روزبه‌روز شمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا افزایش پیدا می‌کند. ویروس کرونا تاثیر مخربی روی اقتصاد جهانی داشته و عملکرد بسیاری از شرکت‌ها را با مشکل مواجه کرده. در این میان اقدامات صورت گرفته برای جلوگیری از شیوع این ویروس، آسیب شدیدی به دنیای استارتاپ‌ها زده که برای مثال می‌توان به مشکلات مربوط به تامین قطعات و منابع انسانی اشاره کرد.
تا به امروز بیش از 100 هزار نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و نزدیک به 4000 نفر جان خود را از دست داده‌اند. در حالی که این ویروس به 100 کشور سرایت کرده، نزدیک به 80 درصد قربانیان مربوط به کشور چین می‌شود. اقدامات پیشگیرانه زیادی برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا در سراسر جهان صورت گرفته که شاید مهم‌ترین آن‌ها، قرنطینه کامل ایتالیا باشد.
در ایالات متحده آمریکا شمار مبتلایان به این ویروس با سرعت بالایی در حال افزایش است که این موضوع باعث شده برخی ایالت‌ها مانند کالیفرنیا و نیویورک وضعیت اضطراری اعلام کنند و همچنین برخی مناطق پرخطر قرنطینه شده‌اند.
هفته گذشته سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پیش بینی خود از میزان رشد اقتصاد جهانی را به نصف کاهش داد و شاخص مدیران خرید (PMI) جی‌پی مورگان به کمترین میزان از سال 2009 رسید. بسیاری از غول‌های دنیای فناوری مانند اپل و انویدیا به درآمد کمتری در مقایسه با گذشته دست پیدا کرده‌اند و پیش بینی درآمد خود برای آینده را کاهش داده‌اند.
تاثیر مخرب ویروس کرونا روی اقتصاد تا حدودی به اختلال در میزان تقاضا برای کالاها مربوط می‌شود که دلیل آن، قرنطینه کردن مناطق و همچنین محدودیت در سفر است. با وجود این اختلال، بسیاری از اقتصاددانان در رابطه با عرضه کالا ابراز نگرانی کرده‌اند. این نگرانی‌ها مربوط به کاهش بهره‌وری نیروی کار، اختلال در زنجیره تامین و همچنین تعطیلی دفاتر و کارخانه‌ها می‌شود.
شرکت «دان و براداستریت» این هفته با انتشار مطلبی عنوان کرد که 94 درصد شرکت‌های Fortune 1000 دارای المان‌های اصلی از زنجیره تامین قطعات خود در کشور چین هستند. شوک وارده به بخش عرضه و تولید، کاهش نرخ بهره و محرک‌های مالی را برای بانک‌های مرکزی تبدیل به امری دشوار می‌کند.
چرا اقدامات پیشگیرانه استارتاپ‌ها را درگیر می‌کند؟
استارتاپ‌ها در برابر اختلالاتی نظیر آنچه بحران کرونا ایجاد کرده، بسیار آسیب پذیر هستند. در ادامه به بررسی تمام موارد به صورت جداگانه می‌پردازیم.
کاهش بهره‌وری کارمندان
در سازمان‌هایی که دارای نیروی کار کمی هستند، هر عضو نقش حیاتی برعهده دارد. بنابراین کاهش بهره‌وری هر عضو می‌تواند تاثیر مخربی روی کارهای تیمی داشته باشد. نیازهای شخصی مانند مراقبت از خانواده، مراقبت‌های بهداشتی یا نگرانی‌های مربوط به خانواده و نیازهای اجتماعی مانند نظارت بر شیوع ویروس و واکنش ایالتی و فدرال به آن می‌تواند طی روزها، هفته‌ها و ماه‌ها باعث کم توجهی کارمندان به کار شده که تاثیر مخربی روی عملکرد یک استارتاپ خواهد داشت.
افزایش میزان مرخصی کارمندان برای رسیدگی به مسائل شخصی، تبدیل به یک چالش بزرگ برای تحقق قراردادها و سایر تعهدات تجاری استارتاپ‌ها شده است. بر اساس بررسی که دو هفته پیش توسط CNBC صورت گرفت، نزدیک به 40 درصد شرکت‌هایی که کارمندان محل کار خود را ترک کرده‌اند، در برگشت به آن دچار مشکل هستند. انتظار می‌رود این میزان هم اکنون افزایش پیدا کرده باشد.
غیبت کارمندان می‌توان به معنای افزایش استفاده از مزایا مانند مراقبت‌های پزشکی، مرخصی بیماری یا خانوادگی در مدت زمان کوتاه باشد که می‌تواند بودجه استارتاپ‌ها را مشکل مواجه کند، چرا که اکثر آن‌ها دارای بودجه کافی برای پشتیبانی از این خدمات نیستند. درنظر گرفتن این مزایا برای استارتاپ‌ها می‌تواند دشوار باشد.
اخلال در زنجیره تامین
مشکل در زنجیره تامین، می‌تواند عواقب زیادی برای استارتاپ‌ها در بخش‌های مختلف شامل تکنولوژی و مراقبت‌های بهداشتی داشته باشد. این مشکل زمانی خود را بیشتر نشان می‌دهد که زنجیره‌های تامین بیشتر روی تعداد خاصی از فروشندگان تمرکز می‌کنند.
چین بزرگترین تولیدکننده کالاهای صنعتی مخصوصا قطعات اصلی است و اغلب با کمترین هزینه آن‌ها را تولید می‌کند. بنابراین شیوع ویروس کرونا در این کشور و قرنطینه گسترده، زنجیره تامین قطعات را با مشکل مواجه کرده است. میزان انتقال محموله‌ها از چین در ماه ژانویه کاهشی 70 درصدی داشته و نزدیک به 40 درصد ظرفیت باری چین فعالیتی ندارد.
در سال‌های اخیر شرکت‌های آمریکایی زنجیره تامین خود را از چین، به کشورهای دیگر مانند ویتنام، بنگلادش و مکزیک گسترش داده‌اند، اما ویروس کرونا به این کشورها نیز سرایت کرده است. با توجه به این موضوع، شاهد کمبود در قطعات صنعتی، تاخیر و همچنین کاهش کیفیت آن‌ها هستیم.
در زمینه خدمات، استارتاپ‌ها اغلب برای تحویل کالا به شرکای نظارتی، قانونی و صنعتی وابسته هستند که یک شرط لازم برای انجام کار آن‌ها محسوب می‌شود. اختلال در این زنجیره تامین می‌تواند در اعتبارسنجی ضروری، پیمانکاری و یا کسب اطلاعات تاخیر ایجاد کند که ناتوانی استارتاپ‌ها را ثابت می‌کند. برون سپاری کارها در زنجیره تامین خدمات برای برخی وظایف ضروری مانند خدمات به مشتری و گردش کار اداری بخش دیگری از آسیب پذیری در ارائه خدمات را مشخص می‌کند.
استارتاپ‌ها دارای جریان درآمد کوچکی هستند که شامل گروه کوچکی از مشتریان و یا قراردادها می‌شود. با توجه به این موضوع، مشکلات در زنجیره تامین می‌تواند در بلندمدت استارتاپ‌ها را فلج کند.
تعطیلی دفاتر
در نهایت باید به تعطیلی دفاتر استارتاپ‌ها و یا ایجاد محدودیت برای آن‌ها اشاره کنیم. این موضوع می‌تواند روی عملکرد آن‌ها تاثیر مخرب داشته باشد. دستورالعمل‌های اخیر مراکز کنترل بیماری (CDC) و اداره ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) شامل توصیه‌هایی برای کارفرمایان در راستای برنامه‌ریزی جهت پاسخگویی به شیوع بیماری می‌شود. این احتمال وجود دارد که نیاز به تعطیلی دفتر و یا کارخانه باشد.
در حال حاضر کارمندان در حال آماده سازی برای «اقدامات اجتماعی از راه دور» هستند که آن‌ها را از یک نیروی کار فیزیکی به نیروی کار مجازی تبدیل می‌کند. با افزایش شیوع ویروس کرونا در مناطق مختلف ایالات متحده، احتمال تعطیلی دفاتر استارتاپ‌های بیشتری وجود دارد.
اقداماتی که به ثبات استارتاپ‌ها کمک می‌کند
مدیران، سرمایه گذاران، شرکا و مشتریان استارتاپ‌ها می‌توانند با چندین راهکار مانع از فروپاشی آن‌ها در برابر ویروس کرونا شوند. مدیر عامل باید راه حل‌های عملیاتی، سازمانی و مالی را درنظر بگیرد. از نظر عملیاتی می‌تواند با ایجاد روش‌هایی برای ارتباط دیجیتالی و همچنین ایجاد معیارهایی برای اطمینان از میزان بهره‌وری کارمندان، خود را برای دفتر کار مجازی آماده کنند.
از لحاظ سازمانی، مدیران می‌توانند کارمندان را آموزش دهند و همچنین پروتکل‌های شفافی برای گردش کار ایجاد کنند تا مشکلی در زمینه کمبود نیروی احتمالی نداشته باشند. مدیران برای تقویب استراتژی‌های سازمانی خود می‌توانند نقاط ضعف و یا وابستگی اصلی خود در زنجیره تامین را شناسایی کنند. برای مقابله با این مشکلات می‌توان با شرکت‌های دیگر همکاری کرد و یا از طریق ادغام داخلی آن‌ها را برطرف کرد.
از نظر مالی مدیران باید تا حد ممکن مدل‌های تجاری خود را تغییر دهند تا درآمد ناشی از رشد کوتاه مدت در اولویت قرار بگیرد که در برابر مشکلات غیرمنتظره در زنجیره تامین و یا شوک در تقاضا، دارای بودجه و نقدینگی کافی باشند. این هدف با کاهش هزینه‌ها و یا قرادادهای کوچک امکان پذیر می‌شود. مدیران همچنین می‌توانند به عنوان یک جایگزین، میزان بودجه را بالاتر از گذشته درنظر بگیرند.
سرمایه‌گذاران استارتاپ‌ها می‌توانند تاثیر مناسبی در کاهش مشکلات داشته باشند. رهبری و پیش‌بینی جذب سرمایه می‌تواند استارتاپ‌ها را در برابر مشکلاتی مانند تغییر ساختار زنجیره تامین مقاوم کند. این موضوع سازگاری استارتاپ‌ها با شرایط غیرعادی بازار را نیز در پی خواهد داشت.
سرمایه‌گذاران می‌توانند از تخصص و شبکه‌های خود برای اشتراک گذاری آموخته‌ها در شرایط مشابه استفاده کنند. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که مدیران استارتاپ‌ها معمولا افراد بی تجربه‌ای هستند که برای ایجاد یک اکوسیستم انعطاف پذیر دچار مشکل می‌شوند.
شرکا و مشتریان استارتاپ‌ها نیز نقش حیاتی در پشتیبانی از آن‌ها ایفا می‌کنند. اطمینان از عملکرد مناسب یک استارتاپ، به نفع شرکا و مشتریان خواهد بود. شرکت‌ها برای جلوگیری از تغییر مدل‌های تجاری و افزایش هزینه‌ها از استارتاپ‌ها برای تقویب نوآوری‌های خود استفاده می‌کنند. با توجه به این موضوع، مشتریان و شرکا در موقعیت مناسبی برای مذاکره مجدد جهت تغییر شرایط قرارداد قرار دارند. آن‌ها همچنین می‌توانند با بازطراحی مشوق‌ها، بدون قربانی کردن ارزش‌های کلی، امنیت مالی کنونی استارتاپ‌ها را نیز تامین کنند.
کرونا و تقویت سیستم ایمنی استارتاپ‌ها
شیوع ویروس کرونا احتمالا باعث افزایش توانایی استارتاپ‌ها در پیش بینی آینده خواهد شد. اختلال در عرضه قطعات، یک چالش برای استارتاپ‌ها محسوب می‌شود. با وجود تمام موارد، استارتاپ‌ها می‌توانند با هوشیاری، سازگاری سریع و برنامه‌ریزی جامع از شرایط سخت جان سالم به در ببرند. استارتاپ‌هایی که در این شرایط از بین نروند، همانند سلول‌های سفید خون پس از یک عفونت شدید، در برابر چالش‌های بعدی مقاومت‌تر می‌شوند.
