به گزارش ایسنا و به نقل از ساینس‌دیلی، اینکه چگونه یک تصویر می‌تواند هزاران کلمه را ترسیم کند، شنیده و دیده شده است. پژوهشگران "دانشگاه ایالتی فلوریدا"(FSU) طی یک پروژه علمی پیرامون این موضوع، سعی دارند تصاویری را خلق کنند که به ترسیم هزاران مولکول می‌پردازد.
این گروه پژوهشی با استفاده از یک ابزار منحصر به فرد و قوی، به اصلاح روشی موسوم به "تصویربرداری طیف سنجی جرمی"(MSI) پرداختند که داده‌ها را به تصاویر جامعی از آرایش مولکولی نمونه‌های بیولوژیکی تبدیل می‌کند. این پژوهش، تصاویری را با وضوح بالا به نمایش می‌گذارد که هر رنگ در آنها نشان‌دهنده مولکول مجزایی است.
تصویربرداری طیف سنجی جرمی، روش جدیدی نیست. دانشمندان سال‌ها از این روش استفاده کرده‌اند تا ارزیابی‌های طیف سنجی جرمی مربوط به آرایش مولکولی یک نمونه را به نمایش مکانی مولکول‌ها تبدیل کنند.
"دان اسمیت"(Don Smith)، شیمی‌دان دانشگاه ایالتی فلوریدا و از نویسندگان این پروژه گفت: نکته متفاوت پژوهش ما، وسعت و عمق داده‌های گردآوری شده با یک طیف سنج جرمی موسوم به"21-تی"(21-T) است.
21-T این امکان را فراهم می‌کند تا با کمک پیکسل‌های بیشتری که تشکیل دهنده تصویر هستند، تصاویر طیف‌سنجی واضح‌تری ارائه شوند.
اسمیت ادامه داد: من به این موضوع فکر می‌کنم که ما می‌توانیم چه میزان اطلاعات شیمیایی را از هر پیکسل در مدتی معین به دست بیاوریم. ما در حال بررسی مولکول‌های جدیدی هستیم که پیش از این مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.
سال گذشته، اسمیت همکاری خود را با "ران هیرن"(Ron Heeren)، پژوهشگر "دانشگاه ماستریخت"(UM) هلند آغاز کرد تا به تصویربرداری مولکولی در چند حالت بپردازد. آنها در این پژوهش یک ماهه، بافت مغز موش‌های سالم را مورد بررسی قرار دادند و در هر آزمایش 24 ساعته، بر زیست‌مولکول‌های خاصی تمرکز کردند. پژوهشگران در دو مجموعه داده بررسی شده، لیپیدهای خاصی را جستجو کردند.
طیف‌سنج‌های جرمی، مقیاس‌های مولکولی هستند که از یک آهن‌ربای قوی برای شناسایی هر مولکول در یک ماده با جرم منحصر به فرد آن استفاده می‌کند. مولکول‌ها ابتدا باید بار مثبت یا منفی دریافت کنند (یونیزه شوند) تا آهن‌ربا بتواند آنها را تشخیص دهد. آنها از روش "واجذب- یونش لیزری به کمک ماتریس"(MALDI) در این پروژه استفاده کردند و با کمک این تنظیمات موفق شدند بافت‌هایی به پهنای یک تار مو را در زمان معین یونیزه و اندازه‌گیری کنند. پژوهشگران، نتایج حاصل از اندازه‌گیری را که با یک نرم‌افزار ویژه به نقشه‌ای از توزیع مکانی مولکول‌ها تبدیل شده بودند، گردآوری کردند.
اسمیت در این باره گفت: این روش توانست ما را بلافاصله به موفقیت برساند و برای ما شگفتی دلپذیری بود.
اسمیت باور دارد که این روش می‌تواند به یک ابزار قوی برای پژوهش‌های حوزه سلامت تبدیل شود. شاید این روش بتواند در سطح مولکولی، مورد استفاده پژوهشگران حوزه سرطان قرار بگیرد. به خصوص می‌توان از این روش، برای بررسی چگونگی و محل عبور دارو از میان بافت‌های بیمار استفاده کرد. این روش می‌تواند امکان بررسی واکنش ارگانیسم‌ها را هنگام قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا مشخص کند. ممکن است پژوهشگران بتوانند نمونه‌هایی از انواع سلول را با سلول‌های دیگر مقایسه کنند تا تفاوت‌های مولکولی را تشخیص دهند.
این پژوهش، در مجله "Analytical Chemistry" به چاپ رسید.
