چالش خروج از بازار ایران برای فرانسوی‌ها

 

دو خودروساز فرانسوی در گزارش 6 ماهه فروش خود در سال جاری میلادی در شرایطی ایران را از آمار‌های فروش جهانی خود حذف کردند که خودروسازان داخلی همچنان مشغول تولید محصولاتی از پژو و رنو هستند. گزارش فروش 6 ماه اول پژو-سیتروئن و رنو منتشر شد حال آنکه در گزارش یاد شده خبری از میزان فروش این دو خودروساز فرانسوی در بازار ایران نیست.

این دو خودروساز در گزارش‌های ارائه شده اعلام کرده‌اند که به‌دلیل بازگشت تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا مجبور به ترک بازار ایران شده‌اند، بنابراین در 6 ماه اول سال‌جاری میلادی آماری از فروش محصولات خود در بازار ایران منعکس نکرده‌اند.

 

به این ترتیب در حالی بازار ایران از گزارش‌های دو خودروساز فرانسه حذف شده که همچنان شاهد هستیم محصولات این دو برند فرانسوی براساس آمار‌های ارائه شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در خطوط تولیدی شرکت‌های خودروساز حضور دارند.

 

هر چند این آمار‌ها از افت تولید بی‌سابقه محصولات فرانسوی شرکت‌های خودرو ساز داخلی حکایت دارد با این حال خودروسازان داخلی کج‌دارومریز مشغول تولید خودرو‌هایی از پژو و رنو هستند.

در این زمینه حتی شرکت ایران خودرو دوشنبه پیش اقدام به رونمایی از خودروی 301 در غیاب شریک فرانسوی خود کرد. ایران خودرو و پژو پس از توافق هسته‌ای آذر ماه 92 مذاکرات خود را برای همکاری دوباره آغاز و در نهایت بر سر تولید سه محصول در ایران به نام‌های پژو 2008، پژو 208 و پژو 301 به توافق رسیدند، اما خروج پژو از ایران و ملغی شدن قرارداد هم نتوانست شریک ایرانی را از تولید خودروی 301 منصرف کند، به این ترتیب با وجود مخالفت‌های این شرکت 301 قرار است در خطوط تولیدی ایران خودرو قرار بگیرد.

 

آنچه مشخص است طرف ایرانی تمام تلاش خود را برای داخلی‌سازی قطعات محصولات فرانسوی به‌کار گرفته تا خطوط تولید این برند‌ها را در ایران حفظ کند.

 

در این بین، اما به‌نظر می‌رسد تولید محصولات پژو در ایران آسان‌تر از خودرو‌های رنو باشد؛ چراکه خبری از داخلی‌سازی محصولات رنو در ایران نیست و بنا بر اعلام خودروسازان داخلی، تولید خودرو‌های این برند فرانسوی در ایران رو به اتمام است.

سیاست جهانی رنو این است که هر محصولی که در خطوط تولید خودروسازان در فضای بین‌المللی، از جمله ایران تکمیل و برای عرضه به بازار آماده می‌شود، پیش از عرضه باید به تایید کارشناسان این شرکت برسد. این نکته در ارتباط با محصولات پژو صدق نمی‌کند.

 

همچنین محصولات پژو با توجه به اینکه مدت زمان بیشتری در خطوط تولید خودروسازان داخلی تولید شده، بنابراین از عمق داخلی‌سازی بیشتری برخوردار است و برخی از محصولات این برند به عمق داخلی‌سازی 80 درصد نیز رسیده‌اند. با این حال بازار ایران برای هر دو خودروساز فرانسوی، بسیار قابل توجه است.

پیش‌تر و در زمانی که رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا به‌طور یک‌جانبه از برجام خارج شد، دو شرکت فرانسوی با حمایت دولت این کشور تلاش کردند، به نوعی حضور خود در بازار ایران را ادامه دهند. حال آنکه این موضوع حتی با درخواست دولت فرانسه مورد موافقت ایالات‌متحده قرار نگرفت.

به این ترتیب شرکت پژو-سیتروئن همان زمان با بازگشت تحریم‌ها خبر خروج از بازار ایران را رسانه‌ای کرد، این در شرایطی بود که برخی از مسوولان وقت این شرکت از تلاش‌های این خودروساز فرانسوی برای حضور چراغ خاموش در بازار ایران پرده برداشتند. اما شرکت رنو پس از اعمال تحریم‌ها همچنان اصرار داشت که در بازار ایران بماند حال آنکه با فشار ایالات‌متحده آمریکا مجبور به ترک ایران شد.

در دوره اول تحریم‌ها شرکت رنو بر خلاف پژو بازار ایران را ترک نکرد و با کاهش تیراژ در خطوط تولید دو خودروساز بزرگ کشور باقی ماند.

در آن زمان کارلوس گوسن مدیرعامل وقت شرکت رنو تاکید کرده بود که این شرکت، با وجود برقراری مجدد تحریم‌های اقتصادی آمریکا، ایران را ترک نخواهد کرد، هر چند که میزان تولید خودرو‌های خود در ایران را کاهش خواهد داد. دلیل تاکید این خودروساز فرانسوی را برای حضور در بازار ایران به هر نحو بعد از بازگشت تحریم‌ها می‌توان در رشد فروش این خودروسازان در بازار ایران جست‌وجو کرد.

 

این شرکت حتی تصمیم داشت که حضوری مستقل از خودروسازان کشور در ایران داشته باشد که با کارشکنی‌هایی که در این زمینه شد نتوانست ایده خود در صنعت خودرو کشورمان را عملی کند. با این تفاسیر، اما مشخص است که بازار ایران نقطه پرش دو برند فرانسوی است و تاثیر زیادی بر فروش جهانی و سوددهی آن‌ها داشته است.

 

در این زمینه لااقل آمار‌های 6 ماه اول سال 2019 به نوعی گویای این ادعا است؛ چراکه طبق این آمار‌ها شرکت رنو در گزارشی از کاهش فروش محصولات خود در 6 ماه اول سال‌جاری میلادی خبر داده است.

به‌طوری‌که طی ماه‌های ژانویه تا ژوئن 2019 این خودروساز در مجموع یک میلیون و 940 هزار خودرو فروخته که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود 7/ 6 درصد کمتر شده است. اما گزارش رنو که روز گذشته منتشر شد همزمان بود با گزارشی که پژو سیتروئن از عملکرد خود در این بازه زمانی اعلام کرد.

 

به‌طوری‌که این شرکت خودروسازی در گزارشی تاکید کرده که فروش محصولاتش در نیمه اول سال‌جاری میلادی (ژانویه-ژوئیه) به یک میلیون و 900 هزار خودرو رسیده است که این رقم نسبت به نیمه اول پارسال 8/ 12 درصد کاهش داشته است.

 

براساس این گزارش در این مدت، فروش محصولات این خودروساز در منطقه خاورمیانه و آفریقا بیش از 68 درصد افت داشته که از دلایل عمده اصلی آن ترک ایران به‌دلیل تحریم‌های آمریکا بوده است.

چالش خروج از بازار ایران
همان‌طور که عنوان شد هر دو خودروساز فرانسوی در 6 ماه ابتدایی سال 2019 با افت فروش در بازار‌های جهانی روبه‌رو بودند. گزارش پژو-سیتروئن در مدت زمان ذکرشده گویای افت 8/ 12 درصدی است. رنو نیز در مدت زمان مشابه در گزارش خود به افت 7/ 6 درصدی اشاره کرده است.

 

همان‌طور که اشاره شد در آمار‌های 6 ماه ابتدایی سال 2019 خبری از آمار فروش در ایران به‌دلیل خروج خودروسازان فرانسوی از بازار کشورمان نیست با این حال چنانچه آمار‌های کلی ارائه‌شده برای فروش جهانی را که در گزارش دو خودروساز فرانسوی ارائه شده، مقایسه کنیم نقش بازار ایران را در فروش جهانی، به‌عنوان یکی از بازار‌های اصلی این دو خودروساز به خوبی متوجه می‌شویم.

نگاهی به آمار‌های ارائه‌شده توسط پژو-سیتروئن گویای این نکته است که فروش جهانی این برند فرانسوی در 6 ماه ابتدایی سال 2018 به نسبت مدت مشابه سال پیش از آن رشد 1/ 38 درصدی را نشان می‌دهد. مقایسه آمار فروش گروه پژو-سیتروئن در 6 ماهی که از سال 2019 گذشته به نسبت مدت ذکرشده در سال گذشته نشان‌دهنده افت 8/ 12 درصدی است. وضعیت آمار فروش رنو نیز با شیب کمتر به نسبت پژو-سیتروئن گویای افت دیگر خودروساز فرانسوی است.

آمار‌های ارائه‌شده رنو در 6 ماه ابتدایی سال 2018 به نسبت همین زمان در سال پیش از آن، گویای رشد فروش 8/ 9 درصدی رنو در بازار‌های جهانی است. در مقابل شاهد هستیم که این خودروساز فرانسوی در 6 ماهی که از امسال می‌گذرد به نسبت همین مدت در سال 2018، افت 7/ 6 درصدی را به نام خود ثبت کرده است.

 

از نکات قابل‌توجه در گزارش دو برند خودروساز فرانسوی افت فروش آن‌ها در سطح بازار‌های منطقه خاورمیانه و آفریقا است. بی‌تردید نقش بازار ایران در افت فروش این منطقه و همچنین تاثیر آن روی فروش جهانی این دو برند فرانسوی قابل کتمان نیست.

 

یکی از اصلی‌ترین دلایل این حرکت سینوسی در وضعیت فروش پژو-سیتروئن و رنو را می‌توان به‌دلیل خروج آن‌ها از بازار ایران جست‌وجو کرد.

البته نمی‌توان از کنار این نکته نیز گذشت که خروج آن‌ها از بازار ایران به‌دلیل بازگشت تحریم‌ها بر وضعیت تولید و همچنین فروش دو خودروساز بزرگ کشورمان نیز تاثیرگذار بوده است. البته شرکت سایپا با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از تولیدات پارس‌خودرو، شرکت زیرمجموعه این شرکت، به تولید محصولات رنو اختصاص داشت با خروج این خودروساز فرانسوی از ایران و با توجه به عمق کم داخلی‌سازی محصولات این برند بین‌المللی، عملا با چالش جدی روبه‌رو شده است.

 

حال آنکه زیان تولید ایران‌خودرو در خروج شرکای فرانسوی بیشتر روی تولید محصولات پسابرجامی این شرکت اثر گذار بوده است. البته همان‌طور که اشاره شد با توجه به افت فروش دو خودروساز بزرگ فرانسه در 6 ماه ابتدایی سال‌جاری میلادی، دلیل این افت تنها نمی‌تواند خروج ار بازار ایران باشد. حال به سراغ وضعیت فروش این دو خودروساز در دیگر نقاط دنیا می‌رویم.

وضعیت فروش فرانسوی‌ها در سایر مناطق جهان
اما رنو طی 6 ماه اول سال‌جاری میلادی توانسته در مجموع یک میلیون و 940 هزار دستگاه از انواع محصولات خود را بفروشد که این میزان فروش، افت 7/ 6 درصدی را برای رنو به‌دنبال داشته است.

این خودروساز در مناطق خاورمیانه، هند و آفریقا کاهش حدودا 28 درصدی در فروش به نام خود ثبت کرده است. بی‌تردید بخش قابل‌توجهی از این افت را باید در خروج رنو از ایران در پی تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران دانست. هرچند آماری از ایران در این گزارش نیامده است؛ اما رنو در نیمه اول سال 2018 میلادی در ایران بیش از 77 هزار دستگاه خودرو فروخته بود.

افت فروش محصولات رنو در ترکیه و آرژانتین نیز محسوس بوده است. در ترکیه و آرژانتین خرید محصولات این خودروساز فرانسوی به ترتیب حدود 45 و 50 درصد در مقایسه با پارسال کم شده است. البته رنو گفته این شرکت در اروپا ثبات خود را حفظ کرده است.

 

به گفته مقام‌های رنو مدل کلیو همچنان مقام خود را به‌عنوان دومین خودروی پرفروش در اروپا حفظ کرده است. البته این خودروساز در بازار چین نیز با افت 8/ 23 درصدی روبه‌رو بوده است. براساس این گزارش در روسیه هم که دومین بازار بزرگ محصولات رنو محسوب می‌شود، کاهش فروش در نیمه اول سال میلادی بسیار جزئی بوده است.

حال به سراغ بررسی وضعیت فروش پژو-سیتروئن در بازار‌های مختلف می‌رویم. شرکت خودروسازی پژو-سیتروئن اعلام کرد که در نیمه اول سال 2019 در مجموع توانسته یک میلیون و 900 هزار دستگاه از محصولات خود را به فروش برساند. همان طور که اشاره شد، این میزان فروش در مقایسه با سال گذشته میلادی در همین زمان افت 8/ 12 درصدی را برای پژو به‌دنبال داشته است.

این خودروساز در منطقه خاورمیانه و آفریقا بیش از 68 درصد افت داشته است. در کنار این میزان افت در بازار خاورمیانه و شمال آفریقا، این خودروساز فرانسوی، افت 3/ 29 درصدی فروش در بازار آمریکای لاتین و سقوط 1/ 62 درصدی خرید محصولات این گروه در بازار چین را به نام خود ثبت کرده است.

 

بازار اروپا برای پژو-سیتروئن نقطه قوت بوده است. این برند فرانسوی توانسته است در این بازار رشد جزئی را به نام خود ثبت کند. پژو-سیتروئن به نسبت سال گذشته میلادی در همین زمان توانسته فروش محصولات خود را 3/ 0 درصد افزایش دهد.