پرداخت عوارض به شکل سنتی در اتوبان ها، در حال تبدیل شدن به خاطره ای فراموش شده است و با تکنولوژی های جدید مدت هاست که نیازی به توقف و حرکت مجدد برای پرداخت عوارض از بین رفته است، خوشبختانه این رویه در کشورمان نیز سرانجام به مرحله اجرا رسیده و از روزهای پایانی اسفند سال گذشته، شاهد حذف شدن عوارضی های سنتی و جایگزینی آن ها با سیستم پرداخت الکترونیکی عوارض بودیم ایم. حالا به نظر می رسد گام دوم این فرایند نیز در مسیر اجرا قرار گرفته و از این پس شاهد پرداخت متعادل تر عوارض آزادراهی براساس میزان پیمایش جاده ای خواهیم بود.در پی شیوع کرونا ویروس در کشور، مساله عدم استفاده از پول نقد تبدیل به مبحثی با اهمیت از حیث سلامتی شده است و حالا نیز پرداخت عوارض نقدی به طور کلی ممنوع شده است.
دریافت نقدی عوارض آزادراهی ممنوع شد [به روز رسانی] - اسفند 98
دریافت نقدی عوارض آزادراهی کشور با هدف رعایت بهداشت و پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ممنوع شد.
عبدالهاشم حسن‌نیا رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با اعلام این مطلب، گفت: «از روز شنبه 17 اسفند دستگاه‌های کارتخوان در ورودی‌های عوارضی آزادراه‌ها نصب می‌شود و رانندگان شخصا و با کارت‌های بانکی عضو شبکه شتاب عوارض خود را پرداخت می‌کنند.»
وی افزود: «به منظور اجتناب از تماس مستقیم رانندگان هنگام ورود رمز کارت‌های شتاب، اقلام بهداشتی از قبیل دستکش نایلونی یکبار مصرف، دستمال کاغذی و کیسه فریزر در اختیار رانندگان قرار می‌گیرد.»
معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: «در صورت عدم استفاده از کارت بانکی توسط رانندگان، شماره پلاک، کلاس خودرو و سایر مشخصات شناسایی خودرو ثبت می‌شود تا برای پیگیری وصول عوارض از طریق مراجع مربوطه اقدام شود.»
پرداخت عوارض در اتوبان قزوین - کرج پیمایشی می‌شود [به روز رسانی] - دی 98
مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین با اشاره به اینکه آزادراه قزوین-کرج پایلوت اجرای طرح دریافت عوارض به اندازه مسافت طی شده خواهد بود، گفت:
پس از راه اندازی، اهالی مهرگان و محمدیه، عوارض مسافت طی شده در آزادراه را پرداخت می کنند و عوارض کل طول آزادراه از آن ها اخذ نخواهد شد.
آزادراههای الکترونیکی جدید کدامند؟ [به روز رسانی] - دی 98
بهنام داودی، مدیرکل بهره‌برداری آزادراههای کشور با بیان اینکه تا پایان امسال همه آزادراه‌ها به سیستم اخذ عوارض الکترونیکی مجهز می‌شوند گفت: «در ابتدا و در مرحله آزمایشی چهار آزادراه تهران-ساوه، قزوین-زنجان، تهران-قم و کرج- قزوین را مجهز به سیستم اخذ عوارض الکترونیکی کردیم و در مرحله دوم ضمن آسیب شناسی مرحله نخست 11 آزاد را ه دیگر نیز به این سیستم مجهز می‌شوند و این اتفاق تا شهریور ماه امسال رخ می‌دهد.»
آزادراههای همت-کرج و منطقه یک آزادراه تهران-شمال نیز همزمان با راه اندازی و افتتاح، مجهز به این سیستم خواهند شد که به زودی انجام می‌شود و 11 آزادراه مورد نظر در مرحله دوم مسیرهای قم-کاشان، کاشان-نطنز-اصفهان، زنجان-تبریز، قزوین-رشت، ساوه-سلفچگان، تهران-تبریز، کنارگذر شمالی مشهد، مشهد-باغچه، بندرعباس-بندر شهید رجایی، ارومیه-تبریز، کنارگذر غربی اصفهان است.
دو آزادراه ارومیه-تبریز (قطعه چهارم) و بندرعباس-شهید رجایی در مراحل نهایی برای الکترونیکی شدن قرار داشته و طی روزهای آینده این طرح در این دو مسیر اجرایی خواهد شد.
همچنین آزادراههای دیگری از جمله، قم-کاشان، کاشان-نطنز، نطنز-اصفهان، قزوین-رشت، زنجان-تبریز، کنارگذر غربی اصفهان، آزادراه همت-کرج نیز در مرحله نصب، تکمیل و تست نهایی تجهیزات قرار داشته تا حدود یک ماه آینده به جمع آزادراههای الکترونیکی می‌پیوندند. چرا که تجهیزات الکترونیکی، مخابراتی و دوربین‌ها در این آزادراه‌ها نصب شده و در مراحل تست نهایی برای گرفتن مجوزهای اجرایی لازم هستند. البته آزادراه همت-کرج به دلیل ادامه داشتن این پروژه تا سال آینده برای افتتاح و بهره‌برداری با دیگر آزادراههای موجود متفاوت است.
جریمه 30 هزار تومانی نپرداختن عوارض آزادراه حذف می‌شود [به روز رسانی] - آذر 98
محمد اسلامی در حاشیه برگزاری نمایشگاه حمل و نقل از محاسبه نرخ عوارض آزادراهی برای خودروها بر اساس پیمایش و به صورت شناور خبر داد و گفت: «بر اساس ابلاغ صورت‌گرفته برای خودروهای پر تردد (40 مرتبه در ماه) در نرخ عوارض تخفیف ارائه می شود.»
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه قطعه یک آزادراه تهران - شمال به طول 32 کیلومتر به زودی افتتاح می‌شود، گفت: «نرخ عوارض در این آزادراه متفاوت و شناور خواهد بود؛ به عبارت دیگر مردم می‌توانند ساعتی را برای تردد از سیستم الکترونیک انتخاب کنند که قیمت عوارض آن کمتر است.»
بر این اساس و با اجرای این طرح جدید به رانندگان این حق انتخاب داده می‌شود که بین پرداخت به موقع عوارض و پرداخت مبلغ بیشتر بر اساس ضریبی از عوارض اصلی و متناسب با زمان پرداخت یکی را انتخاب کنند. عدم پرداخت عوارض آزادراه‌ها به صورت الکترونیک و جریمه شدن شهروندان پس از آن یکی از بحث‌های حاشیه‌ای طرح الکترونیکی کردن پرداخت عوارض آزادراه‌ها بوده است.
تعلل شهروندان در پرداخت مبلغ عوارض و جریمه سنگین بعد از آن از یک‌سو و بار منفی جنبه تنبیهی آن از سوی دیگر موجب شد تا پرداخت عوارض بر اساس پیمایش و شناور به عنوان راه حل جدیدی برای محاسبه مبلغ عوارض آزادراهی پیشنهاد شود.
آنچه به عنوان «محاسبه عوارض شناور» و بر اساس زمان پرداخت در نظر گرفته شده بر پایه حذف جریمه 30 هزار تومانی عدم پرداخت عوارض و جایگزین کردن شیوه‌ای شناور برای محاسبه مبلغ عوارض است که بسته به زمان پرداخت و با در نظر گرفتن نرخ پایه عوارض محاسبه می‌شود.
در این شیوه به راننده این حق انتخاب داده می‌شود بین مبلغ فعلی عوارض و محاسبه آن بر اساس فرمولی که بسته به روزهای تاخیر در پرداخت یکی را انتخاب کند تا به این ترتیب به جای معوق شدن مبلغ عوارض و جریمه آن انگیزه بیشتری در شهروندان برای پرداخت عوارض ایجاد شود. همچنین با حذف جریمه تنبیهی 30 هزار تومانی، مبلغی متناسب از مردم دریافت خواهد شد.
در این شیوه مبلغ عوارض تردد تا 48 ساعت بعد از عبور از آزادراه بدون جریمه محاسبه شده و بعد از آن با فرمولی متناسب با زمان پرداخت تا هر زمانی که اقدام به پرداخت شود قابل محاسبه است. در واقع در بحث عوارض آزادراهی سیستم تشویقی به جای سیستم تنبیهی به کار گرفته خواهد شد.
بهنام داودی - مدیرکل بهره‌برداری آزادراههای کشور- با بیان اینکه تا پایان امسال همه آزادراه‌ها به سیستم اخذ عوارض الکترونیکی مجهز می‌شوند گفت: «در ابتدا و در مرحله آزمایشی چهار آزادراه تهران-ساوه، قزوین-زنجان، تهران-قم و کرج- قزوین را مجهز به سیستم اخذ عوارض الکترونیکی کردیم و در مرحله دوم ضمن آسیب شناسی مرحله نخست 11 آزاد را ه دیگر نیز به این سیستم مجهز می‌شوند و این اتفاق تا شهریور ماه امسال رخ می‌دهد.»
عوارض آزادراهی پیمایشی شد [به روز رسانی] - آذر 98
معاون برنامه ریزی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در تازه ترین اظهار نظر خود گفت: «پیمایشی شدن عوارض آزاد راهی طرحی است که در زمینه عدالت اجتماعی اثر گذار بوده و باید اجرایی شود چرا که پیش از این هر کس که وارد آزادراه‌ها می‌شد باید کل عوارض آن مسیر را پرداخت می‌کرد اما عدالت اجتماعی می‌گوید رانندگان به اندازه‌ای که از آزادراه‌ها استفاده می‌کنند باید عوارض پرداخت کنند.»
وی افزود: «در حال حاضر مشکلی در اجرای طرح پیمایشی شدن عوارض آزاد راهی وجود ندارد و زیر ساخت‌ها و تجهیزات آن آماده است، بنابراین در مرحله اول باید عوارض آزادراه‌ها الکترونیکی شود و پس از آن نسبت به تجهیزات پیمایشی شدن عوارض اقدام کنیم.»
خداداد مقبلی ادامه داد: «در مرحله نخست آزادراههای دولتی که طرح عوارض الکترونیکی در آنها اجرایی شده است مانند آزاد راه تهران- قم، تهران- ساوه، تهران- قزوین و قزوین- زنجان، طرح پیمایشی شدن عوارض نیز در آنها اجرایی می‌شود سپس دیگر آزادراه‌ها نیز به این طرح می‌پیوندند.»
مقبلی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که از نظر تعداد و چگونگی نصب دوربین‌ها و تجهیزات مورد نیاز چگونه طرح پیمایشی شدن عوارض آزادراهی به دقت اجرایی می‌شود، گفت: «در حال حاضر دوربین‌های بسیاری در آزادراه‌ها وجود دارد که ضمن خواندن پلاک وسایل نقلیه مختلف، سرعت آنها را محاسبه کرده و براساس فرمول‌های مختلفی که دارند خودروهایی که مرتکب تخلفات رانندگی شده باشند، را جریمه خواهند کرد اما برای پیمایشی شدن عوارض آزادراهی دوربین‌ها و تجهیزات دیگری نیاز است که این تجهیزات در همه ورودی و خروجی‌های اصلی و فرعی آزادراه‌ها نصب می‌شود و به محض ورود و خروج خودرو، عوارض آن را براساس کیلومتر پیمایش شده محاسبه می‌کند.»
وی گفت: «با توجه به مذاکرات صورت گرفته با شرکت مجری و سرمایه گذار این طرح، در ابتدا 4 آزادراه دولتی که عوارض الکترونیکی در آنها اجرایی شده است، طی امسال و ماه‌های پیشرو، نحوه پرداخت عوارض‌شان پیمایشی می‌شود و پس از آن در دیگر آزادراه‌ها این طرح را اجرا خواهیم کرد.»
اتصال 13 بانک به سامانه الکترونیک اخذ عوارض آزادراهی
وی اظهار داشت: «پیش از این 12 بانک در سامانه آنی‌رو و NSPAY بابت اتصال کیف پول کاربر به سامانه اخذ عوارض الکترونیک معرفی شده بودند. به تازگی بانک ملت هم به این سامانه وارد شده است و دارندگان حساب بانکی بانک ملت، می‌توانند نسبت به اتصال کیف پول الکترونیک خود به سامانه الکترونیک اخذ عوارض آزادراهی اقدام کنند.»
28 اسفندماه سال 97 بود که پرداخت عوارض آزادراه‌ها به صورت الکترونیکی و بدون توقف در چهار آزادراه تهران-قم، تهران-ساوه، کرج-قزوین و قزوین-زنجان عملیاتی شد.
این طرح با هدف کاهش ایستایی خودروها در محل عوارضی، کاهش صف خودروها در ایام شلوغ و تسریع در جابه‌جایی‌ها، کاهش استهلاک خودرو و جاده در محل اخذ عوارضی در زمان ایستایی، توسعه فناوری‌های نوین در حوزه حمل و نقل و سرعت بخشی، سهولت استفاده و ارتقای کیفیت در جهت شناسایی و وصول خودکار عوارض تردد در آزادراههای کشور آغاز شد و هم اکنون در حال اجرا است.
اجرای آزمایشی طرح عوارض پیمایشی آزادراه ها [به روز رسانی] - تیر 98
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها در این باره اعلام کرده است: «سیستم جدید اخذ عوارض بر اساس پیمایش، آماده بهره برداری است. با اجرای این سیستم در کنار رعایت عدالت، راننده هایی که از مسیر کمتری از آزادراه استفاده کرده‌اند، رقم کمتری بابت عوارض می‌پردازند. در گام اول اخذ عوارض بر اساس پیمایش در آزادراه تهران تا رباط‌کریم به صورت آزمایشی اجرا می‌شود.»
در گام بعد آزادراه کرج-قزوین نیز به سامانه اخذ عوارض بر اساس پیمایش تجهیز می‌شود و به تدریج این سامانه در کل آزادراههای کشور پیاده می‌شود.
تجهیز 10 آزادراه دیگر به سامانه الکترونیک اخذ عوارض [به روز رسانی] - تیر 98
سیدحسین میرشفیع در تشریح آخرین جزئیات تجهیز آزادراههای کشور به سامانه الکترونیک اخذ عوارض اظهار داشت:
پیش از این چهار آزادراه به این سامانه تجهیز شده‌اند که هم اکنون طبق این سامانه فعالیت می‌کنند.
10 آزادراه از پایان ماه جاری به سامانه الکترونیک اخذ عوارض مجهز می‌شوند [به روز رسانی] - تیر 98
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها اضافه کرد: «از پایان ماه جاری تعداد 10 آزادراه شامل آزادراههای تهران-پردیس، ساوه-سلفچگان، زنجان-تبریز، تبریز-ارومیه، مشهد-باغچه، کنارگذر مشهد، قزوین- رشت، آزادراه بندرعباس- بندر شهید رجایی، قم- کاشان و آزادراه کاشان-اصفهان، به اخذ عوارض الکترونیک تجهیز می شوند. در حال حاضر عملیات نصب دوربین‌ها و دروازه‌های سامانه هوشمند الکترونیک در آزادراه‌هایی که اعلام شد، در حال انجام است، هماهنگی با شرکت‌های آزادراهی هم انجام می‌دهیم و از 31 تیرماه امسال، به تدریج این آزادراه‌ها به سامانه اخذ الکترونیک عوارض تجهیز می‌شوند.»
پیامد عدم پرداخت عوارض آزادراهی
میرشفیع با بیان اینکه هنوز ابلاغیه لغو جریمه عدم پرداخت عوارض الکترونیک پس از 48 ساعت صادر نشده است، اضافه کرد: «کماکان برای کسی که از این آزادراه‌ها عبور کند و پرداخت نداشته باشد، جریمه لحاظ می‌شود، اما روشی که پیشنهاد داده‌ایم و وزیر راه و شهرسازی هم تأیید کرده، این است که به جای آنکه مردم را بابت عدم پرداخت عوارض جریمه کنیم، اگر عوارض آزادراهی دیرتر پرداخت شود، قیمت آن متفاوت می‌شود و کسی که دیرتر پرداخت عوارض داشته باشد، رقم بیشتری می‌پردازد.»
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها ادامه داد: «بدین ترتیب افرادی که دیرتر رقم عوارضی‌ها را پرداخت کنند، نسبت به کسانی که به موقع پرداخت می‌کنند، در واقع ارقام بیشتری می‌پردازند، به عنوان مثال دو درصد در ماه به رقم عوارضی پرداخت‌نشده اضافه می‌شود و این دیگر نیاز به جریمه‌کردن ندارد.»
مردم مشکلات سامانه الکترونیک را به شماره 100001531 پیامک کنند
وی با بیان اینکه تاکنون حدود 6.5 میلیون پلاک مختلف در سامانه هوشمند اخذ الکترونیک عوارض آزادراهی ثبت شده است، اظهار داشت: «خطای سامانه بسیار کاهش یافته است، هر چه که جلوتر می رویم، خطای سامانه کمتر می شود، این سامانه به صورت هوش مصنوعی هر چه اطلاعات بیشتر شود، خطای خود را کاهش می دهد، ضمن آنکه در بخش چک اپراتوری ما هم که کنترل تصویر توسط فرد انجام می‌شود، دقت بیشتری وجود دارد.»
میرشفیع تأکید کرد: «پیش از این هم اعلام کرده‌ایم که شماره پیامک 100001531 بابت اعلام خطاهای سیستم از سوی کاربران و معرفی مشکلات سیستم به ما، در نظر گرفته شده است.»
معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها با تأکید بر اینکه مدام در حال بررسی و رفع مشکلات سامانه هستیم، اضافه کرد: «کاربران توجه داشته باشند که طرح مشکلات از سوی آنها برای ما بسیار مهم است و این موجب می‌شود بهتر بتوانیم خطاهای سیستم را کاهش دهیم.»
سید حسین میرشفیع، معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل از تجهیز 10 آزادراه دیگر کشور به سیستم اخذ الکترونیکی عوارض در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت:
از 31 تیر در 2 آزادراه کرج-قزوین و تهران-ساوه بر اساس پیمایش، عوارض اخذ می شود. به دنبال راه اندازی سیستم اخذ عوارض الکترونیک در چهار آزادراه کشور از 28 اسفند ماه سال گذشته، نواقص و کاستی‌های سیستم برطرف و به منظور رفاه حال هموطنان روش‌های مختلف پرداخت نیز به سیستم افزوده شد.
برای اجرای طرح پیمایشی محاسبه عوارض آزادراهی، از دوربین‌های پلاک خوان سازمان راهداری که در مسیرها نصب شده‌اند در کنار تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری این شرکت استفاده خواهد شد.
وی با تاکید بر عبور بیش از 6 میلیون دستگاه خودرو از چهار آزادراهی که از 28 اسفند ماه سال گذشته به سیستم اخذ الکترونیک مجهز شده اند افزود:
با توجه به استقبال هموطنان از 31 تیرماه 10 آزادراه پرتردد دیگر کشور نیز به سیستم اخذ الکترونیکی عوارض مجهز می‌شود. آزادراههای مشهد- باغچه، کنارگذر مشهد، زنجان- تبریز، تبریز- ارومیه، تهران- پردیس، قزوین- رشت، ساوه- سلفچگان، قم- کاشان، کاشان- اصفهان و بندرعباس- شهید رجایی در این مرحله به این سیستم مجهز خواهند شد. هم اکنون در حال تهیه و ساخت دروازه‌های نصب دوربین و جانمایی محل مناسب نصب دوربین‌ها با شرکت‌های آزادراهی هستیم و به تدریج این 10 آزادراه تا پایان تیرماه به این سیستم مجهز خواهند شد و تا پایان سال جاری نیز کلیه آزادراههای کشور به سیستم اخذ عوارض الکترونیک مجهز خواهند شد.
این شیوه دریافت عوارض، هیچ شک و شبهه‌ای ندارد، همه فرآیندها به صورت سیستماتیک انجام می‌شود و خطای انسانی در آن دخیل نیست.
معاون ساخت و توسعه آزادراههای شرکت ساخت همچنین دریافت عوارض بر اساس پیمایش را از دیگر مزایای این طرح برشمرد و گفت:
در این طرح رانندگان عوارض عبور از یک آزادراه را به صورت کامل پرداخت نمی‌کنند و نرخ بر اساس مسیر طی شده محاسبه خواهد شد. به زودی در دو آزادراه تهران- ساوه و کرج- قزوین دریافت عوارض بر اساس پیمایش به صورت آزمایشی اجرا شده و به تدریج و با فراهم آمدن زیرساخت‌های مورد نیاز در کلیه آزادراه‌ها شاهد اجرایی شدن این طرح خواهیم بود.
گفته می شود در کنار سایر روش‌های پرداخت، کارت‌های اعتباری تحت عنوان آنی کارت نیز در محل عوارضی‌ها ارائه خواهد شد که هموطنان می‌توانند با اعلام شماره خودرو و موبایل خود این کارت‌ها را دریافت و با شارژ کردن آن به صورت دایمی نسبت به پرداخت عوارض اقدام کنند.
