قاچاق حجم زیادی از داروهای ایرانی به کشورهای همسایه

وی با بیان اینکه صنعت داروسازی عمدتا از دو بخش فرمولاسیون و تولید اشکال مختلف دارویی و همچنین تولید مواد اولیه تشکیل می‌شود، گفت: کشورهای هند و چین 80 تا 90 درصد مواد اولیه دارویی دنیا را تولید می‌کنند و در اختیار همه کشورها نیز قرار می‌دهند. در مجموع تعداد اندکی کشور در زمینه تولید مواد اولیه دارو فعالیت دارند. این موضوع نشان دهنده "های تک" این حوزه است. در چنین شرایطی ایران 97 تا 99 درصد داروهای مورد نیازش را خود تولید می‌کند و قسمتی از این دو – سه  درصد داروهای وارداتی هم،   مشابه تولید داخل دارند که البته وارد نیز می‌شوند.

شانه‌ساز با بیان اینکه تولید مواد اولیه دارویی به لحاظ پیچیدگی‌ها و خطرات فراوان آن دانش بسیار پیچیده‌ای است، افزود: بنابراین کار هر کشوری نیست که وارد  این عرصه شود، اما ایران به لحاظ دانش و توانمندی اکنون به جایی رسیده است که 97 درصد داروهای مورد نیازش را خودش می‌سازد.

وی با استناد به آمار سال 97 ادامه داد: در سال گذشته 3 درصد داروی وارداتی کشور حدود 1.3 میلیارد دلار ارزبری داشته است و این درحالیست که 97 درصد تولید داخل 750 میلیون دلار ارز به خود اختصاص داده است. از طرفی هم 60 تا 65 درصد مواد اولیه داروهای کشور، تولید داخلی است که 130 میلیون دلار ارزبری داشته است. بنابراین وقتی بتوانیم به حوزه تولید مواد اولیه داخلی وارد شویم، در گام اول نیاز داخل را برطرف می‌کنیم و در گام دوم نیز صادرات خواهیم کرد و از خام فروشی خارج خواهیم شد و به این ترتیب قدم بزرگی در اقتصاد مقاومتی برداشته‌ایم.

شانه‌ساز  ادامه داد: در مجموع در کلان کشور از جمله وزارت بهداشت، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، وزارت صمت و سندیکای مربوطه عزم و انگیزه در حوزه مواد  اولیه دارویی وجود دارد و برنامه‌ریزی‌ها بر آن است که در یکی – دو سال آینده با گسترش تولید در این حوزه، به 110 تا 120 میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی برسیم.

رییس سازمان غذا و دارو در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه دشمنان از دارو به عنوان صلاح علیه ملت‌ها و دولت‌های مخالف خود استفاده می‌کنند و در تاریخ معاصر یکی از محورهای اساسی فشار دشمنان بر دولت‌ها، حوزه دارو بوده است تا به این ترتیب ملت‌ها را ناراضی کنند. به عنوان مثال در اتفاقات اخیر آمریکای مرکزی یکی از محورهای اصلی ناراضی کردن مردم بحث دارو بوده است. بنابراین می‌بینیم که درایت مسوولان، دانش و هوشمندی مردم ما چقدر در ایجاد مانع در تحمیل سیاست‌های دشمنان به ملت، نقش اساسی داشت.

وی همچنین گفت: یک قلم داروی وارداتی در مقایسه با تولید داخل 10.7 برابر ارزبری بیشتری دارد. در سال 98 نیز با اقدامات انجام شده، ارزبری دارو نسبت به سال 97 بیش از 20 درصد کاهش یافت و حدود 3 میلیارد ارز مورد نیاز دارو و تجهیزات پزشکی کاهش یافت. یکی از دلایل مهم آن بود  که به تولید داخل با جدیت بیشتری بها داده شد. در همین راستا نیز امسال 60 درصد ارز تخصیصی را در اختیار تولید داخل گذاشتیم. در سال 99 نیز با برنامه‌ریزی این رقم را به حدود 2.5 میلیارد دلار خواهیم رساند.

شانه‌ساز در توضیح سه درصد داروی وارداتی به کشور، گفت: دانش فنی تولید بخش زیادی از این سه درصد داروی وارداتی در کشور وجود دارد. اما تولید برخی اقلام از نظر اقتصادی توجیه ندارد و بسیار کم مصرف هستند و به همین دلیل تنها چند شرکت در دنیا برای همه تولید می‌کنند. البته در این بخش هم بر شرکت‌های دانش بنیان متمرکز شدیم و ساز و کاری را دیده‌ایم که برخی از این داروها در مقدار و حجم کم تولید شوند.

وی همچنین در توضیح کیفیت داروی ایرانی ادامه داد: علیرغم برخی فضاسازی‌ها، داروهای ایرانی به لحاظ کیفیت واقعا مورد استقبال سایر کشورها قرار می‌گیرد. اما متاسفانه کشور ما کشور برندهاست و برخی پزشکان نیز در ارتباط با کمپانی‌های بزرگ دارویی هستند. این درحالیست که داروی ایرانی به لحاظ کیفیت کاملا قابل دفاع است و مسایل غیرعلمی و غیرکارشناسی موانعی را برای شرکت‌های داروسازی ایجاد  می‌کنند که نتوانند در سایر کشورها ثبت شوند. به همین دلیل نیز متاسفانه حجم زیادی از داروهایمان در کشورهای همسایه به صورت قاچاق استفاده می‌شود و این نشان می‌دهد که این کشورها به داروی ایرانی نیاز دارند اما اجازه ثبت آن داده نمی‌شود.

شانه ساز همچنین در پاسخ به سوال درباره مصوبه اخیر دولت درباره واردات دارو گفت: این موضوع به بند ز تبصره 17 قانون بودجه 98 مربوط بود و اتفاق جدیدی نیفتاده است. برای واردات فوریتی دارویی چند سال است که اقدام شده بود و به صورت واردات موازی در این زمینه اقدام می‌شد. شرکت‌های فوریتی در دو بحث فعال بودند یکی برای داروهای تولیدی یا وارداتی که به دلیلی صاحب اصلی پروانه آن دارو نتواند دارو را به موقع تامین کند که در این صورت دارو از مسیری به عنوان فوریتی وارد می‌شد. دیگری هم در حوزه داروهایی که انحصاری هستند که باعث می شود شرکتی که انحصار واردات را دارد روی قیمت یکه‌تاز باشد. البته فلسفه این موضوع نیز آن است که کمپانی معتبر خارجی هیچ گاه دارو را به چند نماینده  نمی‌دهد تا اگر عارضه پیدا کرد، کاملا صاحب آن محصول و دارو مشخص باشد.

وی در این باره افزود: از چند سال پیش در وزارت بهداشت به لحاظ آنکه بتوانند از لحاظ قیمتی رقابت سازنده‌ای ایجاد کنند، اجازه واردات موازی دادند؛ به این معنی که اگر شرکتی غیر از آن شرکت اصلی بتواند با 20 درصد پایین‌تر همان دارو را تامین کند، به او هم اجازه واردات داده می شود. این موضوع تا کنون آیین نامه و ضابطه‌ای نداشت. مصوبه دولت در راستای ضابطه‌مند شدن و قانون‌مند شدن قانون قبلی بود و اتفاقا محدودیت‌های بسیاری را برای واردات ایجاد  کرد و از سلیقه و نظر صرف افراد خارج شد. این موضوع بعد از چند بار کارشناسی در کمیسیون‌های فرعی و اصلی نهایتا به تصویب هیات دولت رسید.