خبرگزاری تسنیم: با شروع شیوع ویروس کرونا در جهان و به دنبال آن در ایران، مسئولیتهای فعالان حوزه رسانه بیشتر و بیشتر شد. آنها وظیفه آگاهیبخشی، جلوگیری از شیوع بیشتر، پاسخ به شایعهسازیها و محتواهای نادرست در سطح جامعه و بسیاری از وظایفی که به اذهان عمومی مربوط میشد را به عهده داشتند؛ تا جایی که مقام معظم رهبری به مناسبت نیمه شعبان سالروز ولادت باسعادت قائم آلمحمد (عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف) از طریق یک برنامه تلویزیونی از عملکرد رسانهای صدا و سیما در این بحران اعلام رضایت کردند.
دکتر حمیدرضا مقدمفر، کارشناس مسائل سیاسی، مدرس دانشگاه و مشاور فرهنگی و رسانهای فرمانده کل سپاه پاسداران در رابطه با مختصات عملکرد صدا و سیما در این بحران به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: عملکرد صدا و سیما در بحران کرونا یکی از کارنامههای درخشان این سازمان در 4 دهه اخیر بود. انصافا صداوسیما خوش درخشید و تمام انتظاراتی که از این رسانه در حوزههای اطلاعرسانی، آگاهیبخشی، اغنا، آرامشدهی به مردم، بیان واقعیتها و محبت ورزی و عشق ورزی متصور بود، محقق شد.
بالاترین مدال برای صدا و سیما تقدیر رهبر انقلاب بود
وی افزود: عملکرد صدا و سیما فرصت ایجاد تشویش و انحراف افکار عمومی را از رسانههای معاند گرفت. رسانههایی که قصد داشتند با ایجاد شبهه در فضای بحران کرونا به اهداف کلی خود دست پیدا کنند و صدا و سیما این توطئهها را خنثی کرد. بالاترین مدال برای صداوسیما هم همین بود که رهبر انقلاب چند بار از آنها تقدیر کردند.
مقدمفر گفت: از باب ابعاد حرفهای هم کار صدا و سیما قابل بررسی است که چه ویژگیهایی باعث به وجود آمدن این درخشش شد.
وی ادامه داد: این موفقیت به چند مولفه موثر قابل تقسیم است. اول اینکه یک عزم بسیار جدی در تمام بخشها، حوزهها و معاونتهای صدا و سیما دیده شد و معاونت سیاسی، بخشهای مختلف خبر و شبکهها مختلف تلویزیون یک عزم واحدی نسبت به اینکه به مردم اطلاعرسانی به موقع و صادقانه داشته باشند شکل گرفت. این بخشها توانستند اعتماد مردم را حفظ کنند و مردم مرجع اصلی خبری و اطلاعاتیشان را صدا و سیما قرار دادند.
مردم مرجع اصلی خبری و اطلاعاتیشان را صدا و سیما قرار دادند
مشاور رسانهای فرمانده کل سپاه گام اول برای موفقیت صداوسیما را اطلاعرسانی صادقانه و هوشمندانه اعلام کرد و گفت: مردم از قبل به صداوسیما اعتماد داشتند و عملکرد صداوسیما در این بحران اعتماد آنها را فراگیرتر کرد. این فرآیند اعتمادسازی تنها به بخش عمده مردم که همواره با نظام همراه بودهاند محدود نشد و بخش دیگری را هم که اغلب مراجع دیگری را به عنوان منبع اخبار انتخاب میکردند با خود همراه کرد. اطلاعرسانی، آگاهیبخشی به هنگام و صادقانه برای تحقق این امر بسیار مهم بود.
فرآیند اعتمادسازی تنها به بخش عمده مردم که همواره با نظام همراه بودهاند محدود نشد و بخش دیگری را هم که اغلب مراجع دیگری را به عنوان منبع اخبار انتخاب می کردند با خود همراه کرد
صدا و سیما به رسانههای معاند فرصت ایجاد تشویش و نگرانی در مردم نمیداد
وی افزود: نکته بعدی هوشمندی کار رسانه و سرعت عمل آن بود. هوشمندی از این جهت که به رسانههای معاند و دشمن مردم فرصت داده نمیشد که در مردم تشویش و نگرانی ایجاد کنند و به غصهها و دردهای آنها بیفزایند. صدا و سیما این فرصت را به آنها نمیداد. صداوسیما هر موضوعی که آنها میخواستند کار کنند پیشبینی میکرد و در فرمهای مختلفی چون مصاحبه، مسابقه، انیمیشن و محتواهای متنوع دیگر به محتوای مورد نظر میپرداخت.
این کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: گاهی اطلاعرسانی هست اما هوشمندی نه، اما در صداوسیما هوشمندی کامل وجود داشت. کاملا احساس میشد که یک ستاد قوی و اندیشهورز بر عملکرد صدا و سیما نظارت دارد. این هم باز یکی از امتیازات و اقدامات موثری بود که این کارنامه درخشان را رقم می زد.
مقدمفر بیان کرد: صدا و سیما از همه ظرفیت خود استفاده میکرد و این نبود که فقط معاونت خبر و سیاسی بار اصلی را به دوش بکشند، همه ظرفیتها صدا و سیما حتی در سریالهایی که پخش میشد به خدمت مقابله با بحران کرونا آمده بود. دغدغه و نگرانی مردم، دغدغه و نگرانی صدا و سیما شده بود و همه ظرفیتها یکجا به کمک مردم آمدهبودند.
دغدغه و نگرانی مردم، دغدغه و نگرانی صدا و سیما شده بود
وی ادامه داد: در این بین نباید از کارهای هنرمندانهای که در این سازمان صورت میگرفت غافل شد. در واقع صدا و سیما رسالت رسانهای خود را به انجام کارهای خبری خشک و سخت محدود نکرده بود و هنرمندانه به موضوعات لازم برای مقابله با کرونا میپرداخت. استفاده از عنصر هنر در زمینه اطلاع رسانی و آرامشبخشی بسیار راهگشا بود.
هوشمندی صدا و سیما همراهی با نیازهای معنوی جامعه بود
مشاور رسانهای فرمانده کل سپاه تصریح کرد:از ابتدای بحران مردم نگران بودند. این نگرانی و آشوب ذهنی در مردم فراگیر شد و نقش صدا و سیما در آرامش بخشی قابل توجه بود. در این بحران توجه به خدا و معنویات در مردم به صورت طبیعی زیاد میشد و این موضوع صرفا به ایران محدود نبود و در تمام دنیا این اتفاق افتاد. گرایش به خدا و معنویت و توسل و دعا در همه جا زیاد شد و هوشمندی دیگر صدا و سیما همراهی با این موضوع بود. علی رغم اینکه حسینیه ها، هیئتها و اجتماعات مذهبی تعطیل بود، صدا و سیما تلاش کرد با برنامههای مرتبط این خلا را پر کند. مردم به معنویات نیاز داشته و دارند و صدا و سیما برای رفع این نیاز کمک کرد.
وی افزود: در مجموع موضوعات زیادی وجود دارد که میتوان به عنوان مولفههای عملکرد مناسب صدا و سیما در بحران کرونا برشمرد اما این مواردی که بیان شد برجستگی بیشتری داشت.
مقدمفر توضیح داد: در نهایت صدا و سیما بیش از هر چیز بر انسجام جامعه تمرکز داشت. انسجامی که بین مسئولان، مردم و مسئولان و مردم با هم به وجود آمد. بد نیست نگاهی به شرایط اجتماعی کشورهای دیگر داشته باشیم و اگر صدا و سیما نبود این هماهنگی و انسجام و همدلی در بخشهای مختلف مردم و مسئولان ایجاد نمیشد.
صدا و سیما برای ایجاد انسجام از پرداخت به اخباری که باعث انشقاق بشود پرهیز داشت
وی ادامه داد: صدا و سیما برای رسیدن به این هدف از پرداخت به اخبار و نکاتی که باعث انشقاق و دوری بشود پرهیز داشت و از این فضای تفرقه دور میشد؛ نفیا و اثباتا در جهت ایجاد همدلی و هماهنگی پیش رفت. نمایش ایثار مردم و اینکه مردم چطور نسبت به هم مواسات دارند، چطور به هم کمک می کنند و چطور به هم رحم می کنند باعث ایجاد انسجام، وحدت و همدلی میشد.
مقدمفر خاطر نشان کرد: نمایش عملکرد و ایثارگری دولت، نیروهای مسلح، بسیج، نیروهای جهادی و طلاب وحدت آفرین بود و باعث ایجاد همدلی و انسجام میشد. اینها بود که یک کارنامه درخشان برای صدا و سیما در این ایام ایجاد کرد که ذخیره دنیا و آخرتشان باشد. فعالان صدا سیما هم مانند پرستاران و پزشکان باید برای برنامه سازی و ایجاد محتوا به صورت فزیکی در صحنه حضور میداشتند و این خود نوعی خطرپذیری بود.