سرویس سیاست مشرق - در حالی که کمتر از یک ماه تا انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی باقی مانده است، فضای داخل کشور به تدریج رنگ و بوی انتخاباتی به خود میگیرد؛ در این میان رسانههای خارجی و بلندگوهای ضدانقلاب هم برای پیگیری اهداف خود و اثرگذاری بر جّو انتخاباتی کشور بر حجم اخبار، گزارشها و نشستهای تحلیلی خود با موضوع این انتخابات افزودهاند.
در مجموعه #رصد_فضای_انتخاباتی در رسانههای ضدانقلاب، سعی میشود تا جهتگیری و سیاستهای این رسانهها –که بعضاً تکرار راهبردهای سالهای گذشته نیز میباشد- تحلیل و بررسی شوند.
القای بحران و جنگ قدرت در آستانه انتخابات؛
یکی از راهبردهای رسانههای معاند در جریان رقابتهای انتخاباتی، القای وجود بحران در کشور و آغاز جنگ قدرت در میان بخشهای مختلف نظام است؛ به همین علت بنگاههای سخن پراکنی رسانههای فارسیزبان معاند با برجستهسازی اختلافنظر میان دولت حسن روحانی و حامیانش در جریان اصلاحات با شورای نگهبان، این چالش انتخاباتی را تا سطح بحران مشروعیت در نظام بزرگنمایی کردهاند.
العربیه فارسی به عنوان بلند سعودیها، با استناد به یادداشت علی ربیعی سخنگوی دولت در روزنامه ایران – به عنوان ارگان تبلیغاتی دولت تدبیر و امید- نوشت: «رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم از سوی شورای نگهبان، واکنشهای زیادی را درپی داشته است. علی مطهری، محمود صادقی، الیاس حضرتی و محمدرضا تابش از جمله نمایندگان فعلی مجلس ایران هستند که کاندیداتوری آنها برای انتخابات آتی این مجلس رد صلاحیت شده است».[1]
ایندیپندنت فارسی که رسانهای سعودی و اماراتی است در گزارشی مضحک، بدون توجه به وضعیت دموکراسی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه در عربستان مدعی شد که حکومت ایران قصد دارد انتخابات مجلس را به شکلی محدودتر از گذشته برگزار کند.[2]
شبکه سعودی ایراناینترنشنال، هم در همین راستا، در گزارش دیگری به تنش لفظی میان آیتالله سید احمد خاتمی و ستاد انتخابات وزارت کشور پرداخته است و سعی کرده تا آن را به عنوان بحران در حاکمیت القا نماید.
رسانه سلطنتی دولت انگلیس در این شرایط، سعی کرده تا با اغراق و سیاهنمایی، کشور را درگیر بحرانهای چندوجهی به تصویر میکشد و خط خبری خود را به گونهای طراحی نموده که رد صلاحیت برخی نامزدهای انتخاباتی را به مشکلات کشور گره بزند؛ همچنانکه در گزارشی با کمرشکن خواندن فشارهای خارجی ادعا مینماید: «در فضایی از فشارهای کمرشکن خارجی و نارضایتیهای پرهزینه داخلی، آنچه از این انتخابات به گوش میرسد، رد صلاحیت گسترده داوطلبان نامزدیست».[3]
رسانههای ضدانقلاب اختلافات سیاسی را به مثابه بحران و جنگ قدرت بازتاب میدهند
پروژه تحریم انتخابات
در شرایطی که برخی عناصر جریان اصلاحات از "تحریم خاموش" انتخابات سخن میگوید، رسانههای ضدانقلاب از همین بستر خبری برای پروژه تحریم انتخابات مجلس بهرهبرداری میکنند. این رسانهها به تجربه دریافتهاند که تمرکز صددرصدی بر تحریم نمیتواند چندان اثربخش و منتج به کاهش مشارکت گردد؛ به همین ترتیب در کنار تبلیغ عدم مشارکت مردم در انتخابات بر راهبردهای دیگر همچون تخریب عناصر انقلابی و یا حمایت از چهرههای جنجالی اصلاحات تأکید میکنند.
به طور مثال رسانه سعودی – اماراتی ایندیپندنت فارسی در یادداشتی ادعا کرد که پروژه تحریم انتخابات توسط جامعه مدنی، کنشگران سیاسی و مردم از پیش کلید خورده است.[4] بیبیسی فارسی با تکرار سخنان عناصر افراطی اصلاحات، در گزارش مدعی شده که «طیفهای سیاسی متعددی که همیشه در انتخابات شرکت میکردهاند، از تحریم سخن میگویند».[5]
تخریب قالیباف به عنوان سمبل اصولگرایی
هر چند رسانههای فارسیزبان معاند همگام به روزنامههای زنجیرهای از مهندسی یا شوی انتخاباتی سخن میگویند اما همواره با این تناقض رفتار مواجه هستند که در صورت دستکاری انتخابات چرا آنها پروژه تخریب چهرههای برجسته اصولگرا را در دستور کار خود قرار میدهند؛ گو اینکه اگر توهمات ذهنی آنها مبنی بر فرماشی بودن انتخابات صحیح بود تبلیغات این رسانهها علیه و له افراد هیچ اثری بر صندوقهای رأی نداشت.
به طور مثال بیبیسی فارسی که در ایام انتخابات همواره در قامت سازمان تبلیغاتی جریان اصلاحات عمل میکند، پروژه تخریب قالیباف را کلید زده است. تلویزیون سلطنتی انگلیس در آستانه انتخابات طی گزارشی به نقل از «ناهید خداکرمی، رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران از سرنوشت نامعلوم 800 پرونده تخلف در دوران مدیریت شهردار اسبق تهران» یک رپرتاژ خبری مفصل علیه باقر قالیباف تهیه کرد.[6] در این میان استناد به ادعاهای افراد معلوم الحالی چون یاشار سلطانی که پیشتر اظهارات کذب وی اثبات شده تنور این ماجرا را داغتر مینماید.
یکی از ارکان راهبرد رسانههای ضدانقلاب پروژه تخریب محمدباقر قالیباف شهردار اسبق تهران است
مظلوم نمایی جریان اصلاحات و حمله به شورای نگهبان
یکی از مهمترین خطهای خبری و رسانهای علیه نظام و نهادهای صیانتی کشور، پس از سخنرانی رئیس جمهور روحانی آغاز شد. وی در سخنانی با حمله به شورای نگهبان ادعا کرد که این شورا تلاش دارد تا یک جناح را از رقابتهای انتخاباتی حذف نماید.
رئیس جمهور روحانی بدون اشاره به اصلاحطلبان تأیید صلاحیت شده و کاندیداهای مستقل ادعا کرده که همه نامزدهای مورد قبول شورای نگهبان از یک جناح خاص هستند
روزنامههای زنجیرهای نیز همین خط خبری را از حسن روحانی گرفتند و آن را پرورش دادند
در این رابطه بیبیسی فارسی در گزارش نوشت: «در یک حرکت نهادهای تصمیم گیرنده و ناظر 90 نماینده فعلی مجلس را، رد صلاحیت کردند، رقمی نزدیک به یک سوم کل نمایندگان را. البته گفته میشود احتمال دارد 30 نفر از آنها با اعتراضها و پادرمیانیهای عمدتاً پشت پرده به فهرست نامزدها برگردند».[7]
این جو سازی تا آنجا پیش رفت که رئیس دفتر رئیس جمهور حمایت از برجام را علت رد صلاحیتها خواند.
مسئولین دولت تدبیر و امید با اظهارات واهی خوراک تبلیغاتی مناسبی را در اختیار رسانههای ضدانقلاب قرار دادند تا جایی که وزیر امور خارجه آمریکا به سخنان روحانی استناد کرد
یکی دیگر از چهرههایی که شبکههای معاند با انعکاس اظهارات وی به شورای نگهبان حمله کردند، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی بود؛ وی از رد صلاحیت نامزدهای انتخابات پیشرو این مجلس از سوی هیأتهای نظارت، به ویژه رد صلاحیت برخی از نمایندگان پیشین و فعلی مجلس انتقاد کرد و گفت: «در شرایط فعلی کشور این مسئله به صلاح نیست».[8]
همین گفتههای رؤسای قوای مقننه و مجریه بهانهای شد تا رسانههای خارجی از انتخابات ایران به عنوان یک رقابت کمرمق و بیفروغ یاد کنند، حال این که نتایج نظرسنجیهای از رشد مشارکت عمومی در این انتخابات حکایت دارد.
البته بایستی این سیاهنمایی رسانههای ضدانقلاب به انتخابات مجلس محدود نبوده است بلکه برخی از همین رسانهها همچون ایرانوایر بدون توجه به شرایط انتخابات مجلس خبرگان رهبری از تأیید ده درصدی تأیید صلاحیتها خبر دادند حال اینکه نزدیک نیمی از داوطلبان این انتخابات یعنی حدود 50 درصد افراد خود انصراف دادهاند و اساساً صلاحیت آنها بررسی نشده است؛ برخی دیگر نیز به دلیل فقدان صلاحیت علمی و تخصصی شرایط حضور در انتخابات را نیافتند.
در نهایت ذکر این نکته مهم و ضروری است که خوراک تبلیغاتی این رسانهها از اظهارات نسنجیده مقامات رسمی کشور فراهم میشود که بایستی این افراد و مسئولین با توجه به اولویت امنیت ملی و افزایش مشارکت عمومی در انتخابات سخنان منصفانهتری بر زبان جاری کنند. گرچه ممکن است برخی مقامات فعلی با این تصور که سخنانشان مصرف انتخاباتی دارد، اتهاماتی را متوجه نهادهای نظارتی نظام کنند اما باید بدانند که این صحبتها به طور دائم در رسانههای ضدانقلاب علیه کلیت کشور و انقلاب مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت.
[1] https://farsi.alarabiya.net/fa/amp/iran/2020/01/18/ربیعی-خطاب-به-عضو-شورای-نگهبان-سخنران-اقلیتی-خاص-نباشید
[2] https://www.independentpersian.com/node/38021/فساد-مالی-قالیباف-مانع-رسیدن-او-به-ریاست-مجلس-نمیشود
[3] https://www.bbc.com/persian/iran-51168971
[4] https://www.independentpersian.com/node/38021/فساد-مالی-قالیباف-مانع-رسیدن-او-به-ریاست-مجلس-نمیشود
[5] https://www.bbc.com/persian/iran-51168971
[6] https://www.bbc.com/persian/iran-51205823
[7] https://www.bbc.com/persian/iran-51168971
[8] https://amp.rfi.fr/fa/پس-از-روحانی-لاریجانی-هم-از-رد-صلاحیتهای-انتخابات-مجلس-انتقاد-کرد-20200119/سیاست