‌ شش شرط برای برداشتن قرنطینه

سوالی که برای میلیون‌ها یا شاید میلیارد‌ها نفر در سراسر جهان مطرح است این است که قرنطینه یا خانه ماندن اجباری کی تمام می‌شود؟

سازمان بهداشت جهانی در آخرین دستورالعملش که 14 آوریل منتشر کرد آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت: باید آماده باشیم "رفتارمان را برای مدتی طولانی تغییر دهیم. "

یک هفته بعد هم رئیس این سازمان علیه هرگونه غفلت در مقابله با ویروس کرونا هشدار داد و گفت: رفع مقررات فعلی می‌تواند باعث "شعله‌ور شدن دوباره" شیوع شود.

در بریتانیا کریس ویتی، مشاور ارشد دولت در امور بهداشت و درمان، گفته تدابیر فاصله‌گذاری اجتماعی برای مقابله به کرونا ممکن است تا یک سال طول بکشد.

از سوی دیگر در آمریکا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، بار‌ها از ایالت‌های مختلف خواسته تا قوانین سفت و سخت قرنطینه را لغو کنند.

این رویکرد‌های ضد و نقیض بحث‌های زیادی درباره اینکه کی و چطور باید به قرنطینه پایان داد راه انداخته است.

کی و چطور وضع عادی می‌شود؟
از ابتدای شیوع ویروس کرونا که مسئله قرنطینه مطرح شد خیلی‌ها حدس می‌زدند بیشترین مدتی که این وضعیت ادامه پیدا کند احتمالا یک یا دو ماه یا در بدترین حالت چهار ماه باشد.

بعضی هم امیدوار بودند که با شروع تابستان و آغاز فصل گرما ویروس از بین برود. اما شیوع کرونا در کشور‌هایی مثل هند، برزیل و استرالیا که فصل گرما را می‌گذراندند این امیدواری را کم‌رنگ کرد و هنوز هم شواهد علمی که نشان دهد ویروس کووید-19 در گرما از بین می‌رود در دست نیست.

همه‌گیری کرونا جوامع را طوری عوض کرده که خیلی‌ها حتی در خواب هم نمی‌دیدند.

بر اساس برآورد‌های دانشگاه جان هاپکینز، این ویروس تا به حال جان حدود 185 هزار نفر را گرفته است. صندوق بین‌المللی پول از کوچک شدن سه درصدی اقتصاد جهان در سال 2020 خبر داده است. شرکت‌های بزرگ ضرر‌های هنگفتی دیده‌اند و بسیاری از کسب و کار‌های کوچک ورشکسته شده‌اند.

هر چه ابعاد ماجرا روشن‌تر و نحوه عملکرد ویروس مشخص‌تر می‌شود تصاویری که از آینده احتمالی ارائه می‌شود هم عجیب‌تر و دور از ذهن‌تر می‌شود.

دونالد جی مک‌نیل جونیور، گزارشگر علمی نشریه نیویورک تایمز این احتمال را مطرح کرده که محدودیت‌های ناشی از کرونا در بدترین حالت تا چهار سال ادامه پیدا کند. مک‌نیل می‌گوید برای کنترل شیوع ویروس کرونا باید مکان‌های عمومی مثل مترو، رستوران، استادیوم و ... سقف تعداد تعیین کرد.

مسلما، اما کنترل تعداد افراد در یک مکان، شباهتی به وضعیتی که قبلا به آن عادت داشتیم ندارد. مارس، توماس پوئیو، نویسنده و از سخنرانان همایش‌های تد-اکس، مقاله‌ای منتشر کرد که در یک هفته حدود 40 میلیون بار دیده شد.

او در این مقاله تصویری از زندگی آینده در سایه ویروس کرونا ارائه داده و از راهکاری حرف زده که نامش را "رقص و چکش" گذاشته است.

پوئیو می‌گوید اگر حضور مردم در جامعه را مانند رقص تصور کنیم، با هر بار بالا رفتن میزان مرگ و میر، باید از صحنه رقص خارج شویم و سیاست چکش‌وار قرنطینه را اجرا کنیم تا زمانی که میزان مرگ کنترل شود و بعد دوباره رقص بعدی را آغاز کنیم.

او می‌گوید چرخه رقص و چکش باید تا زمانی که یا واکسن تولید شود یا به ایمنی گله‌ای برسیم، ادامه پیدا کند. ایمنی گله‌ای حالتی است که حدود 60٪ افراد به بیماری مبتلا شوند و ویروس نتواند به راحتی میزبان جدیدی پیدا کند. سازمان بهداشت جهانی برای رقص بعدی شرایطی تعیین کرده است.

شش شرط رفع قرنطینه
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید در نبود واکسن، بهترین حالت برای کشور‌ها این است از مرحله واگیری گسترده، به مرحله واگیری قابل کنترل و ثابت یا واگیری پایین برسند.

این سازمان در آخرین دستور العملش برای رسیدن به این مرحله شش شرط گذاشته است:

1- کنترل سرایت بیماری به حدای برسد که شیوع آن به مکان‌های مشخص محدود شود و منشا انتقال بیماری معلوم باشد.

2- سیستم بهداشتی ظرفیت‌هایش را برای شناسایی، آزمایش، جداسازی و معالجه و ردیابی روابط بیماران با بقیه به کار گیرد.

3- خطر شیوع در مراکز آسیب‌پذیر مانند خانه‌های سالمندان به حداقل برسد.

4- در محیط‌های کاری، مدارس و مکان‌هایی که آغاز به کارشان ضروری است، اقدامات پیشگیرانه انجام شود. این اقدامات از جمله شامل حفظ فاصله، شستن دست‌ها، استفاده از دستمال هنگام سرفه و عطسه، و در صورت امکان سنجش درجه حرارت بدن افراد است.

5- ورود موارد ابتلا از خارج کشور کنترل شود و به طور مثال امکان قرنطینه مسافران مشکوک به ابتلا فراهم شود.

6- مردم کاملا آموزش ببینند و برای توانمندسازی و سازگاری و تطبیق با هنجار‌های جدید آماده شوند.

 

سازمان جهانی بهداشت تاکید کرده هر کشوری که می‌خواهد این الزامات را به کار گیرد باید خطرات ناشی از آن را ارزیابی کند. واضح است که اجرای این شش مورد اگر ناممکن نباشد بسیار دشوار خواهد بود.

واکسن، رویایی دور
خیلی از کارشناسان معتقدند بهترین راه مقابله با کووید-19 دست‌یافتن به واکسنی موثر است. در حال حاضر دست کم 62 دانشگاه و شرکت داروسازی در چند کشور جهان در حال تلاش برای ساخت این واکسن هستند، اما گفته می‌شود ساخت و تایید آن دست کم 18 ماه طول می‌کشد.

بعضی معتقدند که این تخمین زمانی خوش‌بینانه است، چون سریع‌ترین واکسنی که انسان تا به حال موفق به ساخت آن شده واکسن اوریون در دهه 50 میلادی است که تولید و تایید آن 4 سال طول کشیده است.

آزمایش بالینی واکسن‌ها در سه مرحله انجام می‌شود. بعد از آن هم باید وقت کافی برای آزمایش ایمنی این واکسن در نظر گرفت، چون در گذشته مواردی بوده که در نمونه‌های اولیه آزمایش، استفاده از واکسن، بیماری را تشدید کرده است مانند واکسن سارس که نوعی کروناویروس است.

با این حال تحولات سه ماه گذشته آنقدر عجیب و دور از ذهن بوده که هرگونه پیش‌بینی برای 18 ماه آینده ممکن است بیراه باشد.