همه چیز از انتشار یک خبر شروع شد مبنی بر اینکه سامسونگ و ال‌جی از بازار لوازم خانگی ایران خارج می‌شوند. خبری که نگرانی‌های زیادی برای خریداران و بازار در پی داشت و حتی باعث واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه شد؛ واکنشی که در آن ذکر شده بود ورود دوباره به بازار ایران برای شرکت‌هایی که «قلدری آمریکا» را بپذیرند کاری سخت خواهد بود.
توییت سخنگوی وزارت امور خارجه.
ممنوعیت یک سال و نیمه واردات لوازم خانگی از تیرماه سال گذشته تاکنون تاثیری در بازار این دو برند کره‌ای نداشته و مشاهدات میدانی در بازار نشان می‌دهد که هنوز هم این دو برند یکه‌تاز بازار هستند. اما چه شده که ال‌جی و سامسونگ با این یکه‌تازی و بعد از نزدیک به بیست سال فعالیت در ایران، تصمیم گرفته‌اند به بازار لوازم خانگی در کشور پشت کنند؟ اصلا آیا اساسا و واقعا آنها می‌خواهند دیگر در این بازار حضور نداشته باشند و یا موضوع چیز دیگری است؟
ال‌جی قصد خروج از ایران را ندارد
«کاوه مفتخری» مدیر بازاریابی ال‌جی در ایران در گفتگو با دیجیاتو موضوع خروج ال‌جی از ایران را رد می‌کند و می‌گوید ال‌جی سعی کرده و سعی خواهد کرد تا با وجود شرایط تحریم‌ها در بازار ایران باقی بماند. او با اشاره به موضوع تغییر تابلوهای فروشگاه‌ها می‌گوید:
«خود اتحادیه داستان کشیده شدن پایین تابلوها را آغاز کردند ولی باید بدانیم که این تابلوها متعلق به برندها نیست و برای فروشگاه‌ها است. ما همچنان در ایران هستیم و همکاری خود را با گلدیران ادامه می‌دهیم. محصولات‌مان نیز در بازار موجود است. برای خیلی از کالاها موجودی یکساله‌ای داریم، نظیر کولر گازی. خیلی از فروشگاه‌ها همچنان تابلوی ال‌جی را دارند و یک سری فروشگاه هم می‌خواهند با برند جدید جی‌پلاس همکاری کنند؛ اما این موضوع دخلی به خروج ال‌جی از ایران ندارد.»
او در پاسخ به این پرسش که در واردات محصول جدید مشکلی وجود دارد یا خیر می‌گوید: «پیش از تحریم‌ها واردات یک سری محصولات ممنوع شده بود و برخی محصولات نیز که ممنوع نیستند توسط گلدیران از طرق مختلفی وارد کشور می‌شود.» به گفته مفتخری شرکت ال‌جی تکنولوژی خود را به ایران انتقال داده و خط تولید یک سری محصولات جدید را در اینجا راه‌اندازی کرده بود و برای همین هم قرار شد تا یک سری تولیدات داخل ایران انجام شود و از واردات آن ممانعت به عمل بیاید: «برای مثال خط تولید یخچال که خیلی پیشرفته است در ایران راه‌اندازی شده است.»
آنطور که «مرتضی میری»، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی اعلام کرده، شرکت‌های سامسونگ و ال‌جی یک سالی از فروش مواد خام و اولیه به شرکت‌های ایرانی همکارشان ممانعت به عمل ورزیدند؛ صحبتی که مفتخری آن را چندان درست نمی‌داند و می‌گوید که شرکت ال‌جی در همین دوران تحریم‌های سخت نیز به شدت سعی کرده تا با ایران همکاری کند:
«ال‌جی به گلدیران این فرصت را داد تا بتواند تولیدات جی‌پلاس را برنامه‌ریزی و شروع کند. مشکلات خدمات پس از فروش را با گلدیران حل و فصل کردیم و سعی کردیم همکاری ادامه داشته باشد. قطعات فقط از چین نمی‌آید و از همه جای دنیا می‌آید و مشکلات ریز و درشتی بر سر واردات آنها وجود دارد. مشکلات بیمه‌ای، بانکی و کشتیرانی و... که مانع از واردات آسان کالاها می‌شود. در این شرایط تامین این قطعات کار بسیار سختی است، ده درصد برخی محصولات از آمریکا وارد می‌شود که واردات آنها دو چندان سخت‌تر است.»
مفتخری با اشاره به این محدودیت‌ها می‌گوید که ال‌جی با وجود دانستن این موضوع که پول اعطای قطعات به شرکت ایرانی بلوکه خواهد شد، در همین اوایل سال 98 بار بزرگی را وارد کشور کرده که تا یکسال جواب خدمات پس از فروش گلدیران را بدهد: «این در حالی است که پول ما بلوکه شده و نمی‌توانیم به آن فعلا دسترسی داشته باشیم.»
مفتخری تاکید دارد که ال‌جی به دنبال راه‌هایی است که همکاری را ادامه دهد و واردات ادامه داشته باشد؛ او به دیجیاتو می‌گوید اینکه یک سری تابلو عوض شده باشد دلیلی بر اینکه شایعه خروج ال‌جی از کشور پخش شود نیست: «این شایعات و پخش‌کنندگان رسانه‌ای آنها اهداف دیگری را دنبال می‌کنند.»
اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی: ال‌جی کره با گلدیران همکاری ندارد
از سوی دیگر «مرتضی میری»، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی در گفتگو با دیجیاتو تاکید می‌کند که همکاری گلدیران با ال‌جی قطع شده و به نقل قول از «حسین تنهایی»، نایب رئیس هیات مدیره شرکت گلدیران و «نعمت‌الله دیلمی»، مدیر عامل شرکت گلدیران می‌گوید که این همکاری قطع شده است: «آنها اعلام کردند که دیگر هیچ رابطه‌ای با ال‌جی کره ندارند و همچنان در بازار حضور دارند ولی با برند جی‌پلاس در خدمت مردم هستند.»
میری در پاسخ به این پرسش که این اعلام قطع همکاری کجا ذکر شده به دیجیاتو می‌گوید: «خاطر جمع باشید و از قول اتحادیه بنویسید، مدیران گلدیران اعلام کردند که هیچ‌گونه ارتباطی با شرکت ال‌جی کره وجود ندارد و جی‌پلاس فعالیت خود را ادامه خواهد داد و به فکر صادرات محصول است.» میری تاکید دارد که تابلوهای مغازه‌های نمایندگی گلدیران هم به تدریج به جی‌پلاس تغییر نام خواهند داد.
رئیس اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی در رابطه با خروج سامسونگ از ایران نیز به دیجیاتو می‌گوید: «سامسونگ کمی دیرتر همکاری خود را قطع خواهد کرد چرا که یک مقدار قطعات وجود دارد که می‌تواند به دست مصرف کننده برسد. خود آقای «موسوی مجد» که جزو مسئولین سامسونگ هستند و سخنگوی انجمن صوتی و تصویری و ریاست این انجمن را نیز بر عهده دارد، این موضوع را تایید کرده است. سامسونگ هم قرار است با برند سام فعالیت خود را در ایران ادامه دهد.»
گروه سام: همکاری گروه سام با سامسونگ کره‌ای قطع شده است
از آن سو برند سام الکترونیک که همکاری دیرینه‌ای با سامسونگ دارد نیز در گفتگو با دیجیاتو خروج را تا حد زیادی تایید می‌کند. مدیران سام اعلام می‌کنند که همکاری سامسونگ کره جنوبی با این شرکت قطع شده اما تاکید دارند که خروج سامسونگ از ایران، مساله‌ای نیست که سام الکترونیک و یا اعضای اتحادیه فروشندگان و تولید‌کنندگان لوازم خانگی درباره آن اظهار نظر کنند، بلکه خود مدیران سامسونگ باید در قالب یک بیانیه رسمی آن را اعلام نمایند.
«احسان فدایی» مدیر روابط عمومی گروه سام (شامل سام الکترونیک، سام سرویس، سام پخش و حافظ پخش (تولید لوازم خانگی سامسونگ) و گروه تولیدی تکوین الکترونیک) در این رابطه با ذکر مثالی مشابه در صنعت خودروسازی به دیجیاتو گفت:
«شرکت رنو در ایران شریک تجاری به اسم پارس خودرو گرفت و شرکت رنوپارس را تاسیس کردند. هر دو هم شرکت‌های مستقل و برند مجزایی بودند؛ اما با آغاز تحریم‌ها رنو از ایران رفت. شرکت پارس خودرو اما از ایران خارج نشد چرا که ایرانی است. گروه سام نیز از دهه هفتاد در بازار فعالیت دارد و در همان اوایل با سامسونگ در زمینه تلویزیون همکاری خود را آغاز کرده و این دو شرکت مجزا و مستقل با یکدیگر همکاری خود را آغاز کردند و یک شرکت به اسم سام الکترونیک هم تاسیس شد که در زمانی توانست تولید قطعات هم داشته باشد.»
فدایی می‌گوید این نقطه شروع تولید مشترک این شرکت ایرانی با سامسونگ بوده اما با موج دوم تحریم‌ها در زمان ترامپ، این همکاری خدشه‌دار شد و امکان تامین قطعات از سمت کره‌ای برای شرکت آنها وجود نداشت:
«ما قطعاتی را خودمان تولید کردیم که البته دقیقا با استانداردهای سامسونگ بود و یا توسط واسطه‌های معتبر انجام می‌شد تا کیفیت تمام و کمال حفظ شود. تیم‌های ما آموزش‌های لازم را دیدند و بعد از تحریم‌ها خط تولید قطعاتی در کشور راه‌اندازی کردیم که در ایران نظیر ندارد و با تکنولوژی روز سامسونگ در دنیا برابری می‌کند؛ اما بازهم در تامین برخی قطعات مهم از کره مشکل داشتیم.»
فدایی تاکید می‌کند که هیچ شرکتی در ایران نه می‌تواند و نه برایش صرفه اقتصادی دارد که قطعات اصلی اکثر لوازم خانگی را تولید کند و در حال حاضر تمام آنها از چین می‌آید: «ما به جز چین با هیچ جای دیگر نمی‌توانیم کار کنیم و هیچ شرکتی حتی اگر ادعا کند نمی‌تواند با کره همکاری کند.»
او می‌گوید در شرکت‌های چینی نیز کیفیت‌های رتبه بالا و پایین وجود دارد و آنها در این چند ماه، سعی کردند تا بیزینس خود را در کشور زنده نگه‌دارند: «ما باید خطوط تولید خود را عوض می‌کردیم که این مساله ضرر هنگفت مالی برایمان داشت، از همین رو تصمیم گرفتیم که با شرکت بزرگ چینی که با خود سامسونگ کره همکاری می‌کند وارد مذاکره شویم و در نهایت توانستیم این همکاری را با این شرکت داشته باشیم تا برند بیست ساله‌مان با محصول بد کیفیت خراب نشود.»
در واقع بر اساس صحبت‌های فدایی به نظر می‌آید سام سرویس تصمیم گرفته هر طور شده با تامین‌کننده چینی همکار خود سامسونگ به تفاهم برسد و این پروسه چندین ماه طول کشیده است. نهایی شدن این پروسه منجر به خلق برند سام یا همان سام الکترونیک شده که قرار است به زودی در بازار ایران به طور مستقل فعالیت خود را آغاز کند. فدایی ادامه می‌دهد:
«برند یک هویت انتزاعی است و یک شی و دفتر نیست. برند سامسونگ از ایران بیرون نمی‌رود و اسم و تجاری این شرکت در ذهن و سلیقه و ذائقه خرید مردم شکل گرفته است. شاید با تحریم‌ها شرکت سامسونگ از ایران برود و از بیلبوردهای سطح شهر حذف شود؛ اما محصولات سامسونگ که از ایران و خانواده‌های ایرانی نمی‌رود.»
اما جدایی سامسونگ و گروه سام دلیل بر این نیست که محصولات حال حاضر سامسونگ در بازار از گارانتی سام سرویس برخوردار نشوند؛ فدای این موضوع را به دیجیاتو چنین بیان می‌کند: «زمانی که یک زوج از هم جدا می‌شوند، باز هم تلاش می‌کنند تا هوای فرزند خود را داشته باشند. ما هم کماکان هوای این محصولات با گارانتی سام سرویس را داریم و شاید چه بسا در روزی همین بچه‌ها دوباره باعث وصلت والدین جدا شده‌شان باشند. در واقع شرایط تحریم‌ها و اقتصادی فعلی اصلا قابل پیش‌بینی نیست که بدانیم آینده چه می‌شود.»
فدایی می‌گوید در بازار ایران هیچ‌وقت اپل دفتر و نماینده رسمی نداشته و با ذکر این موضوع پرسشی را مطرح می‌کند که به‌نظر می‌آید بی‌ربط به آینده محصولات سامسونگ نیست: «اپل نمایندگی ندارد ولی آیا مردم به دنبال این گوشی‌ها نبودند و محصولات اپل از سبد خرید مردم حذف شده است؟»
به گفته فدایی، سام سرویس قرار است فاز اول محصولات خود را با مانیتور و تلویزیون تا قبل از سال نو شروع کند و پس از آن محصولات برودتی را در سال 99 وارد بازار کشور کند.
همانطور که دفتر شرکت رنو که حالا به خاطر تحریم‌ها از ایران به طور رسمی خارج شد، پشت بیمارستان مدرس در سعادت آباد پابرجاست، دفاتر شرکت ال‌جی و سامسونگ نیز در ایران همچنان حضور دارند ولی اینکه همکاری‌شان با نمایندگان ایرانی در بازار لوازم خانگی چگونه ادامه پیدا خواهد کرد، یک علامت سوال بزرگ و هنوز بی‌جواب است.
