کبد به عنوان یکی از اندام‌های بدن مسئول انجام وظایف بسیاری است. روش‌ها و علایم انگشت شماری هستند که بتوانند به طور دقیق آسیب کبد را مشخص کنند. تنها روش قطعی برای تشخیص آسیب کبد در کلینیک گوارش و توسط متخصص داخلی و متخصص گوارش انجام می‌شود. در ادامه علائم و درمان این بیماری بررسی شده است.
پیوند کبد و نشانه‌های هشدار دهنده که خبر از آسیب کبد می‌دهند
کبد به عنوان یکی از بزرگترین اندام‌های بدن مسئول انجام وظایف بسیاری است. مهم ترین این وظایف شامل تبدیل مواد مغذی موجود در رژیم غذایی برای مصارف مورد نیاز سلول‌ها و حذف سموم از بدن است. معمولا روش‌ها و علایم انگشت شماری هستند که بتوانند به طور دقیق آسیب کبد را مشخص کنند. بنابراین تنها روش قطعی برای تشخیص آسیب کبد در کلینیک گوارش و توسط متخصص داخلی و متخصص گوارش صورت می‌گیرد. اما برخی از علایم می‌توانند افراد را به وجود مشکلات کبدی مشکوک سازند که عبارتند از:
از دست دادن وزن
اگر چه در نظر یک متخصص گوارش داشتن وزن ایده آل و نداشتن چاقی شکمی یکی از ریسک فاکتورهای خطر را حذف می‌کند ولی بهتر است بدانید که کاهش وزن ناگهانی نیز میتواند احتمال ابتلای افراد به این بیماری‌ها را دو چندان کند. این کاهش وزن ناگهانی نه تنها میتواند نشانه‌ای از سیروز کبدی باشد بلکه یک نشانه هشدار دهنده برای ابتلای کبد به یک عفونت ویروسی به نام هپاتیت C است که میتواند کبد را دچار التهاب کند. برای تشخیص این هپاتیت نیاز به آزمایش‌های تشخیصی کلینیک داخلی است.
کف دست قرمز
آیا تابحال برای شما هم اتفاق افتاده است که بدون هیچ علت خاصی کف دست تان قرمز شده باشد؟ این شرایط میتواند نشانه‌ای از کبد چرب باشد یعنی انباشت بیش از حد چربی کبد که معمولا در افراد غیر الکلی بروز می‌کند. برای تشخیص علت دقیق این حالت و نیز افتراق آن با دیگر شرایط ممکن بهتر است به یک متخصص داخلی مراجعه شود.
تغییر شخصیت و خلق و خو
تجربه تغییر شخصیت ممکن است حالتی ترسناک باشد و ممکن است قبل از دیگران خود متوجه این تغییرات خلق و خویی در خودتان شویید. درست مانند این که تمام سموم کبد در مغز تجمع یافته و باعث کاهش عملکرد ذهنی شوند. این حالت میتواند باعث شود که دیگر مانند قبل رفتار نکنید.
دردهای بدنی
شما بیش از حد معمول کار نکرده‌اید پس چه عاملی باعث شده که دردهای بدنی را تجربه کنید؟ یکی از دلایل احتمالی برای بروز این حالت کلانژیت صفراوی اولیه است که علاوه بر ایجاد خارش پوست میتواند منجر به درد استخوان، ماهیچه یا مفاصل نیز شود. در صورتی که چنین دردهایی را تجربه می‌کنید بهتر است برای تشخیص قطعی به یک متخصص داخلی مراجعه کنید.
احساس نفخ
معمولا نفخ به دلیل وعده‌های غذایی رخ می‌دهد اما چنان چه عامل بروز این حالت در شما، وعده غذایی نبوده ممکن است به علت تجمع مایعات یا آسیت در حفره شکمی این اتفاق برای شما افتاده باشد. از آنجایی که این ورم‌ها یکی از علایم بیماری‌های کبد است بنابراین بهتر است برای این که خیالتان از بابت این نفخ‌ها راحت شود مراجعه به یک متخصص گوارش لازم است.
عدم تمرکز
اجازه دهید واقع بین باشیم. گاهی اوقات مغز قادر به تمرکز دقیق بر روی مسائل نیست ولی اگر این موضوع همیشگی است و شما مدت زیادی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنید شاید وقت آن رسیده باشد این موضوع را مورد پیگیری قرار دهید.
خشکی دهان و خشکی چشم
دلایل مختلفی برای ابتلا به خشکی چشم و خشکی دهان وجود دارد، از سن گرفته تا نوع داروهای مصرفی می‌توانند بر روی ایجاد این حالت‌ها در بدن افراد تاثیرگذار باشند اما یکی از دلایل احتمالی که می‌توانند بسیار جدی‌تر از این موارد باشد کلانژیت صفراوی اولیه است. اما خوش بختانه این یک نشانه اولیه برای ابتلا به این بیماری مزمن است. کلانژیت صفراوی اولیه بیماری است که در آن کیسه صفرا و در نتیجه آن کبد نیز دچار آسیب می‌شود.
تورم پا و مچ پا
بیماری‌های کبد و کبد چرب ناشی از هر نوع عامل، از مصرف بیش از حد الکل گرفته تا چاقی همگی یک نشانه هشدار دهنده مشترک دارند و آن چیزی است که احتمالا انتظار آن را ندارید، تورم در پا و مچ پا. اگر در حال تجربه کردن این چنین ورم‌هایی هستید بهتر است از پزشک خود درخواست یک چکاب کنید.
لرز همیشگی
موارد مزمنی از لرز که هیچ گاه با پتو برطرف نمی‌شوند شاید نشانه‌ای از کلستاز بیماری کبد باشند که با کاهش جریان و یا توقف کامل صفرا همراه می‌شود. برای مشاوره در این زمینه می‌توان به یک دکترداخلی مراجعه کرد.
درمان
مهم ترین درمان بیماری‌های کبد و کبد چرب پیشگیری از ابتلای به آن است. از طرفی واکسن‌ها برای هپاتیت B و C در دسترس بوده و بسیاری از موارد هپاتیت با جلوگیری از عوامل خطر ایجاد ویروس هپاتیت قابل پیشگیری است. اگرچه التهاب کبد به دلیل هپاتیت یا دلایل دیگر ممکن است با گذشت زمان برطرف شود، اما ممکن است آسیب کبدی همیشگی شود. علاوه بر این گزینه‌های درمانی، ممکن است شرایط بیماری هم چنان در حالت گسترش بوده و فرد نیاز به اقدامات درمانی پیچیده تری هم چون پیوند کبد داشته باشند.
معیارهای دریافت پیوند کبد مسلما توسط یک متخصص گوارش در نظر گرفته می‌شود. چرا که کبد آسیب دیده برای ترمیم خود بافت جدیدی را ایجاد می‌کند. هنگامی که آسیب کبد بیش از حد باشد منجر به بروز اسکار یا فیبروز کبد می‌شود که به آن سیروز می‌گویند. سیروز میتواند منجر به:
- نارسایی کبد
- فشار خون بالا در ورید پورتال یا مسیر ورودی جریان خون به اندام کبد
- کارسینومای هپاتوسلولار یا سرطان اولیه کبد
قبل از این که افراد کاندیدای پیوند کبد در نظر گرفته شوند به ارزیابی‌های قبل از پیوند نیاز خواهند داشت که ممکن است شامل آزمایشاتی از قبیل موارد زیر گردد:
- ارزیابی توسط یک فوق تخصص گوارش با تخصص کبد
- ارزیابی توسط یک جراح با تخصص پیوند آزمایشاتی مانند آزمایش خون، تصویر برداری اشعه ایکس، سی تی اسکن CT و ام آر آی MRI
- آندوسکوپی برای ارزیابی مسیر گوارشی
- کولونوسکوپی برای ارزیابی روده بزرگ
- آزمایشات قلبی مانند تست استرس و نوار قلب
- ارزیابی‌های عاطفی برای بررسی توانایی فرد در مقابله با استرس و پیروی از دستور العمل‌های پزشکی
کلینیک داخلی مسعود و کلینیک پارتیان از جمله کلینیک‌های تخصصی داخلی در تهران هستند که می‌توان از طریق دریافت نوبت اینترنتی، جهت چکاپ و آزمایش به آنها مراجعه کرد.
