تصویر صنعت برق در پایان پاییز

 مصرف برق

بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی سه پیشتاز مصرف برق در آذر‌ماه هستند. وضعیت مصرف برق کشور تا پایان آذر‌ امسال نشان می‌دهد، سهم مصرف برق در این ماه در «بخش خانگی» 4/ 34 درصد بوده که بیش از سایر موارد مصرف بوده است. در واقع این بخش پیشتاز مصرف‌کنندگان برق در کشور بوده‌ است. پس از بخش خانگی، این «بخش صنعتی» است که با سهم 3/ 32 درصدی، بیشترین سهم مصرف برق را تا پایان آذر‌ماه به خود اختصاص داده‌ است. بخش صنعتی در مدت زمان مورد بررسی، 63 میلیون و 48 هزار کیلووات ساعت برق مصرف کرده است. آمارها همچنین حاکی است، «بخش کشاورزی» سومین مصرف‌کننده بزرگ برق در کشور است که با سهم مصرف 3/ 15 درصدی در سبد مصرفی برق کشور، مصرف بالغ بر 29 میلیون و 841 هزار کیلووات ساعت را تجربه کرده است. «مصارف عمومی»، «سایر مصارف (تجاری)» و «روشنایی معابر» هم به‌ترتیب با سهم مصرف 9درصد، 7 درصد و 2درصد، جایگاه‌های بعدی مصرف برق در کشور را به‌دست آورده‌اند.

 سهم مشترکان برق

اما طبقه‌بندی مشترکان برق تا پایان نهمین ماه سال چه وضعیتی داشته‌ است؟ براساس آمارهای منتشر شده، تعداد مشترکان برق تا پایان آذر 98 در بخش خانگی بیش از سایر مشترکان بوده است. مطابق ارزیابی‌ها در این بخش 29 میلیون و 194 هزار مشترک ثبت شده است. بخش سایر مصارف (تجاری) دومین بخشی است که رشد بیشتری در تعداد مشترکان برق را تجربه کرده است. آمارها نشان می‌دهد تا پایان سال قبل، 4 میلیون و 583 هزار مشترک سایر مصارف ثبت شده که این میزان تا پایان آذر‌ماه امسال به عدد 4 میلیون و 712 هزار مشترک رسیده است. آمارها همچنین بیانگر آن است که تعداد مشترکان بخش عمومی تا پایان نهمین ماه امسال، 9/ 4 درصد رشد داشته است. مطابق با اعداد و ارقام ثبت شده، بخش عمومی تا پایان 97، یک میلیون و 666 هزار مشترک برق داشته که این عدد تا پایان آذر‌ماه امسال به یک میلیون و 748 هزار مشترک رسیده است. پس از سه بخش مذکور، بخش‌های کشاورزی و صنعتی به ترتیب با ثبت 2/ 3 و 2 درصد رشد مشترک نسبت به پایان سال 97، توانسته‌اند میزان مشترکان خود را در آذر‌ماه امسال به ترتیب به 458 هزار مشترک و 251 هزار مشترک برسانند. این دو بخش تا پایان سال گذشته، به ترتیب 444 هزار و 246 هزار مشترک برق داشته‌اند.

 شبکه توزیع

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد مجموع طول شبکه فشار متوسط و ضعیف تا پایان آذرماه 98 نسبت به پایان اسفند 97 معادل 1/ 1 درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد و ظرفیت ترانسفورماتورهای برق کشور تا پایان آذر 98 نسبت به پایان اسفند 97، به ترتیب 1/ 2 و 5/ 1 درصد افزایش داشته است.

 برق روستایی

آمارها نشان می‌دهد تعداد روستاهای برق‌دار شده تا پایان آذر 98 نسبت به پایان آبان 97 (7701)، 17/ 0 درصد افزایش داشته است. طول شبکه فشار روستایی (متوسط و ضعیف) تا پایان آذر 98 (246329 کیلومتر) نسبت به پایان آذر 97 (245658 کیلومتر)، 3/ 0 درصد افزایش داشته است. تعداد ترانسفورماتور روستایی هم تا پایان آذر 98 نسبت به پایان آذر 97 (77086)، 42/ 0 درصد افزایش داشته است. همچنین ظرفیت ترانسفورماتور روستایی تا پایان آذر 98 (7714) نسبت به پایان آذر 97 (7701)، 2/ 0درصد افزایش داشته است.

 ظرفیت، تولید و نیاز مصرف

ارزیابی‌ها حاکی است که ظرفیت نصب شده نیروگاهی (گازی، چرخه ترکیبی، برقابی، تولید پراکنده و انرژی‌های تجدیدپذیر) تا پایان آذر 98 به 82 هزار و 400 مگاوات رسیده است. از سوی دیگر، میزان انرژی دریافتی تا پایان آذر 98، نسبت به دوره مشابه 97معادل 60 درصد کاهش داشته است. در این میان، حداکثر نیاز مصرف اصلاح شده سال 1398در زمان پیک روز نسبت به ماه قبل یک درصد افزایش داشته است. تولید ناویژه انرژی برق کشور از ابتدای سال 98 (457هزار و 46 میلیون کیلووات ساعت) 9/ 127 درصد افزایش داشته است. انرژی ارسالی هم در پایان آذر 98، نسبت به دوره مشابه 97، 5/ 37 درصد افزایش داشته است.

اما بهره‌برداری و پیش‌بینی واحدهای نیروگاهی در سال 98 چه سمت و سویی داشته است؟ براساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت‌های مدیریت شبکه، توسعه منابع آب و نیروی ایران و تولید نیروی برق حرارتی و ساتبا، بهره‌برداری از واحدهای نیروگاهی (گازی، چرخه ترکیبی، برقابی، تولید پراکنده و تجدیدپذیر) تا پایان آذر 98، (235 مگاوات) نسبت به پایان آبان 98، (جمعا 2055 مگاوات)، 7/ 1 درصد افزایش داشته است. این درحالی است که بهره‌برداری از واحد نیروگاهی گازی از ابتدای سال تا پایان آذرماه امسال روی عدد صفر ایستاده است. براساس ارزیابی‌ها، پیش‌بینی می‌شود از دی‌ماه تا پایان امسال، 971 مگاوات نیروگاه گازی به مدار تولید وارد شده و به بهره‌برداری برسند. در این میان برای نیروگاه‌های بخاری، مطابق با پیش‌بینی‌ها هیچ عددی برای بهره‌برداری در نظر گرفته نشده است. برای نیروگاه‌های چرخه ترکیبی هم که از ابتدای سال تا پایان آذرماه 480 مگاوات بهره‌برداری داشته‌اند، مطابق با پیش‌بینی‌ها از دی تا پایان سال 98 معادل 640مگاوات به بهره‌برداری خواهند رسید. پیش‌بینی بهره‌برداری از نیروگاه‌های برقابی، تولید پراکنده، تجدیدپذیر هم به‌ترتیب از دی تا آخر امسال اعداد 59 مگاوات، 22 مگاوات و 151مگاوات خواهد بود.

 عملکرد بخش انتقال

واکاوی‌ها نشان می‌دهد مجموع طول خطوط انتقال و فوق توزیع برق کشور تا پایان آذرماه امسال (126هزار و 649 کیلومتر مدار)، نسبت به پایان آبان 98 (127هزار و 699 کیلومتر مدار)، 1/ 0درصد افزایش داشته است. ظرفیت کل پست‌های برق (انتقال، فوق توزیع و بلافصل) هم تا پایان آذر 98 نسبت به پایان سال 97 (351 هزار و 651 مگاولت آمپر)، 2 درصد افزایش داشته است.

 نگاهی به شاخص‌های برق

«پیک مصرف برق»، «تغییر پیک مصرف»، «سهم قدرت تولیدی نیروگاه‌ها از کل قدرت تولیدی در زمان پیک مصرف»، «متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی»، «مصرف برق» و «رشد برق» بخشی از شاخص‌هایی است که تا پایان آذر‌ماه امسال مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته‌اند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد پیک مصرف برق تا پایان آذرماه امسال به عدد 57هزار و 681 مگاوات رسیده است.میزان تغییر پیک مصرف سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال گذشته نیز حاکی است تا پایان آذرماه 98 معادل یک درصد افزایش داشته است. سهم قدرت تولیدی نیروگاه‌ها از کل قدرت تولیدی در زمان پیک مصرف، در بخش نیروگاه‌های حرارتی تا پایان آذر‌ماه، 2/ 83 درصد و سهم انرژی‌های نو و برقابی 8/ 16 درصد بوده است.  مصرف برق هم در 9 ماه منتهی به آذر سال 1398، در بخش مشترکان خانگی 67هزارو207 میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان عمومی 17هزارو532 میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان کشاورزی 29هزارو841میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان صنعتی 63هزارو48میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان تجاری 14هزارو442 میلیون کیلووات ساعت و روشنایی معابر 3146 میلیون کیلووات ساعت بوده است.

 عملکرد تجدیدپذیرها

اما ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (دولتی و غیردولتی) نصب شده تا پایان آذر 98 چگونه بوده است؟ آمارها نشان می‌دهد ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (784 مگاوات) تا پایان آذرماه 98 نسبت به ماه گذشته 25/ 0 درصد افزایش داشته است. همچنین ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (فتوولتائیک و برقابی کوچک) تا پایان آذر 98 به ترتیب 7/ 366 مگاوات و 2/ 91 مگاوات بوده است. همچنین میزان برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر در آذر 98 نسبت به ماه گذشته (98 میلیون کیلووات ساعت)، 26 درصد کاهش داشته است.  اجتناب از انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف سوخت فسیلی و مصرف آب در آذر 98 نسبت به ماه قبل، به میزان 26 درصد کاهش داشته‌اند. اما از پروژه‌های تجدیدپذیر و پاک درحال نصب امسال چه آمار و اطلاعاتی منتشر شده است؟ ارزیابی داده‌‌های آماری گویای آن است که از محل قراردادهای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر، 300 مگاوات پروژه‌های در دست احداث در دستور کار قرار گرفته است.  همچنین از محل سوخت صرفه‌جویی شده موضوع ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارقام نظام مالی کشور، 300مگاوات پروژه در دست احداث تعبیه شده است. از محل مصوبه 25 شهریور 95 هیات وزیران (20 درصد برق تجدیدپذیر) هم 100مگاوات برق در دست احداث است. براساس ارزیابی‌ها، جمع پروژه‌های تجدیدپذیر و پاک درحال نصب در سال 98 به عدد 700مگاوات خواهد رسید.