اگرچه با مراجعات دوره ای و معاینات منظم و افزایش بهداشت دهان و دندان ها، دندان دردهای غیرقابل پیش بینی و ناگهانی نسبت به گذشته دیگر کمتر برای مردم ممکن است پیش بیاید، اما دندان درد برای خیلی از مردم کماکان یک کابوس تلقی می شود. چه وسط یک جلسه مهم کاری، چه شب هنگام خواب و چه در زمان صعود هواپیما، دندان درد ممکن است ما را گرفتار کند. بیشتر مردم هنگام دندان درد سراغ داروهای تسکین دهنده درد می روند اما اغلب این سوال برایشان پیش می آید که چه داروهایی برای تسکین درد دندان خود استفاده کنند؟
بهترین و موثرترین روش، خلاصی از دندان درد مراجعه به دندان پزشک است. تمام درمان های خانگی سنتی یا مدرن، دارویی و... در بهترین حالت می توانند به طور موقت درد شما را برای مدت محدود تسکین دهند. تازه اگر بتوانند درد حاد شما را تسکین دهند، علت درد سر جای خود باقی می ماند و شما باید به دندان پزشک مراجعه کنید تا علت درد را برایتان رفع کند، اما در مواردی که واقعا به دندان پزشک دسترسی ندارید، بهترین راه تسکین درد درمان های دارویی است که البته ملاحظات خودش را دارد. درمان های سنتی شاید به اندازه درمان های دارویی در تسکین درد درمان موثر نباشند. اما داروهای موثر بر دندان درد کدام اند؟ در ادامه، پاسخ این پرسش را خواهید گرفت.ایبوپروفنایبوپروفن (با نام های تجاری Midol IB, Genpril, Advil, Smart Sense, Proprinal, Motrin IB) یکی از موثرترین و در دسترس ترین داروهای تسکین دندان درد است. این دارو در بیشتر موارد در صورت مصرف درست می تواند دندان درد شما را تسکین دهد طوری که به داروی دیگری نیاز نداشته باشید. ایبوپروفن در 2 دوز 200 و 400 میلی گرم در بازار دارویی ایران موجود است. این دارو بدون نسخه در ایران و بیشتر کشورها قابل تهیه است و اگر منع مصرفی برای این دارو نداشته باشید (مثلا خونریزی گوارشی، مشکلات قلبی مانند انجام جراحی بای پس قبلی اخیر و وجود حساسیت دارویی شناخته شده به این دارو و...) می توانید آن را برای دندان درد خود استفاده کنید. شکل ژلاتینی کپسولی این دارو (با نام ژلوفن در ایران شناخته شده) جذب گوارشی راحت تری نسبت به قرص دارد.کتوپروفن دارویی هم خانواده با ایبوپروفن است که اثر قوی ای بر تسکین دندان درد دارد ولی در حال حاضر در بازار ایران به طور عمومی وجود ندارد. پیروکسیکام و کتورولاک در بازار ایران موجود است. کتورولاک از جمله داروهای این خانواده است که شکل تزریقی آن هم در بازار وجود دارد.
در مواردی غیر از کشیدن دندان یا جراحی در ناحیه دهان، آسپرین ساده داروی خوبی برای تسکین دندان درد است. آسپرین ضددرد و ضدالتهاب خوبی است و آثار جانبی کمی دارد. برای دندان درد کودکان نباید آسپرین تجویز شود. آسپرین تشکیل لخته را در خون به تاخیر می اندازد و بیمارانی که مشکلاتی مانند خونریزی یا زخم های گوارشی دارند نباید از آن استفاده کنند.استامینوفناستامینوفن از داروهای موثر بر درد است. استامینوفن با نام Paracetamol هم در دنیا معروف است. هرچند خاصیت ضددردی دارد ولی خاصیت ضدالتهابی شناخته شده ای ندارد. استامینوفن بیشتر در ترکیب با سایر داروهای ضددرد تجویز می شود. در خانم های باردار هم استامینوفن ضددرد خوبی در تمام مراحل بارداری تلقی می شود. زیاده روی در مصرف استامینوفن و تجاوز از دوز مجاز دارو می تواند مشکلات کبدی شدیدی ایجاد کند.آنتی بیوتیک هاآنتی بیوتیک ها به طور مستقیم اثری روی دندان درد ندارند. بعضی از افرادی که دچار دندان درد می شوند به خیال اینکه عفونت دندان وجود دارد و عامل درد است، سرخود آنتی بیوتیک مصرف می کنند. در حالی که مصرف آنتی بیوتیک به تنهایی کمکی به کاهش درد نمی کند. در مواقع تورم و تب، آنتی بیوتیک ها ممکن است در کنترل علائم با کاهش فشار بافتی کمک کننده باشند، ولی آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین اثر ضددردی ندارند.ضددردهای مخدرمعروف ترین ضددرد مخدر کدیین است که در بازار ایران به صورت ترکیبی وجود دارد. ضددردهای مخدر عوارض جانبی زیادی دارند و استفاده از آنها برای دندان درد توصیه نمی شود. در برخی کشورها ضددردهای ترکیبی قوی تری حاوی مخدرهایی مانند اکسی کدون هم برای دندان درد تجویز می شود که در ایران این داروها فعلا برای تجویز دندان پزشکان در دسترس نیست. ترامادول و مخدرهای صناعی از این قبیل نباید برای دندان درد استفاده شوند.مفنامیک اسیدمعلوم نیست دقیقا چرا مفنامیک اسید به عنوان داروی تسکین دندان درد میان عامه مردم مطرح شده است. قضیه این است که حتی متاسفانه برخی از داروخانه ها هم برای دندان درد به جای ایبوپروفن که داروی موثرتری برای تسکین دندان درد است، مفنامیک اسید می دهند.
مفنامیک اسید و ایبوپروفن از یک خانواده هستند ولی اثر ایبوپروفن در تسکین دندان درد بهتر است و مفنامیک اسید بیشتر در دردهای عادت ماهیانه، میگرن و... تجویز می شود.
مسکن های ترکیبی
داروهای ترکیبی ضددرد اغلب حاوی ایبوپروفن، استامینوفن و کافئین هستند که در درمان دندان درد موثر شناخته می شوند. این داروها اغلب به شکل کپسول و با نام های تجاری مانند نوافن، آسیفن، مگافن و... عرضه می شوند ولی اغلب ترکیبات یکسانی دارند. ترکیب استامینوفن و کدیین هم در بازار ایران وجود دارد که بدون نسخه در حال حاضر از داروخانه ها قابل تهیه است.
در کشورهای دیگر داروهای ترکیبی ضددرد متنوعی که حاوی اکسی کدون (ضددرد مخدر) هستند، وجود دارند. هرچند داروهای ترکیبی در تسکین دندان درد تاثیر خوبی نشان داده اند ولی در مصرف آنها باید احتیاط بیشتری نشان داد زیرا احتمال حساسیت با عوارض ناخواسته با افزایش تعداد ترکیب های دارو ممکن است افزایش یابد.
کورتون ها
دگزامتازون و بتامتازون از جمله داروهای کورتونی هستند که متاسفانه در کشور ما مصرف و حتی تجویز آنها بیش از حد لازم است که برای سلامت زیانبار است. برای دریافت کورتون از داروخانه تجویز پزشک ضروری و فروش آنها بدون نسخه ممنوع است. کورتون هایی مانند دگزامتازون در دندان های معمولی نباید استفاده شوند. اثر این داروها بیشتر ضدالتهابی است. این داروها اصلا در خط اول و دوم تجویز دندان پزشکان نیستند و بهتر است تا جایی که ممکن است از آنها برای تسکین دندان درد استفاده نشود.
منبع : هفته نامه سلامت
