«کلیات لایحه بودجه 99 تصویب نشود مجلس در مظان اتهام قرار می گیرد»، «برخی می‌گویند، لایحه بودجه را رد کنید تا مجلس یازدهم تصویب کند، یعنی مجلس دهم، مجلس صغیر و مجلس یازدهم مجلس کبیر است!!!»...
این جملات شاه بیت دفاعیات محمدباقر نوبخت از کلیات لایحه بودجه سال 99 بود. نوبخت به جای دفاعیات منطقی و علمی از لایحه بودجه 99 سعی کرد، مخالفت نمایندگان با کلیات لایحه بودجه را سیاسی و ناشی از شکست انتخاباتی آنها جلوه دهد.
تکرار تجربه رد کلیات لایحه بودجه 97
مجلس دهم رد کلیات لایحه بودجه 97 را نیز در کارنامه خود ثبت کرده است، بنابراین نمی‌توان برچسب سیاسی بر پیشانی نمایندگان برای رد این لایحه زد. به نظر می‌رسد دولت عمدتاً لوایح بودجه‌ای ضعیفی را در سال‌های اخیر به مجلس ارائه کرده است که نتوانسته نظر حامیان خود را جلب کند.
نوبخت این دفاعیات سیاسی را در برابر انتقادات علمی و کارشناسی مخالفان کلیات لایحه بودجه سال 99 مطرح کرد اما مخالفان، کلیات لایحه بودجه 99 را غیر شفاف، غیر واقعی، ناعادلانه و تورم‌زا می‌خواندند.
تهدید و سیاسی کاری جواب نداد
نوبخت حتی نمایندگان را تهدید کرد که حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران در صورت عدم تصویب کلیات لایحه بودجه 99 افزایش نخواهد یافت، تهدیدی که همیشه جواب می‌داد اما امسال ضعف لایحه بودجه و بی‌توجهی کمیسیون تلفیق به این ضعف‌ها کار را به جایی رساند که این تهدید نیز جواب نداد و کلیات لایحه بودجه با 67 رای موافق و 114 رای مخالف رد شد.
احسان قاضی‌زاده نماینده مجلس دهم و منتخب مجلس یازدهم می‌گوید: «دفاع دولت از لایحه بودجه سال 99 قابل قبول نبود و کمیسیون تلفیق کار تخصصی و کارشناسی برای اصلاح بودجه انجام نداد»
وی دفاعیات نوبخت را سیاسی بازی خوانده و معتقد است «اظهارات سیاسی نوبخت عامل تحریک نمایندگان برای رد لایحه بودجه سال 99 بود. وی به جای دفاع تخصصی، دفاعی سیاسی از لایحه بودجه کرد.»
در این میان، اگر بخواهیم آراء مخالفان و موافقان لایحه بودجه را تحلیل کنیم، نمایانگر این واقعیت مهم است که حتی اعضای فراکسیون امید و مستقلان که در جرگه حامیان دولت هستند نیز با کلیات این لایحه مخالفت کرده‌اند. مصطفی کواکبیان و حشمت‌الله فلاحت پیشه از نمایندگان حامی دولت بودند که در صحن علنی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سخنرانی کردند.
اظهارات سیاسی نوبخت در دفاع از کلیات لایحه بودجه فرار به جلو بود
محمدجواد ابطحی علت اصلی رد لایحه بودجه سال 99 را عدم شفافیت، کسری بودجه آشکار و پنهان، عدم اصلاح ساختارهای بودجه و افزایش تورم ناشی از استقراض از بانک مرکزی خوانده و می‌گوید: «اظهارات سیاسی نوبخت در دفاع از کلیات لایحه بودجه فرار به جلو بود. نوبخت تلاش کرد مخالفت نمایندگان با بودجه را سیاسی جلوه دهد در حالی که مخالفت نمایندگان کاملاً علمی، فنی و منطقی بود و اکثریت فراکسیون امید و مستقلان هم به کلیات لایحه بودجه رأی منفی دادند»
علی‌اکبر کریمی نماینده مردم دهم و منتخب مجلس یازدهم نیز لایحه بودجه 99 را ضعیف دانسته و معتقد است: «نمایندگان مجلس به دنبال اعمال اصلاحات اساسی در لایحه بودجه بودند. به همین دلیل کلیات لایحه بودجه رد شد»
وی شفاف‌سازی، تقویت رویکرد عدالت‌محور، تعیین تکلیف کسری بودجه، ساماندهی نظام پرداخت‌های شاغلان و بازنشستگان و سازوکار افزایش حقوق را از مهمترین مطالبات نمایندگان از دولت می‌داند و معتقد است: «دولت در بودجه 99 درآمدهای مالیاتی را به شدت افزایش داده است، این در حالی است که سامانه جامع مالیاتی تکمیل نشده است. بنابراین افزایش درآمدهای مالیاتی از محل مودیان موجود صورت خواهد گرفت که این اجحاف بزرگ است و موجب افزایش فشار بر اصناف خواهد شد.»
رسول خضری نماینده مجلس دهم و عضو فراکسیون مستقلان مجلس هم در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: «از ابتدای ارائه لایحه ضعیف بودجه 99 اعلام کرده بودیم که این لایحه ضعیف در مجلس تصویب نخواهد شد.»
وی ادامه داد: «دولت پیش‌بینی فروش یک میلیون بشکه نفت را داشته است، در حالی که دولت نمی‌تواند بیش از 200 هزار بشکه نفت بفروشد و به این درآمدهای ناپایدار هزینه‌های زیادی را متصل کرده است. عملاً 50 درصد درآمدهای بودجه غیرقابل تحقق است که این به معنای تحمیل کسری بودجه 50 درصدی به کشور است.»
