سال 98 همان طور که از سال 97 پیش بینی می شد، یک سال سخت اقتصادی بود. بهار 97 بود که آرام آرام، شاهد عبور دلار 3000 تومانی از حمایت ها و مقاومت های تکنیکالی بودیم و در دومین سال دولت تدبیر و امید، دلاری که حدود 3000 تومان، خریدار چندانی نداشت، تا مهر ماه همان سال، وارد کانال 19000 تومانی شد.
سکه بهار آزادی که فروردین 97 حدود 1 میلیون و اندی بود، ظرف یکسال بیش از 400 درصد افزایش قیمت پیدا کرد. کاهش بیش از 300 درصدی ارزش پول ملی ایران ظرف 1 سال، در تاریخ اقتصاد ایران در نیم قرن اخیر، بی سابقه بود.
گر چه بانک مرکزی از مهر 97 تا اسفند 98 تلاش کرد تا دلار سرکش، بالای کانال 20 هزار تومان تثبیت نشود و تا 10 هزار تومان کاهش داد، اما روزهای پایانی اسفند، دلار، کار خود را با تثبیت بالای 16000 تومان به اتمام رساند تا بیم و امیدها برای سقف شکنی مجدد دلار در سال 1399، افزایش یابد.
سال سخت تحریمی 98، با سیل ویرانگر در مناطق مختلف کشور از گلستان تا فارس، آغاز شد. ده ها هموطن را به کام مرگ کشاند و صدها میلیون دلار خسارت به کشور وارد کرد. سالی که نکو بود، از بهارش پیدا بود. پایان این سال سخت هم، تراژدی کرونا سبب شد تا ظرف 30 روز، بیش از 1000 تن از هموطنان به کام مرگ کشیده شوند و ده ها هزار نفر نیز در سراسر کشور، مبتلا به کووید 19 شوند.
حماسه کرونا، ضعف ها و کاستی های بسیاری در اقتصاد، مدیریت بحران، پدافند غیر عامل، صنعت سلامت و زنجیره تامین را نمایان کرد و از این بابت، باید از کرونا، درس های بسیاری آموخت که البته در این مقاله به جزییات آن اشاره کردیم.
سال سخت تحریمی 98 که فروش نفت و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت را تقریبا به صفر متمایل کرد، سالی بود که شاهد افزایش آرام شیب تورم بودیم. تورم در سال نود و هشت، مثل سال ما قبل، قابل توجه بود. این را مردم کوچه و خیابان از افزایش چند ده درصدی قیمت کالا و خدمات متوجه شدند. گر چه حسن روحانی، 28 اسفند 98 اعلام کرد که یکی از افتخارات دولتش در سال 98، کاهش تورم نقطه به نقطه از 52 درصد به 25 درصد بود.
با این حال، مردم در مغازه و خیابان، با آمارهای مرکز آماز و بانک مرکزی، نسبت به خرید کالا و خدمات اقدام نمی کنند و اقتصاد، با چارچوب و داستان خود به پیش می برد که داریم آثارش را مشاهده می کنیم.
در سال سخت تحریمی 98، چند اتفاق عجیب و غریب رخ داد که شاید در ایران پس از انقلاب، بی سابقه باشد.
یکی حماسه افزایش 200 درصدی قیمت بنزین بود که هم ملت و هم رئیس جمهور را شوکه کرد. روحانی گفته بود که تا روز جمعه همان هفته ای که بنزین از 1000 تومان به 3000 تومان افزایش یافت، از جلسه ستاد تصمیم گیری قیمت بنزین، بی خبر بوده است.
گرانی بنزین
گرانی بنزین بنزین در آبان 98، تنور تورم و گرانی را شعله ور تر کرد. گر چه دولت تلاش کرد تا درآمد حاصل افزایش قیمت بنزین را بین دهک های آسیب پذیر تقسیم کند، اما به هر حال، تبعات 3 برابر شدن ناگهانی قیمت بنزین، سال 99 بیش از پیش مشخص می شود.
سهمیه بنزین سفر برای نوروز99 نیز کنسل شد
حماسه بنزین سبب اعتراضات سراسری در کشور شد که ماحصلش، صدها کشته و قطعی بی سابقه اینترنت در 31 استان کشور بود. اتفاقی که مثل ویروس کرونا در اسفند 98، آسیب های فراوانی به استارت آپ ها و کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت بین المللی وارد کرد.
حماسه موشکی
شهادت حاج قاسم نیز در دی ماه 98، شوک دیگری به ایرانیان در سال 98 بود. چند روز پس از شهادت فرمانده سپاه قدس در بغداد، بحث انتقام سخت ایران، در کانون توجه رسانه های داخلی، مردم و رسانه های بین المللی قرار گرفت.
همه به دنبال انتقام خون فرمانده شهیر ایران در جبهه های سوریه و عراق بودند که در شامگاه 13 دی ماه 98، بیش از 10 فروند موشک زمین به زمین نیروی هوا فضای سپاه، پایگاه نظامی عین الاسد را بمباران کرد.
حمله رسمی یک نیروی نظامی به پایگاه های نظامی ارتش آمریکا، از جنگ جهانی دوم تا کنون، بی سابقه بود. موضوعی که طبق اعلام رئیس دفتر رهبری، باعث خروج بیش از 100 کاور جسد از عین الاسد شد اما آمریکایی ها زخمی ها را به عنوان ضربه مغزی مستقر در بیمارستان های آلمان معرفی کردند و هنوز هم از بیان تلفات خود، طفره می روند. موضوعی که در مساله کرونا نیز در مارچ 2020 میلادی تکرار شد.
از مهم ترین اتفاقات سال 98 باید به حمله موشکی به عین الاسد اشاره کرد
در همان شبی که عین الاسد با موشک های میان برد، مورد هدف قرار گرفت، متاسفانه یک هواپیمای اوکراینی نیز بر فراز آسمان تهران، مورد اصابت موشک زمین به هوای پدافند هوایی اطراف فرودگاه قرار گرفت و همه سرنشینان آن به شهادت رسیدند.
همچنان جعبه سیاه این هواپیما برای روشن شدن ابعاد حادثه، بازگشایی نشده است. نیروهای مسلح، پس از گذشت 3 روز، خطای انسانی را عامل این اشتباه تاسف آور اعلام کردند. تاخیر در اعلام بیانیه نیروهای مسلح ایران، موج گسترده ای از انتقادات را به دنبال داشت.
سال 98 سال مبارزه رو در روی ایران با ارتش آمریکا بود که بعضی ها آن را نقطه عطف اتفاقات نظامی و سیاسی و اقتصادی در دهه سوم قرن بیست و یکم بین این دو دولت می دانند که از سال 1980 میلادی تا کنون، ارتباط سیاسی با هم ندارند.
سال بورسی
در سال 98، تورم و رکود در بازار ارز و سکه و طلا و زمین و مسکن سبب شد تا مردم، بخشی از نقدینگی خود را روانه بازار بورس کنند. بورس ایران که از اواخر سال 97، با افزایش حجم معاملات و افزایش شاخص کل مواجه شده بود، در سال 98، رکوردهای متعددی از خود به جای گذاشت که در تاریخ 50 سال بورس ایران، بی سابقه بود.
بورس ایران سال پر فراز و نشیب اما صعودی را تجربه کرد و بارها، نمادها، سبز و قرمز شدند
شاخص کل زیر 200 هزار واحدی اوایل سال 98، با بیش از 150 درصد افزایش ظرف 12 ماه، از 510 هزار واحد گذشت تا امیدها به فتح کانال 1 میلیون واحدی در سال 1399، افزایش یابد. در سال 98، بیش از 700 هزار کد بورس جدید برای هموطنان صادر شد و شمار دارندگان کد بورس در ایران، از مرز 12 میلیون نفر گذشت.
در آخرین عرضه اولیه سال 98، بیش از 1 میلیون و 700 هزار نفر شرکت کردند که نشان داد، 2 درصد جمعیت ایران، حضور فعالی در بازار سرمایه دارند که این رقم تا سال 1400 هجری شمسی، احتمالا به 2 برابر افزایش یابد.
در سال 98، شاهد میلیونرهای زیر 30 سالی بودیم که ظرف کم تر از 12 ماه، شاهد میلیاردی شدن پرتفو خود بودند و این موضوع را در صدها کانال تلگرامی و اینستاگرامی مربوط به بورس کشورمان، به نمایش گذاشتند.
به نظر می رسد سال 99، هر چی که باشد، از منظر اقتصادی، سال طلایی بورس کشور است. آخرین سال قرن سیزدهم هجری شمسی، سال شکوفایی مجدد بورس با حضور بورس بازان جوان و تازه کار است که موجب افزایش تامین مالی فعالان صنعتی کشور و به موازات آن، افزایش درامد های مالیاتی دولت خواهد شد.
انتخابات عجیب!
انتخابات یازدهم مجلس شورای اسلامی را نیز باید در بحث اتفاقات سیاسی سال98، یک اتفاق مهم قلمداد کنید. انتخاباتی که در 42 سال اخیر از نظر مشارکت ، کم ترین میزان را ثبت کرد. بیش از 40 درصد نمایندگان کنونی مجلس، توسط شورای نگهبان، رد صلاحیت شدند و هما نطور که پیش بینی می شد، محمد باقر قالیباف، شهردار سابق تهران توانست به کرسی ریاست مجلس یازدهم نزدیک شود.
2 رقیب حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری، اکنون در سال 99، به عنوان روسای احتمالی دو قوه (قضائیه و مقننه)، روزگار سختی را برای 18 ماه پایانی دولت دوازدهم، رقم خواهند زد.
کیمیا علیزاده یکی از قهرمانان تکواندو ایران بود که در سال98 از ایران به هلند رفت
سال 98، هم سال بورس بود، هم سال خروج شماری از قهرمانان ملی از کشور( مثل کیمیا علیزاده)، هم سال دستگیری پر حاشیه روح الله زم (مدیر آمد نیوز)، هم سال اشک و لبخند و هم بنزین و هم کرونا و هم سال محاکمه ژن خوب ها و مفسدان معروف اقتصادی مثل دختر مهندس نعمت زاده (وزیر سابق صنعت) و داماد وزیر تعاون (سید محمد هادی رضوی) و دیگران. شبنم نمعت زاده، دختر ارشد وزیر سابق صمت، به جرم کلاهبرداری در صنعت دارویی کشور، به 20 سال حبس محکوم شد.
امیدواریم رویه قوه قضاییه در شناسایی و محاکمه عادلانه مفاسد دانه درشت اقتصادی، در سال 99 هم ادامه یابد.
سال 99 را با پویش در خانه می مانیم آغاز می کنیم و آرزوی بازگشت آرامش، صلح، رفاه و شکوفایی برای ایران عزیز و هموطنان گرامی داریم.
صبا به تهنیت پیر می فروش آمد که موسم طرب و عیش و ناز و نوش آمد
هوا مسیح نفس گشت و خاک نافه گشای درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد.
