ابوالفتح نطنزی از شعرای متقدم زبان فارسی

محمدحسین ریاحی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار شهرستان نطنز، اظهار کرد: یکی از شاخص‌ترین و ارزشمندترین افراد از حیث ادبی در ایران و اصفهان، شخصی به نام «ابوالفتح محمدبن علی نطنزی» است که به او ابوالفتح نطنزی هم گفته می‌شود. برخی معتقدند که ابوالفتح نطنزی نوه دختری و یا برادرزاده ابوعبدالله حسین بن ابراهیم نطنزی معروف به بدیع الزمان است. بسیاری از شخصیت‌ها از ابوالفتح نطنزی تعریف کرده‌اند و او را از جهت دانش، لغت و صنعت شعر بسیار والا و قابل توجه دانسته‌اند.

وی افزود: ابوسعد سمعانی می‌گوید در سال 501 هجری در شهر مرو ابوالفتح نطنزی را دیدم و بعد در شهرهای دیگر با او دیدار کردم و اعتقاد دارم او از بالاترین شخصیت‌هایی است که در ادبیات ملاقات کرده‌ام.

این اصفهان شناس و استاد دانشگاه گفت: ابوالفتح محمدبن علی نطنزی در اواخر قرن پنجم هجری به دنیا آمد و اواسط قرن ششم در سال 550 هجری از دنیا رفت. آن چیزی که مهم است قصیده‌ای است که او در شهر مرو که پایتخت سلطان سنجر سلجوقی بوده در مدح وزیر او معین الدین، در 160 قافیه سروده است که کارشناسان این شعر را از اشعار بسیار ارزشمند می‌دانند.

ریاحی ادامه داد: برخی معتقدند «جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی» شاعر بلندپایه و پدر کمال اسماعیل، از مظهر ابوالفتح نطنزی استفاه کرده و این موضوع را در اشعار خودش متذکر شده است. سنایی غزنوی هم از ابوالفتح نطنزی بسیار یاد کرده است و سنایی پس از وصف کتاب از ابوالفتح نطنزی یاد می‌کند و می‌گوید «ابوالفتح نطنزی، انسان بسیار وارسته‌ای است که از حیث ادبیات بی‌نظیر و جامع است.»

وی افزود: متأسفانه اشعار و آثار ادبی یا دیوانش مانند بسیار از شعرای بلندپایه دچار مشکل شده و از بین رفته است، اما نمونه‌ای از اشعار ابوالفتح نطنزی در صنعت شعر بسیار زبانزد است. برخی‌ها گفته‌اند که ابوالفتح نطنزی «ذواللسانین» بود به این معنا که به دو زبان عربی و فارسی شعر می‌گفته است.

این اصفهان‌شناس و استاد دانشگاه، تصریح کرد: برخی از شخصیت‌ها او را از زمره نخستین کسانی دانسته‌اند که از پیشگامان شعر گویی به زبان فارسی در اصفهان بوده است چرا که در آن دوران بسیاری از شعرا به زبان عربی شعر می‌سروده‌اند.

ریاحی اظهار کرد: در کل ابوالفتح نطنزی یک شخصیت قابل توجه از نظر شناخت مطالب و از متقدمان شعرگویی به زبان فارسی در قرن پنجم و ششم هجری قمری بوده است. یکی از مواردی که راجع به این شخصیت می‌توانیم بگوییم این است که زبدگان زمانش مانند عمادالدین کاتب اصفهانی و سنایی غزنوی او را یک فرد ممتاز و استاد لقب داده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: دیگر شخصیت‌های تاثیرگذار نطنز، کمال‌الدین نطنزی از معاصران خواجه نصیرالدین طوسی، شیخ نورالدین عبد الصمد نطنزی، بابا شیخی علی، سید واقف، خواجه جلال الدین امیر بیک، خواجه قاسم مستوفی الممالک، میرزا ابوتراب نطنزی و خواجه شیخ اویس هستند.

این اصفهان‌شناس و استاد دانشگاه گفت: همچنین «میرزا محمد باقر نطنزی» مشهور به میرزا محمد باقر وزیر در زمان سه تن از پادشاهان صفوی می‌زیسته و از شعرای بزرگ عصر صفوی و از وزرای شاه سلیمان بوده است.