نبود امکانات تفریحی مناسب باعث ایجاد زمینه اعتیاد جوانان می‌شود

کاظم حاجی‌زاده استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: در هر جامعه و نظام فرهنگی مجموعه‌ای از اهداف را به اعضای جامعه معرفی می‌کند، آن‌ها را تشویق می‌کنند که به این اهداف دست یابند.

وی ادامه داد: این اهداف می‌توانند کسب تحصیلات، ثروت، قدرت، رفاه در معاش، شهرت و ... باشند، از طرف دیگر، این ساختار‌های اجتماعی هستند که راه‌های مشروع دست یابی به این اهداف را معرفی و فراهم می‌سازند.

حاجی‌زاده با بیان اینکه شهروندان به طرق مختلف می‌توانند نسبت به وضع موجود و هماهنگی کامل بین ساختار‌های فرهنگی و اجتماعی یا شکاف زیاد بین این دو باشد، واکنش نشان دهند، افزود: عده‌ای همنوایی کامل از خود بروز می‌دهند، یعنی اهداف و شیوه‌های مرسوم هر دو را می‌پذیرند، برخی اهل نوآوری اند، به عبارت دیگر اهداف معرفی شده از سوی نظام فرهنگی را می‌پذیرند، ولی برای رسیدن به راه‌های جدیدی می‌جویند.

استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی بیان کرد: گاهی یک جامعه اهدافی را که تبلیغ می‌کند، راه‌های مشروع رسیدن به آن‌ها را نیز برای اکثریت مهیا می‌سازد اما گاهی مسیر‌های روشن و کافی وجود ندارد تا فرد  به سوی آن سوق داده می‌شود به همین دلیل ناکامی و ناامیدی بر جامعه حاکم است، در این حالت برخی از انواع واکنش‌ها مانند انزواگرایی و طغیان رواج بیش تری پیدا می‌کند و فردِ انزواگرا اهداف را قبول ندارد.

وی اضافه کرد: اعتیاد که در جامعه ما به طور روزافزونی در حال گسترش است، مخصوصا نوک پیکانش به سمت جمعیت جوانان است، و باعث شکاف بین اهداف و وسایل فرد می‌شود.

حاجی زاده ادامه داد: جوانان در رسانه‌ها تشویق می‌شوند که درس بخوانند، وارد شغل‌های پولسازی در بازار کار شوند، تشکیل خانواده بدهند، تفریحات سالم داشته باشند، به کشورشان خدمت کنند؛ اما آن‌ها وقتی با واقعیت‌های اجتماعی مواجه می‌شوند، می‌بینند راه‌ها مسدود است و همگان نمی‌توانند به طور برابر به فرصت‌های ارزشمند در جامعه دسترسی داشته باشند، بخش زیادی از اعتیاد جوانان در کشور ما مربوط به کسانی می‌شود که طبق نظریه اجتماعی رویکرد انزواگرایی را پیش گرفته اند.

بیشتر بخوانید: انجام یک چالش شگفت انگیز برای جلوگیری از افسردگی

استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی گفت: ناکامی در تحصیل، بازار کار، کسب ثروت و رفاه، ازدواج، احساس مفید بودن و موثر بودن در جامعه همگی مواردی است که می‌تواند یک جوان را به سمت گزینه اعتیاد سوق بدهد، در این میان بخش دیگری از جوانان، اعتیاد به انواع مواد صنعتی یک واکنش طغیانی است.

وی اظهار کرد: گاهی مجموعه تفریحاتی که نظام فرهنگی تبلیغ می‌کند، تناسبی با علایق نسل‌های جدید ندارد یا اگر دارد وسایل و امکانات بهره مندی از آن فراهم نیست؛ وقتی تفریحات مشروع در جامعه از سوی فرد مورد قبول واقع شده ولی راه‌های رسیدن به آن محدود است، از طریق نوآوری در راه‌ها و وسایل ممکن است به هنجارشکنی هایی، چون سرقت، خفت‌گیری، فروش مواد و ... روی می‌آورد.

حاجی زاده بیان کرد: برای فهم عمیق و دقیق عوامل موثر بر گرفتار شدن جوانان به دام اعتیاد باید در گام اول دست به طبقه بندی و تیپ شناسی مسئله زد و هر گروه و جمعیتی را به طور جداگانه مورد تحلیل قرار داد؛ مقابله با گسترش اعتیاد در میان جوانان از طرفی مستلزم بازنگری در ساختار‌های فرهنگی و ساختار‌های اجتماعی و از سوی دیگر، رابطه این دو است.

استاد دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: زمانی می‌توانیم انتظار داشته باشیم جوانان به سمت گزینه اعتیاد حرکت نکنند که اولا ساختار‌های اجتماعی به نیاز‌های اساسی، چون نیاز‌های معیشتی، نیاز‌های عاطفی و جنسی افراد و نیاز به خودشکوفایی آنان پاسخ دهند و زمینه نیاز‌های ثانویه که برای افراد بسیاری ضروری است؛ مانند تفریحات و گذران اوقات فراغت، وسایل و امکانات و گزینه‌های جایگزین در اختیار جوانان قرار گیرد.