در این بخشنامه که البته به‌صورت «مبهم» نوشته شده از مدیران استانی دولت در حوزه گردشگری خواسته شده به‌گونه‌ای بازار خدمات سفرهای نوروزی را مدیریت کنند تا آژانس‌هایی که تورهای عید 99 را به مسافران فروخته‌اند در صورت تقاضای لغو از سمت مسافران، همه پول دریافتی را به آنها عودت دهند.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، مطابق آنچه وزارت گردشگری به‌عنوان سیاست‌گذار و متولی این حوزه و همچنین مسوول اجرای کامل ضوابط و مقررات ارائه خدمات هتل و سفر در این بخشنامه ابلاغ کرده است، مسافران تورهای نوروزی و حتی تورهای بعد از عید 99 می‌توانند به‌دلیل شرایط خاص ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور، قراردادهای خود با آژانس‌ها را بدون پرداخت جریمه به خدمات‌دهنده‌های گردشگری، لغو کنند.
انتشار ویروس کرونا در استان‌های مختلف کشور باعث شده خیلی از خانوارهایی که قصد سفر در تعطیلات نوروز را داشتند برنامه سفر خود را کنسل کنند. از طرفی مسافران تورهای خارجی نوروز نیز به‌دلیل تصمیم برخی کشورهای مقصد مبنی‌بر تعلیق پروازهای از مبدا ایران، مجبور به لغو سفرهای خود هستند. در همین راستا متولیان گردشگری برای رفع این مشکلات دستورالعملی را به آژانس‌های مسافرتی ابلاغ کرده‌اند.
ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت: رعایت حقوق مردم و حفظ امنیت و آرامش روانی جامعه به‌ویژه گردشگران، همواره در زمره اولویت‌های اصلی صنعت گردشگری بوده و خوشبختانه فعالان این صنعت و مدیران تاسیسات گردشگری با رعایت اخلاق حرفه‌ای، رضایتمندی مسافران و گردشگران را بر سایر ملزومات رجحان می‌دهند. تیموری اعلام کرد: از تاریخ اول اسفندماه سال‌جاری تا اطلاع ثانوی، چنانچه گردشگری درخواست انصراف از سفر کند، لازم است کلیه تاسیسات گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری بدون هیچ گونه جریمه‌ای نسبت به استرداد وجوه دریافتی از گردشگران اقدام کنند.
وی افزود: با توجه به عدم امکان پیش‌بینی دامنه تبعات وآثار شرایط موجود، لازم است فعالان ومدیران تاسیسات گردشگری از ایجاد هرگونه تعهد الزام‌آور برای سفرهای نوروزی هموطنان خودداری کرده، ضمن اطلاع‌رسانی و توجیه دقیق شرایط حاکم در مبدا و مقصد سفر، تمهیدات لازم را برای اعمال هر گونه کنسلی احتمالی وبازگرداندن وجوه گردشگران در قراردادهای کاری خود با ارائه‌کنندگان خدمات گردشگری در داخل وخارج از کشور، مدنظر قرار دهند.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در واقع اعلام تا اطلاع ثانوی به این معنا است که احتمالا تا پس از انتهای تعطیلات نوروز 99 این بیماری از بین نخواهد رفت به همین دلیل زمانی محدود برای این موضع در نظر گرفته نشده و با توجه به اینکه سایر کشورها برای عبور گردشگران ایرانی از مرزهای آنها ممانعت می‌کنند آژانس‌های مسافرتی نیز باید قراردادهای خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند تا تعهدات لازم مربوط به هر گونه کنسلی برای شرکت‌های هواپیمایی و مسافران وجود داشته باشد. همچنین معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با استناد به دو ماده 13 تصویب‌نامه حقوق شهروندی «هر شهروندی حق دارد از امنیت جانی، مالی، حیثیتی، حقوقی، قضایی، شغلی، اجتماعی و نظایر آن برخوردار باشد. هیچ مقامی نباید به نام تامین امنیت، حقوق و آزادی‌های مشروع شهروندان و حیثیت و کرامت آنان را مورد تعرض و تهدید قرار دهد. اقدامات غیرقانونی به نام تامین امنیت عمومی به‌ویژه تعرض به حریم خصوصی مردم ممنوع است» و ماده 12 شیوه‌نامه اجرایی ذخیره اتاق و ابطال آن در واحدهای اقامتی که می‌گوید «چنانچه به علل خاصی، رخداد بلایای طبیعی، دلایل امنیتی و حوادثی که خارج از کنترل و اراده دو طرف باشد، رزرو انجام شده لغو شود و وجوه دریافتی باید عینا مسترد شود» چنین سازوکاری را اعلام کرده است.
این بخشنامه شامل تمامی پروازها از جمله بلیت‌های چارتری نیز می‌شود؛ زیرا برخی از مسافران که بلیت سفر آنها چارتری بوده است در پاسخ به دریافت وجه خود از آژانس‌های مسافرتی پاسخ شنیده‌اند که «هزینه بلیت‌های چارتری به هیچ عنوان برگشت داده نمی‌شود که با این بخشنامه این مشکل نیز برای مسافرانی که قصد لغو سفرهای خود را دارند بر طرف شده است. این در حالی است که اغلب مسافرانی که قصد کنسلی سفرهای خود را دارند همچنان برای دریافت مبالغ پرداختی خود با مشکل مواجه هستند.
بخشنامه کی اجرا می‌شود؟
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» حجم قابل‌توجهی از مسافران نوروزی که در هفته‌های گذشته اقدام به ثبت نام تور داخلی و خارجی در روزهای اخیر برای لغو سفرهای خود به آژانس‌های مربوطه مراجعه کردند اما غالب این متقاضیان انصراف از سفر با «نه» آژانس‌ها مواجه شدند.
این دسته از آژانس‌ها در پاسخ به لغو سفر مسافران به آنها اعلام می‌کنند «فعلا باید منتظر بمانند!» خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» روز گذشته برای صحت سنجی نحوه اجرای بخشنامه جدید معاون گردشگری با تعدادی از همین مسافران متقاضی لغو سفرهای نورزوی تماس گرفت تا مجددا در خواست لغو را با آژانس‌ها در میان بگذارند و حتی با سامانه «ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر» با شماره 09629 تماس گرفته تا شکایت خود را مبنی بر اجرای سفر درمیان بگذارند. بخشنامه وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تا پایان هفته آینده به آژانس‌ها ابلاغ می‌شود و بعد از آن مراجعه کنید. در واقع این زمان اندک احتمال موفقیت متقاضیان لفو سفر برای دریافت وجه پرداختی را کاهش می‌دهد.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» دولت باید قبل از اعلام چنین خبری ابتدا شرایط دریافت وجه را از شرکت‌های هواپیمایی برای دفاتر مسافرتی فراهم کند زیرا با چنین شرایطی صرفا میان مسافرانی که اقدام به لغو سفر کرده‌اند و مدیران آژانس‌های مسافرتی چالش قابل‌توجهی ایجاد می‌شود. در همین راستا نیز حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران عنوان کرد: کلیه مسافرانی که با آژانس‌های مسافرتی در این خصوص مشکلاتی دارند می توانند شکایات خود را به انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران اعلام کنند.
همچنین محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی نیز در چند روز گذشته عنوان کرد: لغو بلیت هواپیما و قطار به علت شیوع بیماری کرونا، هزینه‌ای برای مردم ندارد و شرکت‌های هواپیمایی و راه آهن، مجاز به دریافت هزینه‌ای برای کنسل کردن بلیت‌ها نیستند. مسافرانی که بلیت هواپیما خریداری کرده اند می‌توانند بلیت خود را به بلیت اوپن تبدیل کنند و هر زمان که خواستند، مسافرت کنند. گروهی از کارشناسان گردشگری با بررسی محتوای بخشنامه معاون گردشگری معتقدند: این بخشنامه از صراحت لازم برخوردار نیست و تضمینی برای اجرای کامل آن از سوی عوامل بازار گردشگری وجود ندارد. این کارشناسان تاکید می‌کنند به رغم آنکه دولت در زمان صدور مجوز برای بخش خصوصی در حوزه ارائه خدمات گردشگری، دریافت انواع و اقسام مدارک و سخت‌گیری‌های فرسایشی را اعمال می‌کند اما در مواقعی خاص همچون الان اقدام موثر در جهت احقاق حقوق گردشگران انجام نمی‌دهد. ماجرا از این قرار است که حتی آژانس‌های مسافرتی قصد همکاری با مسافران انصرافی را دارند اما پول‌هایی که از مسافران دریافت شده و به خدمات‌دهنده‌ها پرداخت شده است ظاهرا قابل‌استرداد نیست.
