مدیرعامل اسنپ در گفتگو با برنامه «آنتک» (لایو اینستاگرام دیجیاتو) درباره وضعیت این سرویس در ایام شیوع کرونا و برنامه‌های آینده سخن گفت و از سرویس VIP و سرویس هوایی اسنپ صحبت کرد. به گفته «ژوبین علاقبند»، تا به امروز 2.5 میلیون راننده در این سرویس ثبت نام کرده‌اند. اما نکته مهم‌تر اینکه حالا تعداد کاربران سوپر اپلیکیشن اسنپ از مرز 30 میلیون گذشته‌اند.
تعداد رانندگان و سفرهای اسنپ
این گفتگو با پرسش درباره تعداد رانندگان و سفرهای روزانه این استارتاپ شروع شد. مدیرعامل اسنپ، «ژوبین علاقبند» در پاسخ به این سوال گفت:
«بر اساس آخرین آمار، 2.5 میلیون راننده در اسنپ ثبت نام کرده‌اند که نزدیک به 800 هزار تا 1 میلیون نفر آن‌ها فعال هستند. تا پیش از شیوع کرونا تعداد درخواست‌های روزانه برای سفر به مرز 2 میلیون رسیده بود که شیوع کرونا تعداد آن‌ها را 70 درصد کاهش داد، البته نزدیک به 10 روز پیش دوباره رسیدن به 1 میلیون سفر در روز را جشن گرفتیم. زمانی که در اسنپ شروع به کار کردم، تعداد سفرهای روزانه 520 تا 530 هزار بود، اما پس از مدتی به 800 هزار تا 1 میلیون رسید.»
مکانیزم قیمت‌گذاری سفرها
یکی از موارد مهم درباره اسنپ، بحث قیمت‌گذاری سفرها است. در ماه‌های اخیر و با افزایش قیمت بنزین، قیمت سفرها افزایش پیدا کرد که این موضوع نارضایتی مسافران و همچنین رانندگان را در پی داشت. علاوه بر افزایش قیمت بنزین، هزینه اسنپ با توجه به ساعات روز و همچنین میزان ترافیک تغییر می‌کند که مسافران دل خوشی از آن ندارند و همچنین افزایش قیمت قطعات و نگهداری خودرو نیز باعث شده رانندگان اعلام نارضایتی کنند. علاقبند درباره مکانیزم قیمت‌گذاری اسنپ می‌گوید:
«برای قیمت‌گذاری باید به پارامترهای مختلفی توجه کرد که در حقیقت همان میزان تقاضا و عرضه است. با استفاده از مکانیزم‌هایی سعی می‌کنیم سفرها را به سفر موفق تبدیل کنیم، برای مثال در اول صبح که افراد می‌خواهند به سرکار بروند، تقاضا افزایش پیدا می‌کند و قیمت باید به گونه‌ای باشد که راننده حاضر به خروج از خانه و انجام سفر شود. با گذشت زمان قیمت به صورت پله‌ای کاهش پیدا می‌کند که مثلا نزدیک به ساعت 10 یا 11 تقاضا کاهش پیدا می‌کند و رانندگان بیشتری در سطح خیابان حضور دارند که بخاطر سفر موفق قیمت‌ها را کاهش می‌دهیم. آمار سفرهای موفق در تاکسی‌های اینترنتی نزدیک به 70 درصد است.»
علاقبند رسماً اعلام می‌کند که با افزایش قیمت بنزین، دولت مانع از افزایش قیمت سفرها شد. او در ادامه می‌گوید: «با توجه به بررسی‌های صورت گرفته و بحث‌ها توانستیم قیمت‌ها را افزایش دهیم تا به نفع راننده باشد. قیمت بنزین تقریبا 15 تا 20 درصد هزینه‌های سفر را تشکیل می‌دهد و در حالی که وزارت نفت به صورت مستقیم به راننده سهمیه می‌دهد، اما بنزین سهمیه‌ای نیز 1500 تومان است. علاوه بر این، وزارت نفت مصرف بنزین برای هر 100 کیلومتر رانندگی، 7 لیتر درنظر می‌گیرد که این عدد برای تهران بالاتر و نزدیک به 10 لیتر است. با توجه به افزایش قیمت بنزین، مصرف سوخت بیشتر و همچنین افزایش تورم ناشی از قیمت بنزین در نهایت تصمیم گرفتیم قیمت سفرها را 20 درصد افزایش دهیم. شاید راننده‌ای یکی دو ماه از روی اجبار با اسنپ کار کند ولی اگر پس از این مدت مجبور شود پولی از جیب پرداخت کند، دیگر به کار با ما ادامه نخواهد داد. درکل وضعیت اقتصاد کشور به گونه‌ای است که با حقوق ماهانه نمی‌توان خانه یا ماشین خرید و این موضوع مختص درآمد کسب شده از اسنپ نیست.»
با توجه به افزایش قیمت بنزین و هزینه‌ها، قیمت سفرها افزایش پیدا کرد
به گفته علاقبند، درآمد اسنپ از هزینه‌های دریافتی از راننده است، بنابراین با افزایش هزینه‌ها سود اسنپ نیز افزایش پیدا می‌کند اما باید مکانیزم‌هایی وجود داشته باشد تا درصد سفرهای موفق افزایش پیدا کند. یکی از موفقیت‌های اسنپ در سال‌های اخیر، ایجاد قوانین برای تاکسی‌های اینترنتی است که مدیرعامل اسنپ در این زمینه اعلام کرده:
«در یکی دو سال گذشته بحث و جدل‌های زیادی با دولت داشتیم تا بتوانیم تاکسی‌های اینترنتی را به جایگاه کنونی برسانیم. در ابتدا گفته شده بود که قیمت‌گذاری باید توسط شورای شهر صورت بگیرد و همچنین شرایطی برای راننده‌ها و سفرها درنظر گرفته شود که مثلا سن راننده بالای 23 سال باشد و متاهل، خودرو پراید نباشد و همچنین عمر ماشین بیشتر از 5 یا 10 سال نیز نباشد. اگر چنین شرایطی را قبول می‌کردیم، به معنای حذف 40 درصدی ناوگان اسنپ بود. ما از مکانیزم قیمت‌گذاری پویا استفاده می‌کنیم که با توجه به عرضه و تقاضا کار می‌کند، اما با افزایش قیمت بنزین دولت دستور داد که قیمت‌ها افزایش پیدا نکند اما نهایتاً قیمت‌ها افزایش پیدا کرد. امروز اپلیکیشن اسنپ روی 30 میلیون گوشی در سطح کشور نصب شده و جز جدایی ناپذیر زندگی کاربران شده است.»
نقش اسنپ در قوانین تاکسی‌های اینترنتی
در سال 93 اسنپ شروع به کار کرد و این حوزه ناشناخته بود اما این استارتاپ با تلاش فراوان توانست باعث ایجاد قوانین شود و به گفته برخی، این سرویس به علت پیشرو بودن در بازار توانسته در مذاکرات قوانین را به نفع خود تغییر دهد و به گونه‌ای انحصار دست پیدا کند. علاقبند با اشاره به حملات صورت گرفته به دفاتر اسنپ در شهرهای مختلف، درباره وضع قوانین و انحصار می‌گوید:
«در تمام جلسات ما و تپسی حضور داشتیم و اگرچه تپسی رقیب اصلی ما در بازار است، اما در حوزه قانون‌گذاری هردو حضور داریم و به عنوان نماینده اتحادیه کسب و کارهای مجازی فعالیت می‌کنیم. ما در جلسات در یک جبهه بودیم.»
اسنپ موفق شده در سال‌های اخیر سرمایه زیادی جمع آوری کند و علاوه بر ایرانسل، به سرمایه‌گذار خارجی نیز دسترسی داشته باشد. علاقبند این موضوع را یک موفقیت برای اسنپ می‌داند و استفاده از این موقعیت برای دسترسی به لایه قانون‌گذاری را رد می‌کند.
حذف مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند درآمد راننده را افزایش دهد
از سوی دیگر یکی از مواردی که در ماه‌های اخیر بحث‌های زیادی به دنبال داشته، عوارض شهرداری و مالیات بر ارزش افزوده بوده. در این میان تپسی پیش از اسنپ با شهرداری قرارداد امضا کرد، موضوعی که باعث ایجاد دلخوری میان این دو رقیب شد. مدیرعامل اسنپ در این زمینه می‌گوید:
«ما نمی‌توانیم دو سه نوع عوارض پرداخت کنیم، علاوه بر این در قانون 50 مالیات بر ارزش افزوده گفته شده اگر شرکتی مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند، دیگر نباید عوارض بپردازد. اگر با شهرداری بخواهیم همکاری کنیم و مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنیم، باید از مزایای شرکت‌های حمل و نقل نیز بهره‌مند شویم که یکی از آن‌ها، معافیت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است. دلخوری ما از تپسی در همین زمینه بود. تپسی با این استدلال که پس از امضای قرارداد با شهرداری در این زمینه مذاکره می‌کند، زودتر از ما قرارداد بست اما ما می‌گفتیم که ابتدا باید این بحث‌ها به سرانجام برسد.»
ژوبین علاقبند حذف مالیات بر ارزش افزوده را به نفع رانندگان می‌داند. به گفته مدیرعامل اسنپ، مالیات بر ارزش افزوده 9 درصد از 15 درآمد اسنپ را تشکیل می‌دهد که با حذف آن می‌توان پرداختی به راننده را افزایش داد و از طرف دیگر، قیمت سفرها را کم کرد. علاوه بر این موارد، با حذف مالیات بر ارزش افزوده می‌توان برای رانندگان امتیاز و تسهیلات درنظر گرفت.
جذب سرمایه توسط اسنپ
مدل کسب و کار استارتاپ‌هایی مانند اسنپ به گونه‌ای است که تا چندین سال اول فعالیت ضررده هستند و به همین علت سرمایه‌گذار باید بپذیرد که تا چندین سال سود دریافت نمی‌کند. این موضوع باعث شده که جذب سرمایه در این حوزه سخت باشد اما اسنپ توانسته به سرمایه‌های زیادی دست پیدا کند که به گفته علاقبند یک موفقیت بزرگ است:
«یکی از دلایل زیان‌ده بودن تاکسی‌های اینترنتی، هزینه اولیه راه‌اندازی آن‌هاست. زمانی که می‌خواهید در منطقه‌ای شروع به کار کنید، علاوه بر هزینه بازاریابی برای مشتری، باید هزینه‌ای برای جذب راننده نیز پرداخت کنید که این موضوع هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. با توجه به این موضوع که بانک‌ها به استارتاپ‌ها وام نمی‌دهند، باید با سرمایه‌گذارها کار کرد که یکی از موفقیت‌های بزرگ اسنپ، جذب سرمایه از سرمایه‌گذار خارجی و همچنین همکاری با ایرانسل است که البته به مذاق برخی خوش نمی‌آید. ما به علت تیم خوبی که داریم و همچنین بیزینس مدل مناسب، توانستیم در این شرایط جذب سرمایه کنیم که البته برخی استارتاپ‌های دیگر نیز در این زمینه به موفقیت دست پیدا کرده‌اند.»
اسنپ و معلولین
اسنپ تاثیر زیادی روی زندگی معلولین داشته و آن‌ها می‌توانند راحت‌تر از گذشته از خانه خارج شوند و در سطح شهر حضور داشته باشند. این تاکسی اینترنتی اهمیت زیادی به معلولین می‌دهد و علاوه بر مسافر، چندین هزار راننده معلول نیز دارد که بر اساس آخرین آمارها، تعداد سفرهای انجام شده توسط این رانندگان به 20 میلیون رسیده است. علاقبند در صحبت‌های خود به اهمیت بالای معلولین برای اسنپ اشاره کرد و افزود:
«تمام اجزای جامعه بجای دلسوزی برای افراد معلول، باید کاری کنند تا آن‌ها از خانه خارج شوند و مانند افراد عادی کار کنند. ما در این بخش سرمایه‌گذاری زیادی کردیم و رانندگان معلول نیز جذب کرده‌ایم که ابتدا تعداد آن‌ها به 2000 نفر می‌رسید، اما هم اکنون 10 هزار راننده معلول داریم و تا به امروز 20 میلیون سفر انجام داده‌اند. سال گذشته با همکاری شهرداری برای معلولین تخفیف درنظر گرفتیم تا به این بهانه از خانه خارج شوند.»
سرویس هوایی اسنپ و ویژگی‌های جدید
اوایل دی ماه 98 اسنپ از راه‌اندازی سرویس هوایی خود خبر داد، پروژه‌ای جاه‌طلبانه که هنوز اجرایی نشده است. به گفته مدیرعامل اسنپ، این سرویس با جدیت دنبال می‌شود و تا به امروز چندین سفر آزمایشی مانند تهران به شمال انجام شده است. به اعتقاد اسنپ، اگر فردی در حال انجام کاری است، دیگر دغدغه‌ای برای حمل و نقل نباید داشته باشد و به همین علت، سرویس هوایی اهمیت بالایی برای آن‌ها دارد و پروژه جاه‌طلبانه‌ای محسوب نمی‌شود.
اسنپ سرویس هوایی را با جدیت دنبال می‌کند و چندین سفر آزمایش انجام داده است
یکی از نقدهایی که به اسنپ وارد می‌شود، عرضه دیرهنگام ویژگی‌های جدید در مقایسه با رقباست که علاقبند در این زمینه اعلام می‌کند:
«قابلیت‌های زیادی برای اضافه شدن به اپلیکیشن وجود دارند ولی باید ببینیم کدام یک از آن‌ها برای مسافر و راننده بیشترین مزیت را دارند. برای مثال اپلیکیشن مخصوص رانندگان اسنپ به تازگی تغییرات زیادی را تجربه کرده که مورد استقبال قرار گرفته. علاوه بر بررسی وضعیت، از نظر نیروی انسانی و همچنین زمان نیز محدودیت داریم. برای ویژگی‌های جدید باید به نیروهای کارآمد زیادی دسترسی داشته باشیم که چنین کاری سخت است.»
اوبر که بزرگترین تاکسی اینترنتی در جهان شناخته می‌شود، به تازگی گزارشی منتشر کرده که در آن به میزان جرم و جنایت در سفرهای خود در سال 2018 اشاره کرده. در این سال 9 مورد قتل، 58 فوتی بر اثر تصادف و 3000 تجاوز در سفرهای آن صورت گرفته که با توجه به 1.3 میلیارد سفر در این سال، آمار بسیار کمی است. اما آیا اسنپ هم می‌خواهد چنین گزارش‌هایی را منتشر کند؟ ژوبین علاقبند در واکنش به این موضوع اعلام کرده که آمار جرم و جنایت در اسنپ بسیار پایین است که مربوط به ذات این سرویس می‌شود. علاقبند ادامه می‌دهد:
«مدل کسب و کار اسنپ از وقوع جرم جلوگیری می‌کند، چرا که ما به تمام اطلاعات راننده مانند آدرس و شماره تلفن دسترسی داریم و روی سفرها نظارت می‌کنیم که این موارد باعث شده مجرمان در آن مشغول به کار نشوند. با این وجود اگر درخواست تاکسی کردید اما نوع خودرو، راننده یا پلاک با عکس موجود در اپلیکیشن متفاوت بود، سوار آن نشوید چون این کار اشتباه است.»
علاقبند در ادامه این گفتگو اطلاعات جالبی را با کاربران در میان می‌گذارد. او می‌گوید که تا به امروز دو نوزاد در سفرهای اسنپ به دنیا آمده‌اند و همچنین یک نوزاد در خودرو جا مانده است. در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه مسافران بیشتر از سایر روزها گوشی خود را در خودرو جا می‌گذارند. با وجود اینکه هم اکنون سفرهای بین شهری میان تهران و کرج در جریان است، اما در سال جاری سفرهای بین شهری با جدیت بیشتری دنبال می‌شوند.
تا به امروز دو نوزاد در سفرهای اسنپ به دنیا آمده‌اند
به گفته علاقبند، راه‌اندازی سفرهای بین شهری به علت برخی حساسیت‌ها مانند کیفیت ماشین که مانع از انجام آن‌ها توسط پراید می‌شود، مشکلات مخصوص به خود را دارد. مدیرعامل اسنپ در صحبت‌های خود به تبلیغ این استارتاپ در بازی رئال مادرید و بارسلونا اشاره و اعلام کرد که این تبلیغ به صورت دیجیتالی و بر اساس منطقه جغرافیایی پخش شده است.
پرسش و پاسخ
در پایان این گفتگو تعدادی از سوالات مخاطبان دیجیاتو را از مدیرعامل اسنپ پرسیدیم. یکی از این سوالات، برنامه این استارتاپ برای ورود به بورس بود که به گفته علاقبند، اسنپ فعلا برنامه‌ای برای این کار ندارد اما با دقت بازار را بررسی و شرایط را ارزیابی می‌کند.
سوال بعدی مربوط به بیمه رانندگان و برنامه اسنپ برای آن بود. علاقبند در پاسخ به این سوال اعلام کرده اسنپ کارفرمای رانندگان محسوب نمی‌شود و نمی‌تواند برای آن‌ها بیمه تهیه کند، اما با بیمه همکاری می‌کند تا رانندگان با توجه به درآمد و تسهیلات اسنپ بتوانند خود را شخصا بیمه کنند.
یکی از مخاطبان دیجیاتو در رابطه با راه‌اندازی مجدد سفرهای VIP سوالی را مطرح کرد که علاقبند در پاسخ به اجرای مجدد آن در سال جاری اشاره و علت توقف آن در گذشته را مشکلات اجرایی عنوان می‌کند.
سوال دیگری امکان فعالیت اسنپ در خارج از ایران را هدف قرار داده که علاقبند در پاسخ به بررسی وضعیت کشورهای همسایه اشاره می‌کند، اما می‌گوید که داخل کشور مهم‌تر است و در حال حاضر برنامه‌ای برای خارج از کشور ندارند.
سوال آخر مربوط به سوپر اپلیکیشن شدن اسنپ می‌شود که به اعتقاد مدیرعامل اسنپ، چنین کاری بازخورد بسیار خوبی داشته و توانسته یک هم‌افزایی ایجاد کند و حالا 30 میلیون کاربر از تمام اجزای خدمات سوپراپلیکیشن اسنپ استفاده می‌کنند.
