بازار خاکستری سلامت/ایرانی‌ها ۱۶هزارمیلیاردتومان فست فود می‌خورند

به گزارش خبرنگار مهر، صنایع غذایی دنیا با تقویت سهم فست فود در سبد خانوارها دچار تحولات مثبتی شده و طی مدت زمان کمی از حالت بنگاه های خانگی به صنایع عظیم و بین المللی تبدیل شدند. در کنار صنایع تولید مواد اولیه فست فود، صنعت تجهیزات طبخ، و فروشگاه و مشاغل مرتبط با طبخ وفروش نیز به سرعت رشد کرد.

بهترین بازار برای محصولات این صنعت نوین غذایی که به صورت روزانه در حال تغییر و تکامل در تجهیزات است کلان شهرها و شهرهای صنعتی است. بر این اسا در کشورهای در حال توسعه می توان برای فست فود مشتریان بیشتری یافت. آمارها نشان می دهد رکرود مصرف فست فود در دنیا به آمریکا تعلق دارد.

بر اساس آمار مجامع بین المللی غذا و سلامت (تا پایان سال 2014) هر آمریکایی به طور میانگین سالانه بیش از 290 دلار و هر کانادایی به طور میانگین حدود 300 دلار برای فست فود هزینه می کند.

ایالات متحده آمریکا

آمریکا نخستین بازار شکل گیری بزرگترین رستورانهای فست فود همچون کنتاکی، وندی، مک دونالد و ... است.  از سال 1970 تاکنون مصرف فست فود در آمریکا سه برابر شده است. هر آمریکایی سالانه به طور متوسط حدود 300 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

کانادا

تیم هوستون بزرگترین رستوران زنجیره ای فست فود در کانادا است. هر کانادایی سالانه 197 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

سوئد

بخش زیادی از جمعیت سوئد با رستوران زنجیره ای مک دونالد آشنا هستند. این رستوران آمریکایی 28 درصد بازار فست فود سوئد را دارد. هر سوئدی سالانه حدود 180 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

استرالیا

در سال 2011 مردم استرالیا 37 میلیارد دلار برای خرید فست فود هزینه کرده بودند. هر استرالیایی در سال 157 دلار برای خرید فست فود هزینه کرده است.

فنلاند

فنلاندی آن بخش از مصرف کنندگان فست فود هستند که دچار چاقی مفرط شده و تنوع غذاهای سنتی خود را نیز بر اثر گرایش بیش از حد به غذاهای آماده از دست دادند. هر فنلاندی سالانه حدود 130 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

ایرلند

سازمان بهداشت جهانی چندین سال متوالی نسبت به مصرف بالای فست فود در این کشور هشدار داد. هر ایرلندی در سال 125 دلار برای فست فود هزینه می کند.

فرانسه

این کشور یکی از کشورهای به نام در صنعت غذا و خصوصا رستوران های خاص با سبک های منحصر به فرد آشپزی است. اما طی دو دهه گذشته مردم فرانسه توجه زیادی به مصرف فست فود نشان داده اند. هر فرانسوی سالانه 120 دلار برای خرید فست فود هزینه می کند.

نیوزلند

در سال 2012 مردم نیوزلند بیش از یک میلیارد و 500 میلیون دلار برای خرید فست فود هزینه کردند. پیتاپیت و هابیچوال فیکس دو رستوران زنجیره ای بزرگ فست فود در نیوزلند است که بیشتر غذاهای خود را به شکل آماده سرو می کند. مردم نیوزلند سالانه 100 دلار برای خرید فست فود هزینه می کنند.

سوئیس

مک دونالد که بزرگترین فست فودی دنیا است با 150 شعبه بزرگترین رستوران زنجیره ای فست فود در سویس است. مردم سوئیس نیز علاوه بر این رستوران برای صرف فست فود از برگر کینگ استفاده می کنند. هر سوئیسی سالانه 110 دلار برای فست فود هزینه می کند.

نروژ

مردم نروژ توجه ویژه ای به میزان کالری غذاها دارند اما این موضوع باعث مشده تا از فست فود دست بکشند بلکه بین انواع برندها از مک دونالد که کالری کمتری در بین فست فودها دارد استفاده می کنند. هر نروژی سالانه 100 دلار برای فست فود هزینه می کند.

ایران

توجه ویژه جمعیت جوان و خانوارهای اغلب شاغل ایرانی هم طی دو دهه گذشته به این نوع تغذیه رو به افزایش گذاشته است. ایران اما از صنایع فست فود به صورت خاص تا 10 سال گذشته برخوردار نبود و تنها در تولید مواد اولیه آن برخی از کارخانجات اقدامات موثری انجام دادند. اما طی دهه گذشته با واردات تجهیزات و احداث آشپزخانه ها و رستوران های مختلف این صنعت در کشور ها هم به صنعتی پولساز تبدیل شد.

بر اساس بررسی های مرکز آمار ایران تا پایان سال 94 حدود  47.4 درصد افراد 18 ساله و بیشتر شهری اظهار داشته‌اند که در سال 1394 در ماه قبل از آمارگیری، فست فود مصرف کرده‌اند.

این در حالی است از این افراد 18.7 درصد یک‌بار و 2.6 درصد بیش از پنج بار در ماه فست فود مصرف کرده اند.

از طرفی آمار بانک مرکزی نیز نشان می دهد در ایران، خانواده های یک نفره، سالانه 511 هزار تومان برای رستوران رفتن، هزینه می کنند و خانواده های سه نفره، 737 هزار تومان هزینه شان می شود.

بر اساس آمار بانک مرکزی کم درآمدترین قشر جامعه سالانه 35 هزار تومان برای رستوران و هتل هزینه می کنند. طبقه متوسط جامعه  نیز کمتر از 500 هزار تومان در سال صرف هزینه های رستوران و هتل می کنند.

اما رستوران و فست فود بین خانواده های ثرتمند ایرانی هزینه های بالایی را به خود اختصاص داده است. به طوری که به طور متوسط سالانه بین 900 هزار تومان تا  3 میلیون تومان برای رستوران رفتن خرج می کنند.  اگر هزینه طرفداران رستوران و فست فود ایرانی را با هزینه های این موضوع در امریکا مقایسه کنیم با نهایت تعجب مشاهده می کنیم در ایران به مراتب بیشتر از آمریکا برای غذاهای خارج از خانه هزینه می شود.

طبق آخرین آمار بانک مرکزی، در سال 94 ایرانی ها سالانه بیش از 11 هزار میلیارد تومان برای غذاهای آماده مصرف می کنند. تا پایان سال 90 هر خانوار ایرانی سالانه 380 هزار تومان صرف خرید فست فود می کردند. شاخص بهای گروه غذاها و خوراکیهای آماده و آشامیدنیها در سال 91 نسبت به سال 90 معادل 39.7 درصد افزایش یافت.

با در نظرگرفتن هزینه متوسطی که خانواده های ایرانی برای رستوران وهتل می پردازند و محاسبه میزان تورم و سایر هزینه های مربوط به ورادات مواد اولیه و...   می توان نتیجه گرفت که در حال حاضر ایرانی ها سالانه حدود 16.3 هزار میلیارد تومان برای فست فود هزینه می کنند.

با توجه به جمعیت جوان کشور، آمار دانشجویان و خانواده های شاغل می توان گفت بازار فست فود به سرعت در حال رشد بوده و در کنار این رشد آثار منفی خود را نیز به جا خواهد گذاشت. بررسی های خبرنگار مهر حاکی از ان است طی 10 سال گذشته آمار بیماری های ناشی از چاقی رشد 65 درصدی داشته و میزان نیاز به داروهای مربوط به این موضوع نیز رو به تزاید بوده است.

از آن جا که بعد از برجام کشورهای صنعتی به ایران به عنوان بازاری بکر و پرقدرت نگاه می کنند باید این انتظار را از مسئولان صنعتی و بهداشت و غذای کشور داشت که با سروسامان دادن به بازار 16 هزار میلیارد تومانی فست‌فود در ایران از ظرفیت های آن برای اشتغال زایی و توسعه صنایع و تجهیزات و همچنین مدیریت سلامت شهروندان ایرانی با در نظر گرفتن ریسک استفاده از مواد اولیه وارداتی بهره ببرند.