مرگ افشاگر ویروس کرونا

بیمارستان مرکزی شهر «ووهان»، مرکز استان «هوبِی» چین در بیانیه‌ای اعلام کرد که دکتر «لی ون‌لیانگ»، کارمند این بیمارستان در ساعت‌های پایانی پنج‌شنبه 17 بهمن (ششم فوریه) در گذشت. این چشم‌پزشک 34 ساله چینی سی‌ام دسامبر 2019 برای نخستین بار از طریق شبکه «ویبو» نسبت به شیوع «ویروسی مشابه سارس» به همکاران خود هشدار داده بود. پلیس «ووهان» پس از اینکه دکتر «لی» شروع به اطلاع رسانی درباره ظهور ویروسی شبیه سارس کرده بود با مراجعه به محل زندگی‌اش از او خواسته بودند در این باره سخن نگوید و این پزشک جوان را تهدید کرده بودند که ممکن است به علت «تشویش اذهان عمومی و انتشار اطلاعات کذب» بازداشت شود. اگرچه پلیس چین ظاهرا پس از علنی شدن شیوع ویروس کرونا از احضارشدگان عذرخواهی کرد اما دکتر «لی» در روزهای پایانی ژانویه از بروز علائم ابتلا به ویروس کرونا در بدن خود خبر داد و چند روز بعد نوشت که سی‌ام ژانویه، پس از انتقال به بیمارستان، بیماری او تایید شده است. دولت چین با موافقت کمیته مرکزی حزب کمونیست روز جمعه 18 بهمن کمیسیون ویژه‌ای را برای بررسی مرگ «لی ون‌لیانگ» به شهر «ووهان» اعزام کرد. با مرگ این پزشک 34 ساله موجی از همدردی در سراسر چین به راه افتاده و سرنوشت او برای بسیاری از شهروندان به نمادی از عملکرد دیرهنگام و غیرشفاف مسوولان در مقابله با شیوع ویروس کرونا بدل شده است. او به علت تلاشش برای مطلع کردن عموم به یک قهرمان ملی در چین بدل شده است. «کریس باکلی» در گزارش 6 فوریه در نیویورک تایمز نوشت، او پزشکی بود که تلاش داشت هشدار دهد که ویروسی مسری و مشکل ساز می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شده و همه‌گیر شود. او می‌نویسد او در یک نیمه شب احضار شد و به خاطر این رک گویی اش مورد سرزنش و توبیخ قرار گرفت. گزارشگر نیویورک تایمز می‌نویسد مرگ این افشاکننده کرونا باعث شد وی در زمره آن 600 چینی‌ای قرار بگیرد که از زمان آغاز شیوع این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. بیمارستان مرکزی «ووهان»- که اکنون به شهر ارواح تبدیل شده است- در «ویبو» اعلام کرد که دکتر لی «شانس مبارزه با ویروس را از دست نداد و تلاش‌ها برای نجات جان او ناکام ماند. تاسف عمیق خود را بابت این مساله ابراز می‌کنیم». گزارشگر نیویورک تایمز می‌نویسد دکتر لی که به خاطر شجاعتش در افشای این ویروس مرگبار «نزد بسیاری از مردم چین به قهرمان تبدیل شده است» در اوایل ژانویه از سوی مقام‌های درمانی و نیز پلیس احضار شد و مجبور به امضای تعهدنامه‌ای شد دال بر اینکه حرف خود را پس می‌گیرد و بحث در مورد انتشار این ویروس را «شایعه‌ای غیرقانونی» می‌خواند.

یکی از شهروندان چینی در پستی در واکنش به درگذشت این پزشک در بیانیه بیمارستان نوشت:«ما این پزشک را فراموش نخواهیم کرد؛ پزشکی که در مورد بیماری‌ای سخن گفت که ابتدا شایعه نامیده شد. ما دیگر چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟ تنها کار فراموش نکردن است». دولت چین به رغم وجود نشانه‌های آشکار تا مدتی شیوع ویروس کرونا و ابعاد گسترش آن را کتمان می‌کرد. برخی منتقدان می‌گویند همین امر و عدم اطلاع‌رسانی به موقع و اقدام موثر برای پیشگیری از شیوع کرونا در گسترش وسیع آن بی‌تاثیر نبوده است. ویروس کرونا می‌تواند باعث بروز اختلا لات تنفسی شدید و عفونت حاد ریوی شود. ابتلا به این ویروس ابتدا با تب و سپس سرفه‌های خشک خود را نشان می‌دهد. در هر حال، دکتر «لی» یکی از 8 نفری بود که پلیس چین گفته بود در حال «رواج شایعه بودند». در پکن، دولت دورهمی‌هایی چون جشن تولد و عروسی‌ها را قدغن کرده و در استان هیوبی که شهر ووهان در آن واقع شده و بدترین وضعیت به لحاظ شیوع و تعداد قربانیان را دارد، آسانسورهای برج‌ها از کار انداخته شده تا بلکه افراد کمتری تشویق به بیرون رفتن از خانه شوند. گزارشگر نیویورک تایمز می‌افزاید، دولت چین در هفته‌های اخیر دست به سانسور مجموعه‌ای از مطالب در فضای مجازی زده که از سوی روزنامه‌نگاران تحقیقی جسوری نوشته شده که تعلل مقام‌های چین را زیر سوال می‌بردند. مرگ دکتر «لی» هم به نماد «تعلل» و «اهمال» دولت چین تبدیل شده است. برخی تصاویر تایید نشده از داده‌های دولتی نشان داده که صدها نیروی بیمارستانی در ووهان به این ویروس مبتلا شده‌اند. این در حالی است که برخی به نقل از مقام‌های چینی مدعی‌اند که روند شیوع در حالت نزولی قرار گرفته است. «باکلی» می‌افزاید یکی از متخصصان چینی می‌گوید فقط یک بیمار در یک بیمارستان توانسته 14 نفر از پرسنل بیمارستان را به این بیماری آلوده سازد. این گزارشگر می‌افزاید میانگین سنی بیماران منجر به فوت عمدتا 49 تا 56 سال است. با این حال، دکتر «لی» فقط 34 سال داشت. در 30 دسامبر که دکتر «لی» هشدار خود را اعلام کرد ویروس جدید کرونا هنوز مورد شناسایی قرار نگرفته بود. او گفته بود که علائم این بیماری شبیه به سارس است اما گویا مهلک تر از سارس از کار در آمده است. «سی یونگ» و «برندا گوچ» هم در گزارش 6 فوریه نوشتند که رئیس‌جمهور چین روز جمعه 17 بهمن ماه همتای آمریکایی خود را طی تماسی تلفنی مطمئن کرد که چین هر چه در توان دارد برای مهار این ویروس جدید به‌کار خواهد گرفت؛ ویروسی که تا کنون 640 کشته بر جا گذاشته است. این گزارشگران بر این باورند که چین «به تدریج در حال رسیدن به نتیجه است» و مطمئن است که «می تواند این بیماری مسری را شکست دهد» به گونه‌ای که «دیگر تبعات بلندمدتی برای توسعه اقتصادی چین به دنبال نداشته باشد». چین، واشنگتن را به ارعاب در مورد این بیماری متهم کرده و می‌گوید بانک مرکزی چین برای مهار تبعات روانیِ اقتصادی این ویروس حمایت از اقتصاد را افزایش داده است. «یونگ- گوچ» بر این باورند که رشد اقتصادی دومین قدرت اقتصادی بزرگ جهان در سه ماه اول سال جاری می‌تواند به 2 درصد برسد. این در حالی است که این رقم برای مدت مشابه سال قبل 6 درصد بود. تحلیلگران بر این باورند که در صورت مهار این ویروس، اقتصاد چین می‌تواند روند رو به رشد خود را از سر بگیرد.

گزارشگران رویترز بر این باورند که از ماه می‌به این سو، بازار سهام پکن بدترین هفته خود را گذرانده است و این در حالی است که سایر بازارهای آسیایی پس از لختی کندی، روند رو به بهبود خود را از سر گرفته‌اند. این گزارشگران در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به مرگ دکتر «لی» نوشتند که بسیاری از رسانه‌های اجتماعی چین، مقام‌های این کشور را به «بی کفایتی» متهم کرده‌اند. برخی رسانه‌های اجتماعی اگرچه با سانسور هم دست به گریبانند اما «لی» را «قهرمان»ی نامیده‌اند که «از حقیقت سخن می‌گفت» اما نشانه‌هایی از سانسور گزارش‌ها و بحث‌ها در مورد مرگ او وجود دارد. آمار گزارشگران رویترز به نقل از کمیسیون بهداشت ملی چین از مرگ و میر کرونا در چین از این قرار است: تعداد مرگ و میرها به 636 نفر رسیده و تا پنج‌شنبه هم 73 مرگ دیگر هم گزارش شده. افزون بر این، 3 هزار و 143 نفر هم به شمار مبتلایان افزوده شده و به این ترتیب تعداد مبتلایان در چین به 31 هزار و 161 نفر تا دیروز رسیده است. این گزارش می‌افزاید روز چهارشنبه تعداد مبتلایان 3 هزار و 694 نفر بود؛ درحالی‌که روز پنج‌شنبه به 3 هزار و 887 نفر افزایش یافت و پیش از این، تعداد مبتلایان 3 هزار و 143 نفر گزارش شده بود. تا کنون 320 مورد در 27 کشور و منطقه خارج از چین شناسایی شده است. تاکنون دو مرگ در خارج از چین یعنی در فیلیپین و هنگ‌کنگ گزارش شده است.