باشگاه خبرنگاران: امیر دریادار «سیدمحمود موسوی» معاون عملیات ارتش با حضور در برنامه «من طهران» شبکه تلویزیونی العالم به ایراد مطالبی درباره قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران پرداخت که در ادامه آمده است.
مشارکت کشورمان در تأمین امنیت دریایی به چه نحو است؟
منطقه شمال اقیانوس هند به واسطه تجارت جهانی و دریایی و جابجایی کالا‌ها و انرژی‌های مورد نیاز کشورهای منطقه و کشورهای دنیا از ویژگی‌های بالایی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران هم در راستای تأمین منافع به حق خودش نگاه ویژه‌ای به تأمین امنیت این آبراه در راستای انجام تعادلات، تبادلات و تعاملات دارد.
ما فرصت را مناسب دیدیم در شرایطی که برخی کشور‌ها با حضور نامشروع خودشان به دنبال ایجاد ناامنی در سطح منطقه هستند، عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران و کشورهای دوست ایران را برای مشارکت در تأمین این امنیت، نمایش دهیم و اعتقاد داریم که این همکاری و مشارکت نه‌تن‌ها منافع کشورهای منطقه را تأمین خواهد کرد، بلکه در راستای تأمین منافع دیگر کشور‌ها هم اثرگذار خواهد بود.
برای انجام یک رزمایش مرکب بین چند کشور نیاز است که مقدماتی فراهم شود. از آنجایی که میان ایران، روسیه و چین تعاملات سیاسی، اقتصادی و نظامی خوبی برقرار است و از آنجا که دیدگاه‌های مشترک بین مسئولین نظامی و سیاست‌مداران این سه کشور وجود دارد؛ بنابراین زمینه برای انجام کار‌های مشترک در موضوعات مرتبط با مسائل نظامی فراهم است و برگزاری این رزمایش در راستای این ارتباطات و تعاملات برنامه‌ریزی و اجرا شد. این رزمایش شروع یک اقدام و کار خوب بین این سه کشور بود. از آنجا که بعد از مدت‌ها رزمایشی در این سطح برگزار شد، قطعاً برای اولین بار به دنبال این بودیم که همفکری، تعامل و ارتباط مشترک برقرار کنیم.
قطعاً ما به این سطح قانع نیستیم و به دنبال توسعه این قبیل اقدامات هستیم و در سال‌های آتی به دنبال این هستیم که هم منطقه تحت پوشش رزمایش گسترش پیدا کند و هم تجهیزات و تسلیحات به کار برده شده توسعه پیدا خواهد کرد و البته استقبال خواهیم کرد و پیشنهاد خواهیم داد به دیگر کشورهای دوست و به‌ویژه کشورهای منطقه که در این کارِ گروهی که آورده‌ای در راستای تأمین امنیت منطقه خواهد داشت، مشارکت کنند؛ چرا که همه کشور‌ها می‌توانند از آن ذی‌نفع شوند.
آیا ایران در این مانور از سلاح‌های جدیدی استفاده کرد؟
همان‌طور که بیان کردم، از آنجا که این کار مشترک برای اولین بار دراین سطح برنامه‌ریزی و اجرا شد به دنبال ایجاد و تقویت ارتباطات و رسیدن به یک زبان مشترک تخصصی برای اجرای عملیات مشترک در سطح آب‌های آزاد و دریا بودیم. به دنبال نمایش تسلیحات و تجهیزات جدید نبودیم، تنها بخش کوچکی از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های نیروی دریایی سه کشور بزرگ ایران، روسیه و چین در این رزمایش به کار گرفته شد و مورد استفاده قرار گرفت.
در بحث آزمایش و به‌کارگیری تجهیزات و تسلیحات جدید عمدتاً این‌گونه موارد را در رزمایش‌های داخلی کشورمان به خواهیم برد و تمرینات پایه را در این‌گونه رزمایش‌ها برنامه‌ریزی کردیم و به مرحله اجرا درآوردیم. قطعاً در سال‌های آینده که سطح این رزمایش‌ها گسترده پیدا می‌کند، می‌تواند تجهیزات جدیدی در آن به‌کار گرفته شود.
هفته پیش ژاپن نیرو‌های نظامی و کشتی به منطقه اعزام کرده است و گفت این کار را در راستای امنیت دریانوردی برای عبور کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها انجام داد؛ قصد دارند به کدام منطقه بیایند (خلیج فارس، تنگه هرمز و خلیج عدن) و موضع‌گیری ایران در این مورد چیست؟
کشور بزرگ جمهوری اسلامی ایران با توجه به سواحل گسترده‌ای که در خلیج فارس و دریای عمان و تنوع تجهیزات و تسلیحاتی که در اختیار دارد، قادر است تا امنیت مورد نیاز آبراه بین‌المللی و راهبردی تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان را تأمین کند. قطعاً در صورتی که کشورهای منطقه هم در این راستا مشارکت کنند، این ظرفیت‌ها ارتقا می‌یابد.
نخست اینکه در این منطقه ناامنی وجود ندارد و اگر ناامنی ایجاد شده است به واسطه شیطنت‌ها و کارشکنی‌های کشورهای فرامنطقه‌ای است که هدف از حضورشان در منطقه همین است که با ایجاد ناامنی مجازی بتوانند حضور خود در منطقه را توجیه کنند و این را به برخی از کشورهای منطقه بقبولانند.
دوم اینکه تأمین امنیت منطقه به عهده کشورهای منطقه است و این ظرفیت به اندازه کافی و فراتر از آن هم وجود دارد. کشور ژاپن یکی از کشورهای دوست و طرف تعاملات ارتباطات سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است.
قطعاً ایران این انتظار و ذهنیت را ندارد که این کشور، خود را هم‌تراز کشور‌هایی قرار دهد که در جهت خلاف منافع ملت بزرگ ایران گام بردارد و اعتقاد داریم اگر کشور ژاپن هم برخی از یگان‌هایش را به منطقه اعزام می‌کند، صرفاً به این دلیل است که این ذهنیت غلط را در آن‌ها ایجاد کردند که منطقه ناامن است. کشتی‌های تجاری و نفتکش آن‌ها که بخش زیادی از انرژی مورد نیاز این کشور از طریق این آبراه تأمین می‌شود را برای مشارکت و همراهی یگان‌های خود می‌فرستد.
به نظر ما این کشور خود را در ائتلافی به سرکردگی آمریکا قرار نمی‌دهد؛ چون کشور ژاپن یک کشور با سیاست و دولتمردانی مستقل هستند و قطعاً جمهوری اسلامی ایران این آمادگی و ظرفیت را دارد که امنیت لازم را برای تردد یگان‌های تجاری و نفتکش ژاپن و سایر کشورهای منطقه فراهم کند.
تقریباً دو ماه پیش یک کشتی ایرانی در دریای سرخ هدف قرار گرفت؛ چه گروه یا کشوری مسئولیت این کار را به عهده گرفت؟
بر خلاف تبلیغات منفی که دشمنان جمهوری اسلامی ایران در خصوص امنیت منطقه راهبردی تنگه هرمز انجام دادند و به ظاهر نگرانی‌هایی در این مورد منطقه بیان می‌کنند، بیش از آن باید نگران ناامنی سایر آبراه‌ها ازجمله دریای سرخ باشند؛ ناامنی که در پس پرده آن رد پا و اثر کشورهای فرامنطقه‌ای از قبیل آمریکا و رژیم صهیونیستی را می‌توانیم پیدا کنیم و چه بسا برخی از کشورهای منطقه هم ناخواسته در این کار مشارکت مستقیم و غیر مستقیم داشته باشند.
فعالیت و اقدامات خوبی برای بررسی آن حادثه انجام شده است در اینکه اقدامی خارج از کشتی نفتکش ما بوده است، شکی نیست و یک عامل خارجی موجب این سانحه شد که صدماتی هم به کشتی وارد آورد. مدارک و مستنداتی هم جمع‌بندی شده که احتمال دارد برخی از عوامل برونی، (سوای گروه‌های تکفیری و تروریستی) دستی پشت این حادثه بود که به صورت غیر مستقیم مشارکت داشتند و پس از این که اسناد و مدارک تکمیل شد از طریق مراجع دیپلماتیک و سیاسی جمهوری اسلامی ایران پیگیری لازم از مراجع بین المللی به عمل خواهد آمد.
امنیت کشور‌ها باید توسط ظرفیت‌ها و نیرو‌های داخلی کشور‌ها تأمین شود، امنیتی که بخواهد بر پایه حضور بیگانگان در یک کشور تأمین شود، قطعاً مستدام نیست. مردم مسلمان کشورهای منطقه هم این ظرفیت و پتانسیل و هم این خواسته را دارند که خودشان امنیتشان را تأمین کنند حضور نیرو‌های بیگانه در داخل کشورهای منطقه نه‌تن‌ها امنیت را تثبیت نخواهد کرد، بلکه باعث ناامنی بیشتر خواهد شد.
بیشتر از اینکه نگران حضور نیرو‌های آمریکایی در عربستان برای امنیت خود باشیم، نگران امنیت آن‌ها در آن کشور هستیم. آن‌ها قبل از اینکه به فکر امنیت کشورهای منطقه باشند، باید به فکر امنیت نیرو‌های خودشان در سطح منطقه باشند و بهترین روش برای برقراری امنیت این است که هرچه سریع‌تر این نیرو‌ها منطقه را ترک کنند و سرنوشت کشورهای منطقه را به دست مردم و دولت منطقه بسپارند. قطعاً بدون حضور آن‌ها کشورهای منطقه بهتر می‌توانند با هم مراوده و مبادله و مذاکره داشته باشند. قطعاً کشورهای منطقه در صورت نبودِ کشورهای بیگانه و نیرو‌های فرامنطقه‌ای که به دنبال ایجاد ناامنی هستند، بهتر می‌توانند با همدیگر مراوده، مبادله و مذاکره داشته باشند و برای ایجاد امنیت منطقه کار مشترک انجام دهند.
ایران در سال‌های گذشته ناوگان‌هایی را برای تأمین امنیت آبراه‌های خلیج عدن، تنگه باب‌المندب و اقیانوس هند فرستاده است، این مشارکت در چه سطحی است، اهداف آن چیست و مشخصاً در چه مناطقی صورت می‌گیرد؟
نزدیک به 10 سال است که ما شاهد پدیده‌ای به نام دزدان دریایی درسطح آب راه‌های دریای عمان و تنگه باب‌المندب و شمال اقیانوس هند بوده و هستیم. هرچند که این فعالیت‌ها کم‌رنگ‌تر شده، ولی هنوز هم اثراتی از آن وجود دارد. این پدیده به خودی خود به‌وجود نیامده و قطعاً با مدیریت برخی از کشور‌ها ایجاد شده است که به دنبال ضربه زدن به اقتصاد کشورهای منطقه و به خصوص ضربه به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران هستند.
جمهوری اسلامی ایران در بحث دریا از ظرفیت و پتانسیل بسیار خوبی با وجود نیروی دریایی ارتش، نیروی دریایی سپاه پاسداران و پشتیبانی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برخوردار است و این توانمندی را دارد که از یگان‌های تجاری و خطوط مواصلاتی خود حمایت و دفاع کند.
بعد از این که پدیده دزدان دریایی ایجاد شد نیروی دریایی به اعزام ناوگروه‌هایی برای برقراری امنیت یگان‌های تجاری و نفتکش‌های خود در سطح منطقه مبادرت کرد که از شمال اقیانوس هند تا دریای سرخ پوشش داده می‌شود و بنا به نیاز در سمت «مالاکا» هم شاهد این حضور‌ها بوده‌ایم.
بعد از حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و ناوگروه‌های رزمی که اعزام شدند، شاهد آن بودیم که امنیت لازم برای یگان‌های تجاری ما ایجاد شد و حتی یک مورد که یگان‌های تجاری ما توسط دزدان دریایی ربوده شد با عملیات منحصر به فردی که مختص جمهوری اسلامی ایران است، آزاد شد و در واقع نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تنها نیرویی بود که توانست یک یگانی را که کاملاً در اختیار دزدان دریایی قرار گرفته بود و کارکنان آن به گروگان گرفته شده بودند، آزاد کند.
این رویداد در چه زمانی اتفاق افتاده آیا موارد دیگری در مورد کشتی‌های خارجی هم بوده است؟
ربوده شدن یگان تجاری کشورمان توسط دزدان دریایی در نوروز 1391 اتفاق افتاد که با اقدام منحصر به فرد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران این کشتی و تمامی خدمه آن آزاد شدند. پس از این جریان شاهد ربوده شدن یک فروند کشتی تجاری چینی هم بودیم که بنا به درخواست دولت چین، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران وارد عمل شد و آن یگان را از دست دزدان دریایی آزاد کرد و کشتی و محموله آن را به کشورشان بازگرداند و کارکنان آنان به آغوش خانواده خود برگشتند.
حضور جمهوری اسلامی ایران در دریای عمان، خلیج فارس، تنگه راهبردی هرمز و باب المندب مختص به تأمین امنیت یگان‌های خودش نبوده است. ما شاهد بودیم که کشتی‌هایی از کشور‌ها و ملیت‌های مختلف در برابر تهاجم دزدان دریایی درخواست کمک کردند و ناوگروه‌های ما وارد عمل شدند و به آن‌ها کمک و امدادرسانی و از دست دزدان دریایی آزاد کردند و نگذاشتند که آن‌ها دچار آسیب و اذیت شوند و این به واسطه این است که ما اعتقاد قلبی به برقراری امنیت داریم؛ تنها شعار نمی‌دهیم، بلکه در عمل به این مهم اهتمام داریم.
هزینه می‌کنیم برای این که امنیت سایر یگان‌های تجاری را هم در سطح آبراه‌های بین المللی برقرار کنیم و بعد از این که دو، سه مورد اتفاقی هم که در دریای سرخ به وقوع پیوست، حضور ناوگروه‌های اعزامی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دریای سرخ بیشتر و پررنگ‌تر شد و تا زمانی که احساس کنیم این ناامنی وجود دارد این حضور هم تداوم خواهد داشت و در واقع مأموریت داریم که امنیت لازم را برای یگان‌های خودی برقرار کنیم.
بومی‌سازی تجهیزات نظامی در بخش‌های دریایی، هوایی و زمینی تا چه حد به دست متخصصان ایرانی صورت گرفته است؟
انقلاب اسلامی ایران به ما این درس را آموخت که اگر می‌خواهیم مستقل و کشوری آزاد باشیم و اگر می‌خواهیم بتوانیم در مقابل زیاده‌خواهی‌های کشورهای استکباری ایستادگی کنیم، باید تکیه و اتکای ما به توان داخلی و جوانان متخصص داخل کشور باشد.
قطعاً نباید انتظار داشته باشیم که کشورهای دیگر در این خصوص به ما کمک و مساعدت کنند. حتی اگر برخی از کشور‌ها ارتباطات و تعاملات بهتری با ما داشته باشند، کارشکنی‌هایی که سایرین انجام می‌دهند، موانعی را بر سر راه این تعاملات ایجاد خواهد کرد.
بنابر این ما از این شرایط که دشمن به عنوان تهدید برای ما ایجاد کرده بود به عنوان فرصت استفاده کردیم و این در راستای تدابیری است که هم بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و هم از تدابیر فرمانده معظم کل قوا است که به سمت خودکفایی و بهره‌برداری از ظرفیت داخل حرکت کنیم.
ما در تمامی بخش‌های دفاعی خودکفا هستیم. ظرفیت به اندازه‌ای است که کشورهای دوست هم اگه بخواهند می‌توانیم توانایی‌های خود را در اختیارشان بگذاریم. یگان‌های زیرسطحی از پیچیدگی زیادی برخوردار است، اما ما در تمامی مراحل از طراحی تا ساخت و تعمیر خودکفا هستیم.
در بخش تجهیزات هوایی نیز در ساخت جنگنده جت آموزشی و سامانه‌های پدافند هوایی و تجهیزات زرهی نیروی زمینی خودکفا هستیم. در بخش صنایع موشکی در سطح منطقه از بالاترین ظرفیت برخوردار هستیم و به امید خدا روزبه‌روز شاهد رشد و شکوفایی آن هستیم؛ البته ضرورت ایجاب می‌کند تا برخی از قابلیت‌ها و دستاورد‌های بخش دفاعی کشور کماکان برای دشمنان ناشناخته بماند.
به‌عنوان سوال پایانی، درباره رزمایش مرکب ایران و روسیه و چین بفرمایید چه دستاورد‌هایی حاصل شد؟
رزمایش مرکب پیام خود را به جامعه بین الملل رسانده است. ما معتقدیم که کشورهای استکباری باید بپذیرند دوران زیاده‌طلبی و سوء استفاده از منطقه و دوران دوشیدن دولت‌های منطقه به انتها رسیده است. باید بپذیرند جمهوری اسلامی کشوری قدرتمند و اثرگذار است.
ارتباط و تعامل تنگاتنگ بین نیرو‌های مسلح ایران و روسیه و چین نشان از نزدیک شدن تعاملات بین سه کشور دارد. امروز ایران ثابت کرد که دوران تک‌قطبی در دنیا به پایان رسیده است.
