت. البته در صورت برداشته شدن تحریم ها، بازار نفت با مازاد عرضه 2.5 میلیون بشکه ای نفت ایران روبرو خواهد شد.
نقش تولیدکنندگان بزرگ درعرضه نفت سال جدید
حسینی در این باره گفت: یکی از بزرگترین تولیدکنندگان، امریکا است که در حال حاضر قریب به 13 میلیون بشکه در روز نفت تولید می کند. اما باید توجه داشت که ستون فقرات تولید نفت آمریکا، نفت های غیرمتعارف شیل است. این نوع نفت که به گرانی و استخراج سخت مشهور است حساسیت بالایی به افت قیمت نفت دارد. به گفته حسینی در صورت سقوط قیمت نفت به زیر 40 دلار، هشت میلیون بشکه از نفت آمریکا ناپدید خواهد شد. این در حالی است که اگر قیمت نفت بالای 70 دلار تثبیت شود، بقای صنعت شیل آمریکا تضمین خواهد شد.
چرا نفت در محدوده 70 دلار حرکت خواهد کرد؟
در نتیجه امریکا برای حفظ جایگاه خود در میان تولیدکنندگان برتر نفت در نیا تلاش می کند قیمت نفت را در محدوده 70 دلار تثبیت کند. البته بازار آمریکا با محدودیتی در داخل این کشور در خصوص نرخ بنزین مواجه است که رشد بیش از حد قیمت نفت نیز سبب بروز اعتراضات گسترده مردمی خواهد شد که حاکمیت آمریکا را به خطر میاندازد.
روزنههای امید اقتصاد چین از پایان جنگ تعرفهای
وقتی صحبت از تعرفههای اعمال شده از سوی دو طرف این جنگ میشود پای صدها میلیارد دلار در میان است. به گفته حسینی زمانیکه مسئله تنشهای تجاری از میان برود، چین میتواند به توسعه زیرساختی و رشد اقتصادی فراتر از سال 2019 فکر کند که البته باتوجه به اتفاقات اخیر میتوان امیدوار بود که پایان منازعات تجاری میان این دو کشور نزدیک است. از این رو رشد اقتصادی و به تبع آن افزایش تقاضای چین در سال 2020 دور از انتظار نبوده و میتوان بر درستی افزایش تقاضای 1.7 میلیون بشکهای نفت در سال جدید میلادی صحه گذاشت.
رشد اقتصادی هند از قیمتهای بالای نفت حمایت خواهد کرد
در ادامه حسینی با اشاره به رشد اقتصادی هند گفت: آمارهای دو دهه گذشته از اقتصاد هند گواه آن است که هر ساله رشد اقتصادی این کشور در محدوده 10 درصد بوده که رتبه قابل قبولی در میان اقتصادهای در حال توسعه از آن خود کرده است. به گفته این کارشناس نفتی، زمانیکه رشد اقتصادی دو رقمی است میتوان انتظار داشت که رشد تقاضا نیز به همین نسبت افزایش یابد. در نتیجه این رشد تقاضای هند نیز میتوان قیمتهای بالاتر نفت را محتمل کند.
اقتصادهای بزرگی که سمت تقاضا را حمایت نخواهند کرد
از سوی دیگر اما در میان کشورهایی همچون آمریکا، چین و هند که رشدهای اقتصادی قابل توجهی را تجربه خواهند کرد، اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی رشدهای بزرگی را تجربه نخواهند کرد. از این رو نمیتوان از کشورهای فوق انتظار داشت که تاثیر جدی در افزایش تقاضای نفت داشته باشند.
مازاد عرضه نفت از سمت روسیه نخواهیم داشت
در ادامه تحلیل عرضه و تقاضای نفت در سال جاری میلادی، حسینی به خبرنگار اقتصادآنلاین در خصوص نقش اوپک پلاس گفت: اما در میان کشورهای عضو اوپک پلاس، روسیه نقش بسیار تعیینکنندهای در بازار جهانی نفت دارد. وی افزود: در حال حاضر روسیه بالغ بر 11 میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند. این درحالی است نگاهی به ذخایر 100 میلیارد بشکهای نفت روسیه (50 درصد کمتر از ذخایر نفتی ایران) در کنار تولید 11میلیون بشکهای این کشور این موضوع را آشکار میکند روسیه در حال حاضر با حداکثر توان، نفت تولید کرده و بیش از قادر به تولید نخواهد بود. در نتیجه همین موارد است که میبینیم روسیه در اجلاس اوپک اعلام میکند که نه تنها قصد افزایش تولید نداشته که درصدد کاهش آن نیز هست. البته باید توجه داشت که این کاهش تولید روسیه نه از سر دلسوزی که از سر ناچاری بوده و توان تولید بیش از این میزان را ندارد. همچنین یادآور میشود که بارها پوتین و سایر مقامات روسی اعلام کردهاند که قیمت مطلوب نفت برای روسیه در محدوده 60 دلار است. در نتیجه اگر میتوانستند تولید را بالاتر ببرند این کار را انجام میدادند. پس با این تفاسیر میتوان امیدوار بود که افزایش عرضهای از سوی روسیه اتفاق نخواهد افتاد.
عربستان مجبور به کاهش تولید خواهد بود
حسینی در پایان با اشاره به موضع عربستان در ماههای اخیر در خصوص کاهش تولید گفت: وضعیت عرضه عربستان نیز مانند روسیه بوده و توانایی چندانی در افزایش عرضه ندارد چراکه با تمام توان درحال تولید است. اما موضوع چالشی این کشور، تاثیر شدید قیمت نفت در بودجه این کشور است که عربستان را مجبور به متعادل کردن قیمت نفت با کاهش عرضه میکند.
عراق تهدید کننده عرضه در اوپک
وی در مورد میزان تولید نفت عراق معتقد است که این کشور عضو اوپک چندان به توافق کاهش تولید پایبند نبوده و تهدید کننده مسئله متعادلسازی عرضه باشد. گفتنی است عراق در حال حاضر بالغ بر 4 میلیون بشکه نفت صادر میکند که احتملا کمتر از 10 درصد به میزان تولید خود بیافزاید.
پیشبینی قیمت نفت در 2020
حسینی در پایان خاطرنشان کرد باتوجه به تحلیلهای ارائه شده در بالا میتوان نتیجه گرفت که قیمت نفت در سال جاری میلادی در محدوده 68 تا 70 دلار نوسان کند.