به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس، یکی از بزرگترین تهدیدات بشریت موجودات کوچکی به نام باکتریها هستند. با افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی در حال رفتن به سمت آیندهای هستیم که در آن حتی ابتلا به عفونتهای جزئی نیز کشنده میشود.
اکنون محققان موسسه فناوری رویال ملبورن(RMIT) در استرالیا روش جدیدی را برای کشتن این باکتریهای مقاوم موسوم به "سوپرباگ"(superbug) پیدا کردهاند. این روش شامل استفاده از نانوذرات مغناطیسی است که آنها را تکه تکه میکند و باکتریها نمیتوانند در برابر آنها مقاومت کنند.
توانایی جمعیت باکتریها برای ایجاد مقاومت در برابر داروها(آنتیبیوتیکها) یک روند تکاملی است. وقتی بیمار آنتی بیوتیک مصرف میکند، اکثر باکتریهای مهاجم از بین میروند، اما برخی از آنها زنده میمانند و دچار جهش ژنتیکی تصادفی میشوند که به آنها اجازه میدهد تا زنده بمانند و از آنجا که اکنون تنها آنها باقی ماندهاند، این ژنها به باکتریهای متولد شده از آنها منتقل میشود و به مرور زمان این مقاومت در این نوع باکتریها به امری عادی تبدیل میشود و دارو در برابر آنها بی اثر میشود.
طی چندین دهه اخیر، راه حل این مشکل تولید آنتی بیوتیکهای جدید بوده است، اما این کار با توجه به گذشت زمان و معرفی آنتی بیوتیکهای متعدد دشوار شده است. اکنون نیز داروهای جدید همواره در حال توسعه هستند، اما هرگز کافی نیست، چرا که ساخت آنها خیلی طول میکشد و اغلب آنها قادر به تاثیرگذاری در طولانی مدت نیستند. اکنون واضح است که روشهای دیگر مورد نیاز است.
محققان موسسه RMIT به جای مبارزه با مواد شیمیایی که باکتریها اغلب در برابر آنها مقاوم میشوند، به دنبال یافتن راهی برای حمله فیزیکی به این باکتریها افتادند. به عنوان مثال بدن انسان میتواند در گذر زمان در برابر سموم خفیف مقاومت کند، اما هرگز نمیتواند از چاقو خوردن جان سالم به در ببرد.
راه حل این گروه استفاده از نانوذرات فلزی مغناطیسی و مایع بود. این قطرات وقتی در معرض میدان مغناطیسی با شدت کم قرار میگیرند، شکل خود را تغییر میدهند و لبههای آنها به اندازه کافی تیز میشوند تا دیوارههای سلولی و زیستلایهها(biofilm) را سوراخ کنند.
زیستلایه ماده محکم و چسبندهای است که جمعیت باکتریها برای محافظت از خود در برابر آنتی بیوتیکها ایجاد میکنند.
به زبان علمیتر، زیستلایه، اجتماعی از سلولهای میکروارگانیسمی است که به یک سطح متصل شدهاند و توسط مواد پلیمری خارج سلولی پوشیده شدهاند. گاهی زیستلایه را میتوان به عنوان یک استراتژی دانست که بعضی از میکروارگانیسمها از آن استفاده میکنند تا بتوانند خود را از اثرات و نیروهای زیانباری که در محیط طبیعی و بدن میزبان است، حفظ کرده و این گونه شانس بقای خود را افزایش دهند. زیستلایه توسط گروههای مختلفی از باکتریها ساخته میشود و به علت مشکلاتی که به وجود میآورند در پزشکی و صنعت از اهمیت بالایی برخوردارند. زیست لایهها در سال 1978 توسط "کاسترتون" در مورد باکتریها شرح داده شدند. در زیستلایههای باکتریال، باکتریها میتوانند از اجتماع یک گونه واحد باکتریایی باشند یا میتوانند اجتماعی از چند گونه متفاوت باشند.
محققان در آزمایشگاه این روش جدید را در برابر زیستلایههای باکتریایی آزمایش کردند. بعد از 90 دقیقه، زیستلایهها به طور کامل و 99 درصد از باکتریها از بین رفتند.
به نظر میرسد این روش در برابر هر دو نوع اصلی باکتریها(گرَم مثبت و گرَم منفی) کارآمد است و خوشبختانه به سلولهای انسان آسیب نمیرساند.
"آرون البورن" یکی از نویسندگان این تحقیق میگوید: باکتریها به طرز باورنکردنی قابل سازگاری هستند و با گذشت زمان، از خود در برابر مواد شیمیایی مورد استفاده در آنتی بیوتیکها دفاع میکنند، اما هیچ راهی برای مقابله با حمله فیزیکی ندارند. روش ما از فلزات مایع استفاده میکند تا باکتریها را از نظر جسمی تکه تکه کند.
وی افزود: با تحقیق و توسعه بیشتر امیدواریم که این فناوری راهی برای کمک به مبارزه با مقاومت آنتی بیوتیکی شود.
محققان میگویند این فناوری میتواند به عنوان یک روکش قابل اسپری برای ایمپلنتها و ابزار پزشکی برای استریل نگه داشتن آنها یا به طور بالقوه به عنوان یک روش تزریقی مستقیم در محل عفونت استفاده شود. این روش میتواند در طولانی مدت به مبارزه با عفونتهای قارچی، پلاکهای کلسترول و حتی سرطان برود.
این مطالعه در روزهای ابتدایی خود است و محققان در حال حاضر آزمایش فاز حیوانی آن را آغاز کردهاند، بنابراین تا شروع آزمایشهای انسانی باید منتظر ماند.
این مطالعه در مجله ACS Nano منتشر شده است.