سایه ترامپ بر مذاکرات مرکل و پوتین

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، رئیس‌جمهور آمریکا در مرکز بسیاری از چالش‌هایی قرار دارد که صدراعظم آلمان قصد دارد در مورد آنها با ولادیمیر پوتین مذاکره کند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، توافق هسته‌ای با ایران است که ترامپ در تازه‌ترین موضع‌گیری خود از کشورهای عضو برجام خواست از این توافق خارج شوند. پیش از این ترامپ در سال 2018، ایالات متحده را از توافق هسته‌ای با ایران خارج کرده بود و نه تنها تلاش اروپا برای بازگرداندن واشنگتن به توافق هسته‌ای بی‌نتیجه بود بلکه به تازگی ایران هم اعلام کرد که به تعهدات خود در برجام پایان خواهد داد. در این میان رسانه‌ها از تلاش آلمان برای حفظ توافق هسته‌ای خبر می‌دهند و بر همین اساس انتظار می‌رود آنگلا مرکل در سفر به روسیه از ولادیمیر پوتین خواسته باشد با توجه به رابطه‌ای که با مقامات ایران دارد، شرایط را برای میانجیگری او مهیا کند. پیش از سفر مرکل نیز سخنگوی دولت آلمان به این نکته اشاره کرد که «روسیه به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل مسئولیتی غیرقابل انکار دارد».

علاوه بر این برلین در مورد عراق هم نگرانی‌هایی دارد و روشن است که آلمان نمی‌خواهد برای تأمین امنیت خاورمیانه تعداد بیشتری از نظامیان خود را روانه خاورمیانه کند. در حال حاضر آلمان 120 نظامی در عراق دارد و در صورت خروج نظامیان آمریکا در عراق یا کاهش تعداد نظامیان آمریکایی در این کشور بی‌ثباتی در عراق افزایش خواهد یافت و این موضوع موجب نگرانی برلین شده است.

علاوه بر چالش‌های مربوط به ایالات متحده و ایران، رهبران روسیه و آلمان در مورد بحران در سوریه و لیبی نیز مذاکراتی داشتند. ترکیه اخیرا نظامیان و شبه‌نظامیان مورد حمایت خود را به لیبی فرستاده تا از حکومت فائز السراج نخست‌وزیر لیبی که مورد حمایت سازمان ملل قرار دارد، پشتیبانی کند. در آن سو اما روسیه به حمایت از ژنرال خلیفه حفتر و شبه‌نظامیان وفادارش می‌پردازد. اما نقش آلمان در لیبی بسیار محدود است و در سال‌های اخیر نیز برلین نقش فعالی برای حل بحران یمن ایفا نکرده است.

با وجود اینکه هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان در اکتبر 2019 به لیبی سفر کرد اما این کشور در عملیات ناتو برای سرنگونی حکومت معمر قذافی در سال 2011 حضور نداشت. در مورد سوریه اما برلین می‌خواهد نقش فعال‌تری نسبت به سال‌های اخیر ایفا کند. برهمین اساس «آنه گرت کرامپ کارن بائر» وزیر دفاع آلمان برای حل بحران سوریه پیشنهاد داده که منطقه‌ای امن تحت کنترل کشورهای خارجی در این کشور تشکیل شود و در این اقدام، علاوه بر کشورهای اروپایی، روسیه و ترکیه نیز مشارکت داشته باشند.

آنگلا مرکل نیز پیشنهاد وزیر دفاع خود را پیشنهادی قابل اجرا دانست و وعده داد آن را با رئیس‌جمهور روسیه مطرح خواهد کرد. با وجود امیدواری مرکل، دیگر رهبران غربی از این پیشنهاد آلمان استقبال چندانی نکردند. مرکل در حالی به دنبال جلب حمایت پوتین از این طرح است که به خوبی می‌داند اگر رئیس‌جمهوری آمریکا وعده‌اش را به طور کامل عملی و نظامیان ایالات متحده را از سوریه خارج کند، اجرای این طرح بدون کمک روسیه به عنوان قدرتمندترین بازیگر خارجی در سوریه، قابلیت اجرا ندارد.

در اوکراین هم اختلاف‌هایی میان برلین و مسکو وجود دارد. برخلاف سوریه و لیبی، آلمان در اوکراین نقشی فعال ایفا می‌کند و در گروه چهارجانبه شامل فرانسه، روسیه، آلمان و اوکراین برای حل بحران اوکراین حضور دارد. با وجود گذشت پنج سال از بحران اوکراین هنوز گشایش چندانی برای حل این بحران ایجاد نشده است. این چهار کشور به تازگی در نشستی در پاریس برای حل بحران اوکراین شرکت کردند اما این بار هم نتیجه ملموسی از این مذاکرات برای پایان‌دادن به بن‌بست اوکراین حاصل نشد. اوکراین و روسیه پیش از این توافق کرده بودند که در مناطق جدایی‌طلب در شرق اوکراین انتخابات برگزار کنند اما بلافاصله پس از این توافق، درگیری‌ها در شرق اوکراین افزایش یافت.

نکته‌ای که در مذاکرات مرکل و پوتین بیش از هر چیز جلب توجه می‌کند، رابطه این دو رهبر با ایالات متحده است. پس از روی‌کارآمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده، رابطه اتحادیه اروپا از جمله آلمان با آمریکا با چالش‌های زیادی روبه‌رو شد که مهم‌ترین آنها مربوط به سهم کشورهای عضو ناتو است. در آن سو هم ترامپ با وجود تلاش‌هایش برای بهبود رابطه خود با روسیه هنوز نتوانسته رابطه مسکو و واشنگتن را چندان بهبود بخشد.