از شرقی‌ترین نقطه جهان تا غربی‌ترین نقطه آن امروز با ویروس کرونا در گیر است و روزانه بیش از هزار نفر قربانیان این ویروس تاجدار هستند، با این اوصاف همچنان امید‌ها بر این است که با کشف دارو یا واکسنی بتوان دنیا را نجات داد و از افزایش قربانیان این بیماری جلوگیری کرد. این در حالی است که کرونا ویروس تا کنون بیش از 30 بار جهش انجام داده و هر روز علائم بروز این بیماری در حال تغییر است.
این تغییرات نگرانی‌ها را در خصوص بیماری کووید 19 افزایش میدهد و برخی بر این اعتقادند که جهش‌ها مانع از ساخت دارو و واکسن این بیماری می‌شود و همین امر نیز کورسو‌های امید را نا امید می‌کند؛ اما این موضوع تا چه حد صحت دارد؟
ویروسی که 33 بار جهش پیدا کرد
به تازگی دانشمندان چینی 33 جهش کروناویروس را کشف کردند و به سازندگان واکسن کووید-19 هشدار دادند که باید تاثیر این جهش‌ها را برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی در نظر بگیرند.
محققان دانشگاه ژجیانگ می‌گویند شواهد مستقیمی‌دارند مبنی بر اینکه کروناویروس جدید دچار جهش‌هایی شده است که قادر به تغییر قابل توجه بیماری‌زایی آن بوده است. این مطالعه توسط گروهی از جمله پروفسور «لی لانژوان» یکی از دانشمندان برجسته چین که گفته می‌شود اولین متخصصی است که قرنطینه ووهان را پیشنهاد کرد، انجام شده است.
نمونه‌ها از 11 بیمار بستری در بیمارستان‌های‌هانگژو، در مرحله اولیه شیوع بیماری گرفته شد. محققان با استفاده از «توالی فوق عمیق»، 33 جهش را در ویروس "SARS-CoV-2" شناسایی کردند که 19 مورد از آن‌ها جدید بود.
روزنامه South China Morning Pos گزارش داده است که مرگبارترین جهش در بیماران این مطالعه، اغلب در بیماران سراسر اروپا یافت شده است. این روزنامه می‌گوید در عین حال، سویه‌های خفیف‌تر این ویروس در بخش‌هایی از ایالات متحده از جمله ایالت واشنگتن دیده شده است.
براساس این مطالعه جدید، یک جهش کشف شده در پنج بیمار درگیر در این مطالعه، قبلاً فقط در یک بیمار در استرالیا دیده شده بود. محققان می‌گویند این یافته‌ها نشان میدهد تنوع واقعی سویه‌های ویروسی هنوز تا میزان زیادی ارزیابی نشده است.
محققان همچنین هشدار دادند که سازندگان واکسن باید تاثیر این جهش‌های زیاد را برای جلوگیری از عدم موفقیت‌های احتمالی در نظر داشته باشند. در این تحقیق محققان بار ویروسی -یعنی مقدار ویروس- را در سلول‌های انسانی بعد از یک، دو، چهار و هشت ساعت و همچنین روزبعد و 48 ساعت بعد ارزیابی کردند.
دانشمندان دریافتند که تهاجمی‌ترین سویه‌ها تا بیش از 270 برابر، بار ویروسی بیشتری نسبت به خفیف‌ترین سویه‌ها ایجاد می‌کنند. پروفسور «لی» و همکارانش گفتند که یافته‌های آن‌ها همچنین نشان میدهد که بار ویروسی بالاتر منجر به مرگ و میر سلولی بالاتری می‌شود.
10 نفر از 11 بیمار درگیر در این مطالعه که شامل هشت مرد و سه زن بین چهار ماهه تا 71 ساله بودند، دارای علائم متوسط یا شدیدی از کووید-19 بودند و طبق تحقیقاتی که در پایگاه medRxiv منتشر شده است، همه آن‌ها بهبود یافته‌اند.
علائمی‌که مدام در حال تغییر است
کرونا ویروس وقتی در چین شایع شد، گفته میشد علائمی‌شبیه به آنفلوآنزا دارد، اما تنگی نفس و مشکلات حاد ریوی در آن بیشتر است، پس از آن خیلی زود دنیا را در بر گرفت و با پیشروی آن علائم جدیدی از این بیماری دیده شد تا جائیکه متخصصان اعلام کردند علائم این بیماری به صورت مداوم در حال تغییر است.
کم کم از دست دادن حس چشایی و بویایی جایگزین علائم آنفلوآنزایی شد و پس از آن هم اسهال و استفراغ و مشکلات گوارشی بروز و ظهور پیدا کرده که متخصصان آن را هم علائم بیماری مرموز کرونا دانستند. در نهایت طی چند روز اخیر مسئولان اعلام کردند موارد مختلفی، از تغییر رنگ پوست گرفته تا اگزما و پوسته پوسته شدن، عفونت‌های پوستی و تغییر رنگ نقطه نقطه‌ای پوست از جمله علائم کرونا ویروس به شمار می‌آیند.
طبق آخرین بررسی‌ها این اتفاق به‌دلیل درگیری مویرگ‌ها و لخته شدن خون در مویرگ‌هاست که می‌تواند منجر به تغییر رنگ شود. مواردی هم دیده شده که تغییر رنگ پوستی زیادی انجام شده است؛ این در حالی است که محققان اعلام کرده اند جدیدترین علائم ویروس کرونا «ویروس کرونایی انگشت» نام دارد که در آن انگشتان پا به رنگ آبی یا بنفش در می‌آید.
ویروس هوشمند کووید 19 هوشمند‌تر از دانش مردم است
مواردی که گفته شد سبب شده است نگرانی‌ها در خصوص کرونا ویروس که تا کنون القابی مثل ویروس هوشمند، ویروس دموکرات و ویروس مرموز را به آن نسبت داده اند، افزایش یابد. آیا جهش‌ها و تغییر علائم این ویروس می‌تواند در ساخت واکسن یا داروی آن تاثیر گذار باشد؟
شیوع این ویروس تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد؟ آیا پیش از این هم ویروسی وجود داشته است که علائم آن هر روز در حال تغییر باشد و جهش پیدا کند؟ این‌ها و هزاران سوال دیگر، پرسش‌هایی هستند که در حال حاضر جامعه را نگران ساخته است.
مینو محرز، پزشک متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته ملی مبارزه با بیماری کووید 19 وزارت بهداشت در خصوص این نگرانی‌ها گفت: «از نظر علمی‌موتاسیون جهش‌هایی که این ویروس تا کنون انجام داده است خیلی کم است و می‌توان گفت: در واقع اصلا موتاسیون انجام نداده است یعنی در واقع جهش ژنتیکی نداشته است و جهش‌هایی که این ویروس تا کنون انجام داده است آن قدر جدی نبوده که تغییر متاسیون داشته باشد.
بنابر این حائز اهمیت نبوده است. بنابر مطالعاتی که در خصوص این ویروس در آمریکا انجام شده جهش‌هایی که این ویروس انجام داده خیلی حائز اهمیت نبوده است.»
او در خصوص تغییر علائم این بیماری نیز گفت:
«هر چه تعداد بیماران مبتلا به این بیماری بیشتر می‌شود بالطبع علائم جدیدتری هم از آن دیده می‌شود. در ابتدا این بیماری در چین بروز پیدا کرده و گفته میشد علائم آن تب و سرفه است، اما در حال حاضر که دنیا درگیر این ویروس شده است دیده می‌شود که علائمی‌مثل علائم گوارشی، علائم عصبی، از دست دادن بویایی و چشایی، ورم مغز و تشنج و حتی برخی بیماری‌های پوستی نیز می‌تواند از علائم این بیماری باشد.
در برخی موارد مغز به طور کامل در گیر این بیماری می‌شود و حتی شاهد سکته مغزی نیز هستیم. بنابر این هر چه تعدامبتلایان به این بیماری در دنیا افزایش پیدا کند تنوع علائم بالینی این بیماری هم نسبت به آن چیزی که در ابتدا در چین گزارش کرد تغییر پیدا می‌کند.
زمانی که چین علائم این بیماری را عنوان کرد هیچ خبری از اسهال و استفراغ یا بیماری‌های پوستی و گرفتاری‌های مغز و اعصاب نبود، اما حالا میبینیم وقتی تعداد مبتلایان به این بیماری در سراسر کشور افزایش یافته است این علائم در کنار علائم گذشته این بیماری بروز پیدا کرده است.»
او در پاسخ به این سوال که تا چه حد امکان دارد علائم این بیماری باز هم تغییر پیدا کند و ویروس جهش‌های بیشری داشته باشد گفت: «تا جائیکه من میدانم و مطالعات در کشور آمریکا نشان میدهد تا کنون جهش‌های این بیماری موتیشن واضحی که سبب شود این ویروس تغییر ماهیت بدهد، نداشته است و فکر نمی‌کنم که جهشی با تغییر ماهیت داشته باشد، تا کنون جهش‌های این ویروس حائز اهمیت نبوده است.»
این متخصص بیماری‌های عفونی در پاسخ به این سوال که آیا تا کنون ویروسی وجود داشته که علائم آن تا این حد تغییر پیدا کند و با جهش رو به رو باشد، گفت: «ما تا کنون ویروسی به این هوشمندی نداشته ایم و می‌توان گفت: در میان همه ویروس‌هایی که تا کنون داشتیم، حتی نسبت به ویروس‌های هم خانواده خودش، کووید 19 از همه لحاظ با تنوع بیشتری همراه است و مدام در حال تغییر ماهیت است و البته هر چه بیشتر زمان می‌گذرد اطلاعات بیشتری درباره آن به دست می‌آوریم. این ویروس اصلا به سادگی ویروس‌های سارس و مرس نیست و تفاوت‌های زیادی با آن‌ها دارد.»
محرز افزود: «از این لحاظ به این ویروس، ویروس هوشمند گفته می‌شود، چون ویروس‌هایی که پیش از این وجود داشت خیلی سریع مورد پژوهش قرار می‌گرفت و اطلاعاتی درباره آن‌ها به دست می‌آمد. ویروس ایدز که آمد دیدیم در مقابل واکسن و دارو‌های دیگر ممکن است تغییرات آنتی ژنیک ایجاد کند که البته خیلی کم بود.
ویروس HIV نسبت به ویروس‌های دیگری که وجود داشت خیلی هوشمندانه عمل می‌کرد. ویروس کووید 19 هم نسبت به دیگر ویروس‌های کرونا که بسیار ویروس‌های معمولی بودند و ویروس‌های سار و مرس که خیای زود کنترل شدند بسیار متفاوت است، بنابر این هر چه بیشتر پیش می‌رویم میبینیم ویروس کووید 19 هوشمند‌تر از دانش مردم است.»
او در خصوص تاثیر گذاری جهش‌های کرونا و تغییرات علائم آن بر کشف واکسن و دارو نیز گفت: «من فکر نمی‌کنم این تغییرات علائم و جهش‌ها بر پیدا کردن واکسن ویروس و داروی آن تاثیر گذار باشد؛ این علائم هشدار دهنده و تشخیص دهنده بیماری است و باعث می‌شود که ما بیشتر به فکر باشیم و فکر نکنیم بیماری که تب و سرفه ندارد به کرونا مشکوک نیست و نباید آزمایش بدهد. تنوع علائم بالینی در خصوص این موضوع مهم است که برای تشخیص بیماری به فکر باشیم، ولی در درمان آن هیچ تاثیری ندارد.»
عضو کمیته ملی مبارزه با بیماری کووید 19 درباره پیش بینی‌ها در خصوص کنترل این بیماری گفت: «من فکر می‌کنم که حد اقل تا پائیز و زمستان سال آینده هم در گیر این بیماری باشیم؛ البته هیچ چیز مشخص نیست، اما تا آن جائیکه فهمیدیم آنطور که پیش بینی میشد مثل بیماری سارس خیلی زود قابل کنترل نیست، چون رفتار و میزان عفونت زایی این بیماری ثابت کرده است که با بقیه ویروس‌ها فرق می‌کند. بنابر این باید ببینیم چه پیش می‌آید؛ چون هیچ پیش بینی صد در صدی نمی‌توان برای این ویروس انجام داد.»
منبع: آفتاب یزد
