کشف اسکلت یک نئاندرتال در کردستان عراق

محقان می‌گویند برای نخستین بار در دهه گذشته اسکلت یک انسان نئاندرتال را کشف کرده‌اند که استخوان‌هایش هنوز در جای اصلی خود هستند. این اسکلت در غار شانه‌در در استان اربیل عراق پیدا شده که پیش‌تر هم بقایای مهمی از دوره پارینه‌سنگی و نوسنگی در آن کشف شده بود.

جمجمه این اسکلت متلاشی شده، اما قسمت فوقانی قفسه سینه و هر دو دست آن باقیمانده‌اند. محققان می‌گویند اسکلت احتمالا متعلق به یک نئاندرتال میانسال است. کاوش‌های باستان‌شناسی در همین غار شانه‌در دهه‌های 50 و 60 میلادی به کشف بقایای 10 مرد و زن و کودک نئاندرتال ختم شده بود.

در خلال کاوش‌های جدید در این غار باستانی، محققان متوجه شدند که اجساد در کنار هم دفن شده‌اند. آن‌ها در کنار یکی از اسکلت‌ها بقایای گرده‌های گل پیدا کردند که از نظر رالف سالکی، یکی از محققان ارشد دانشگاه کلمبیا در نیویورک که در کاوش‌های اصلی و تحقیقات مربوط به این پروژه نقش داشته، این نشانه آن است که نئاندرتال‌ها اجساد درگذشتان خود را با انبوه گل دفن می‌کردند.

این "دفن با دسته گل" خیلی زود مورد توجه عمومی قرار گرفته و به مناقشه‌ای دامن زده که دهه‌ها ادامه داشته؛ این که نئاندرتال‌ها بر مردگان خود گل می‌گذاشتند و با تشریفات دفن می‌کردند. برخلاف باور رایج این نشان می‌دهد آن‌ها از فرهنگی تکامل یافته‌تر برخوردار بودند.

آخرین اسکلت نئاندرتال که پیش از این شناسایی شده بودند حدود 10 سال پیش در غاری در جنوب شرق اسپانیا پیدا شده بودند؛ یکی در غار سیما د. لاس پالوماس در سال‌های 07-2006 و دیگری در غار فورادا در سال 2010.

اما دکتر عما پومیروی از دانشگاه کمبریج معتقد است اسکلت جدید کشف شده در غار شانه‌در اربیل عراق بسیار با ارزش‌تر است چرا که کامل‌تر از اسکلت‌های اسپانیا است.

کاوش‌های جدید در غار شانه‌در با دعوت مقام‌های کردستان عراق در سال 2011 آغاز شد که از باستان‌شناسان دانشگاه کمبریج خواستند برای کاوش مجدد این غار به اربیل بروند.

این کاوش‌ها دو سال بعد با ظهور داعش و آغاز درگیری‌های خونین در عراق بیش از یک سال به تعلیق درآمد، اما اکنون به نتایج درخشانی انجامیده که ممکن است به درک کامل‌تری از پیشینه نئاندرتال‌ها منجر شود.