سقوط اندی رابین در دنیای تکنولوژی، داستانی است که آنقدرها درازا ندارد. این داستانی است که تنها ظرف 2 سال اتفاق افتاد و یکی از برجستهترین شخصیتهای دنیای تکنولوژی را از عرش به فرش رساند.
خالق اندروید -سیستم عاملی که روی 87 درصد از اسمارتفونهای جهان یافت میشود- برای بیش از 30 سال در سیلیکون ولی مهندس نرمافزار بوده است. برای مدتی طولانی به نظر میرسید او یکی از قهرمانان دنیای تکنولوژی مدرن باشد تا اینکه چندین گزارش خبری در بازه سالهای 2017 تا 2019، حقیقت شخصیت رابین را افشا و اثبات کردند که او یکی از مخالفین اصلی جنبش MeToo است.
از آن زمان، سخنگوی رابین بارها گفته که این گزارشها نادرست بوده و چهرهای اشتباه از رابین ترسیم میکنند. او میگوید: «بسیاری از پوششهای خبری اخیر، تصویری نادرست از جدایی اندی از گوگل ترسیم کردند و حاوی ادعایی تخیلی راجع به زندگی او بودند که توسط همسر سابقش و در جریان جدایی این دو مطرح شدند. او منتظر اینست که یک روز خودش داستانش را تعریف کند.»
درحالی که اتهامات وارد شده به رابین روی زندگی حرفهای خود او -و همینطور گوگل و صنعت تکنولوژی در ابعاد وسیعتر- تاثیر میگذاشتند، کسبوکار تازه رابین هم با بنبست مواجه شد: شرکت Essential که بعد از جدایی رابین از گوگل تاسیس شده بود و اسمارتفون میساخت، در ماه فوریه امسال خبر از تعطیلی برای همیشه داد.
اما حرفه شغلی رابین چطور آغاز شد و چه اتفاقاتی او را به این نقطه رساند؟
رابین دوران دانشجویی را در کالج اوتیکا در نیویورک سپری کرد و بعد از مطالعه در زمینه علوم کامپیوتر، طی سال 1986 میلادی فارغالتحصیل شد.
نخستین شغل رابین بعد از خروج از دانشگاه، مهندسی نرمافزار در شاخه رباتیک بود و شرکت Carl Zeiss X-ray Microscopy در نیویورک او را به استخدام خود درآورد. پس از این، رابین برای یک سال به سوییس رفت و در شرکت Société Genevoise d'Instruments de Physique مشغول به کار بود.
در همین دوران بود که یک ملاقات سرنوشتساز با یکی از مهندسین اپل در جزایر کیمن و طی سال 1989 باعث شد مسیر زندگی رابین تغییر کرده و راهی غرب و سیلیکون ولی شود. اندی رابین به شکلی اتفاقی بیل کزول، مهندس اپل را در ساحل جزایر کیمن ملاقات کرده بود. رابین به کزول که توسط دوستدخترش از اقامتگاه بیرون انداخته شده بود پیشنهاد اقامت در اتاق خود را داد و کزول هم به او پیشنهاد یک شغل در اپل.
به این ترتیب رابین در سال 1989 به عنوان مهندس نرمافزار وارد اپل شد و سپس در آن جا به General Magic پیوست: یکی از زیرمجموعههای شرکت ساکن کوپرتینو که در سال 1992 مشغول کار روی دیوایسهای پردازش پرتابل بود.
جنرال مجیک در سیلیکون ولی حسابی معروف است: نشریه فوربز آن را «مهمترین کمپانی مرده در سیلیکون ولی» نامیده و مجله نیویورک هم میگوید این شرکت «آیفون را دو دهه زودتر اختراع کرد».
رابین سپس دوشادوش همکارانش در جنرال مجیک به شرکت WebTV رفت و مدیریت مهندسی ارتباطات آن را در سال 1995 برعهده گرفت. استیو پرلمن و فیل گلدمن دو کارمند جنرال مجیک بودند که WebTV را همراه با بروس لیک تاسیس کردند. WebTV به مشتریان اجازه میداد که از طریق تلویزیونهایشان قادر به دسترسی به اینترنت باشند. مایکروسافت بعدا این شرکت را در سال 1997 به قیمت 425 میلیون دلار خرید و نامش را به MSN TV تغییر داد.
رابین نخستین شرکت خود به نام Danger را در سال 1999 تاسیس کرد و موبایلی به نام Danger Hiptop ساخت که بعدا تبدیل به موبایل معروف T-Mobile Sidekick شد. موبایل هیپتاپ، استور اپلیکیشن و فضای ذخیرهسازی ابری خاص خودش را داشت. جستجوگر پیشفرض این موبایل نیز گوگل بود و لری پیچ، موسس گوگل بعد از باخبر شدن از ماجرا، این اتفاق را «باحال» توصیف کرد.
در سال 2004 رابین از Danger جدا شد.
اما یک سال پیش از این جدایی، رابین گامی مهم برداشت که مسیر حرفهایش را کاملا تغییر داد. او اندروید را در سال 2003 تاسیس کرد.
هدف اندروید: ساخت یک سیستم عامل متنباز برای گوشیهای موبایل. نام این کمپانی هم به آن خاطر انتخاب شد که همکاران رابین در اپل، به خاطر تمایل بیش از اندازه او به رباتها، رابین را «اندروید» صدا میزدند.
او اندروید را طی زمستان سال 2004 و در مرکز Redpoint Ventures به راه انداخت و خودش هم در این مقر یک کارآفرین بود. گوگل در سال 2005 میلادی اندروید را خرید و سیستم عامل مشهور اندروید در سال 2007 در دسترس قرار گرفت.
رابین برای نزدیک به یک دهه نایب رییس ارشد محتویات موبایل و دیجیتال گوگل بود. او تا سال 2013 میلادی بر واحد اندروید گوگل نظارت میکرد و بعد به دپارتمان رباتیک این شرکت منتقل شد که Replicant نام داشت.
در فصل پاییز 2014، او از گوگل جدا شد و لری پیچ، مدیرعامل وقت گوگل برای او «آرزوی بهترینها» را کرد. رابین در آن زمان گفت که دلیل خروجش از گوگل، تاسیس یک انکوباتور برای کمک به استارتاپهایی بود که به ساخت سختافزار تمایل داشتند. بعد در سال 2015، رابین یک شرکت سرمایهگذاری به نام Playground Global تاسیس کرد که گوگل یکی از سرمایهگذاران آن بود.
آخرین استارتاپ او هم در سال 2016 پا به حیات گذاشت و Essential نام داشت. این شرکت بر ساخت اسمارتفونهای اندرویدی تمرکز داشت. نخستین موبایل اسنشال، یعنی PH-1 در آگوست 2017 عرضه شد. فروش دستگاه اما آنقدرها دندانگیر نبود و به همین خاطر قیمت موبایل خیلی زود کاهش یافت.
در سال 2017 بود که جزییات حرفه رابین تا حدی عمومی شد. در ماه نوامبر 2017 نشریه The Information گزارش کرد که جدایی رابین از گوگل به خاطر «یک تحقیقات داخلی راجع به رابطه غیر اخلاقی او با یکی از زیردستاناش» بوده است. این نشریه گفت که رابین با یکی از زنانی که در واحد اندروید گوگل کار میکرد رابطه داشته و منابع انسانی گوگل خواستار برخورد قاطع با او شده بوده است.
در همان زمانی که این گزارش منتشر شد، رابین برای دو هفته از اسنشال مرخصی گرفت و یکی از سخنگویان اسنشال گفت این مرخصی به خاطر «رسیدگی به مسائل شخصی» بوده. در یک سال بعد از این ماجرا، اسنشال به شکلی کمابیش دشوار به کار خود ادامه میداد.
در ماه مه 2018، اسنشال برنامههای خود برای اسمارتفون بعدیاش را کنسل کرد و گزارشها حاکی از این بود که هیئت مدیره شرکت به دنبال فروش اسنشال است: تا اکتبر 2018، تقریبا 30 درصد از نیروی کاری اسنشال تعدیل شده بود. در همین زمان، گفته میشد رابین مشغول کار روی موبایل هوشمند جدیدی است که کارهایی مثل پیام فرستادن برای مخاطبان را به شکلی خودکار انجام خواهد داد.
بعد، نیویورک تایمز گزارشی در ماه اکتبر 2018 منتشر کرد که جنجال فراوان به راه انداخت: در این گزارش آمده بود که علیرغم خبر داشتن از رابطه نامشروع رابین با یکی از زیردستانش و تحت فشار قرار دادن او برای برقراری رابطه جنسی، گوگل هنگام جدایی رابین، مبلغ 90 میلیون دلار به او پرداخت کرده است.
رابین اما این اتهام را تکذیب کرد.
با انتشار این گزارش، خبرنگارانی دیگر هم وارد ماجرا شدند و به جزییات بیشتری راجع به روابط غیر اخلاقی رابین دست یافتند:
- پیش از هرچیز ویدیویی از روابط جنسی غیر اخلاقی رابین در کامپیوتر محل کارش پیدا شد.
- منابع مختلف به نشریه تایمز گفتند که او زیردستان خود را «احمق و بیلیاقت» خطاب میکند.
- رابین همسرش را در گوگل ملاقات کرد و در دوران ازدواج خود با چندین زن دیگر در گوگل رابطه داشته است.
- تایمز ضمنا در گزارش خود آورد که رابین یکی از سه مدیر ارشد گوگل است که به سوء استفاده جنسی از همکارانش متهم شده.
موج اخبار اما تمام شدنی نبود. بعد از این در گزارشی دیگر از سوی تایمز خواندیم که هیئت مدیره گوگل تنها چند هفته بعد از تحقیق روی روابط غیر اخلاقی رابین، سهامی به ارزش 150 میلیون دلار به او اهدا کرده است. به صورت معمول این دست از هدایا توسط لری پیج، همموسس گوگل، پیشنهاد میشوند اما تایمز نتواست تایید کند که آیا پیج هنگام این تصمیم از تحقیق روی فعالیتهای رابین باخبر بوده یا خیر.
با ادامه یافتن موج اخباری که این بار حاوی اتهاماتی از سوی همسر رابین نیز بودند، کارمندان گوگل ترتیب اعتصابی را دادند که در اعتراض به چگونگی برخورد گوگل با رفتارهای غیر اخلاقی رابین بود. تقریبا 17 هزار کارمند در این اعتراضات مشارکت کردند و در آن زمان ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل به کنفرانس DealBook در منهتن رفته بود.
پیچای در سخنرانی خود در پاسخ به اعتراض کارمندانش گفت: «این خشم و ناامیدی موجود در کمپانی چیزیست که همه ما احساسش میکنیم. من هم احساسش میکنم. در گوگل ما استانداردهایی بالا داریم و مشخصا انتظارات را برآورده نکردیم. نخستین کار پذیرش اتفاق و عذرخواهی به خاطر اعمال گذشته است. اما کلمات به تنهایی کافی نیستند، باید دست به کار شویم».
در ماه ژانویه 2019 بود که یکی از سهامداران گوگل از هیئت مدیره آلفابت به خاطر سرپوش گذاشتن روی موارد سوء استفاده جنسی توسط مدیران گوگل شکایت کرد. در این پرونده آمده بود که مکاشفات مربوط به زندگی شخصی و حرفهای رابین، علت اصلی در پیش گرفتن موضوع به صورت قانونی بوده است.
در بخشی از این شکایتنامه آمده: «به خاطر اهمیت رابین در نتایج مالی گوگل، هیئت مدیره گوگل و مدیران ارشد رفتاری متفاوت با دیگر کارمندان گوگل با او داشتند. حرمت او از بین نرفت و هیچ تاوانی هم بابت کارهایش پرداخت نکرد.»
با وقوع تمام این اتفاقات، رابین تا پاییز سال 2019 از محافل به دور ماند و سپس تصویری در توییتر منتشر کرد که شبیه به یک موبایل کشیده و قلمی بود. اسنشال در آن زمان تایید کرد که مشغول کار روی موبایلی جدید به نام Project Gem است. اما با گذشت تنها 4 ماه، اسنشال اعلام کرد که برای همیشه به فعالیتهای خود پایان میدهد.
«علیرغم تمام تلاشهایمان، حالا پروژه Gem را تا جایی که میتوانستیم به پیش بردهایم و متاسفانه هیچ مسیر مشخصی برای رساندن آن به دست مشتریان متصور نیستیم. به این ترتیب، تصمیمی سخت گرفتهایم که فعالیتهای را متوقف و اسنشال را تعطیل کنیم.»