به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ اردیبهشت، موسم گل و گلاب در سرزمین 7 هزار ساله کاشان است. همان تحفه‌ای که پیشکش هزار ساله پارسیان بود و این روزها سایه ویروسی منحوس بر سر آن سنگینی می‌کند. هر سال از ابتدای اردیبهشت یا «ماه کاشان» تا نیمه خرداد، گلستان‌های محمدی این شهرستان در قُرق گردشگران بود و میلیون‌ها مسافر داخلی و خارجی راهی این شهر می‌شدند، اما امسال به دلیل شیوع کرونا، تعطیلی مراکز اقامتی و گردشگری و نبود مسافر، رکود بر مهم‌ترین قطب صنعت گلابگیری ایران سایه افکنده است؛ اتفاقی که علاوه بر گلاب کاشان، گردشگری این منطقه را هم با آسیب جدی مواجه کرده.
حمایت دولت از صنعت گل و گلاب
حاج مسعود معظمی قمصری، کشاورز و کارآفرین قمصری که در سال 92 با سرمایه 10 میلیارد تومانی، باغ 55 هکتاری را به کشت گل‌محمدی اختصاص داد و با 550 سهامدار این گلستان را به بهره‌برداری گلاب رساند می‌گوید: با توجه به بارش‌های جوی مناسب امسال، گل محمدی از نظر کیفی و کمی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و به برداشت 3 تا 4 تن در هر هکتار هم نزدیک شدیم، اما کرونا بازار گل و گلاب کاشان را به کسادی کشانده است.
معظمی با بیان اینکه امسال به علت جلوگیری از به کار گرفتن کارگران غیربومی، گلکاران برای چیدن گل‌ها با مشکل روبه‌رو هستند، می‌افزاید: نبود نظارت کافی بر تولید و فروش این محصول نیز موجب شده است تا دلالان جولان بدهند و گل را با نرخ ارزان از گلکار خریداری کنند. به همین دلیل برخی واحدهای گلابگیری، گل را با کمترین قیمت از گلکاران خریداری و هزینه آن را هر وقت بخواهند، پرداخت می‌کنند که این تاخیر در پرداخت گاهی شاید تا یک سال طول بکشد. او ضرر اقتصادی مجموعه‌اش را در سال جاری بیش از 700 میلیون تومان می‌داند و از دولت و مسئولان تقاضا می‌کند با بسته‌های حمایتی از صنعت گل و گلاب کاشان حمایت کنند، زیرا در غیراین صورت سرمایه‌گذاران این حوزه رغبتی به تداوم سرمایه‌گذاری‌شان نخواهند داشت.
انباشت گلاب و عرقیات در انبار
صاحب یک تولیدی گلابگیری و عرقیات در شهرستان برزک هم از این شرایط نگران است. او که هر سال قبل از عید نوروز، محصولات گلاب، عرق نعنا و بیدمشک خود را که از سال گذشته باقی مانده بود به مسافران نوروزی می‌فروخت، حالا از باقی ماندن محصولاتش در انبارها به دلیل شیوع کرونا و ممنوعیت تردد مسافر می‌گوید.
حسین عباسی که 8 سال پیش به ساخت دیگ‌های گلابگیری هم روی آورده است، می‌افزاید: کرونا صنعت گلابگیری را زمین زده است و از کشاورز تا صنعتگران وابسته از نظر اقتصادی متضرر شده‌اند. درآمد ما هم به نصف کاهش یافته است.
حسینعلی جباری، یکی از کشاورزان قمصری هم به این موضوع اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که بیش از 100 میلیون تومان گلاب از سال گذشته در انبارهایش مانده است که تولید امسال هم به آن افزوده می‌شود.
او هم مانند حاج مسعود معظمی قمصری معتقد است که دولت باید بسته حمایتی برایشان در نظر بگیرد تا بخشی از ضررها جبران شود.
کمبود کارگر و افزایش هزینه برداشت
1700 کارگاه سنتی گلابگیری، 75 کارگاه نیمه‌صنعتی و 32 کارخانه صنعتی تولید گلاب، عرقیات گیاهی، اسانس و عطر گل‌محمدی در کاشان فعال هستند. در کارگاه‌های سنتی به طور میانگین 4 نفر به صورت مستقیم و حدود 70 هزار نفر شامل گلکار، کارگران حمل و نقل، صنایع ظروف‌سازی و بسته‌بندی امرار معاش می‌کنند و می‌توان این صنعت را از نظر اشتغال‌زایی یکی از صنایع نخست منطقه دانست که حالا کرونا بر آن سایه انداخته.
رئیس اتحادیه گلاب و عرقیات شهرستان کاشان با اشاره به افزایش تولید یک و نیم برابری گل محمدی در سال جاری می‌گوید: با توجه به شیوع ویروس کرونا و کمبود نیروی کار گل‌چین، هزینه برداشت گل نسبت به پارسال از 3 هزار تومان به 4500 تومان افزایش یافته است.
سیدرضا نوابی عمده مشتریان بازار گلاب کاشان را گردشگران داخلی و خارجی می‌داند که در فصل بهار به این منطقه می‌آیند، اما امسال با توجه به شیوع کرونا سفرشان لغو شده است.
او با بیان اینکه بیش از 40 درصد گلاب تولیدی سال گذشته در انبارها باقی مانده است، سهم عمده‌ای از فروش گلاب را هم برای مصرف مراسم‌های ماه رمضان اعلام می‌کند که این مورد هم با توجه به شیوع کرونا، لغو شدن مراسم‌ها و مسدود شدن جاده‌ها تحت تاثیر قرار گرفت.
ضرر 600 میلیاردی گل و گلاب
رئیس اتحادیه گلاب و عرقیات شهرستان کاشان همچنین به کاهش تقاضای کشورهای حوزه خلیج فارس و دیگر کشورها برای خرید گلاب اشاره می‌کند و معتقد است کرونا حتی صنایع پرطرفدار گلاب مانند قنادی، بستنی‌سازی و حتی مساجد را تحت تاثیر خود قرار داده است. نوابی با تاکید بر حمایت دولت از صنعت گل و گلاب کاشان می‌گوید: در این شرایط بحران‌زده کرونایی، لازم است دولت بسته‌های حمایتی در اختیار فعالان این حوزه قرار دهد تا با تسهیلات کم‌بهره، بخشودگی مالیاتی و تامین اجتماعی اندکی از زخم وارده بر پیکر صنعت گل و گلاب درمان شود.
این مسئول ضرر اقتصادی شیوع کرونا بر صنعت گل و گلاب کاشان را بیش از 600 میلیارد تومان تخمین می‌زند و می‌گوید: گلابگیران رغبتی برای ادامه فعالیت ندارند، زیرا عطر گلاب به مروز زمان از بین می‌رود. از سوی دیگر هزینه تمام‌شده کشاورزان برای برداشت محصول افزایش یافته است.
وی راه برون‌رفت از این مساله را توسعه دستگاه‌های تولید اسانس در داخل کشور می‌داند و عنوان می‌کند: با حمایت دولت و پژوهشکده گل‌محمدی می‌توان در مسیر تولید و صادرات اسانس گل محمدی گام برداشت که هم ارزش افزوده بسیاری دارد و هم فعالان این حوزه دچار ضرر اقتصادی نخواهند شد.
وابستگی کاشان به گل و گلاب
مجید کافی‌زاده، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کاشان البته اعلام دقیق ضرر و زیان صنعت گلابگیری متاثر از شیوع بیماری کرونا را به ستاد مقابله با کرونا مربوط می‌داند و می‌گوید: ممنوعیت حضور گردشگران داخلی و خارجی براثر شیوع کرونا مهم‌ترین عامل کسادی بازار گل و گلاب کاشان است، زیرا عمده بازار هدف صنعت گلابگیری کاشان، مسافران هستند و کمبود گردشگر ضرر اقتصادی هنگفتی به صنعت گل و گلاب کاشان وارد کرد. سال گذشته بیش از 80 درصد از سهم 100 میلیون دلاری صادرات غیرنفتی کاشان به گلاب و عرقیات و صنایع وابسته گل محمدی اختصاص داشت که با شیوع کرونا دورنمای صادرات این محصول تاریک است.
امیدوار به بازگشایی واحدهای اقامتی
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان هم با تایید همه گلایه‌ها به بخش دیگری از تاثیر کرونا اشاره می‌کند و آن، لغو جشنواره «گل و گلاب» است که قرار بود ضریب اقامت گردشگران را از یک و نیم روز به سه روز افزایش دهد و حالا تا اطلاع ثانوی تعطیل است. مهران سرمدیان با ابراز امیدواری از کنترل شیوع کرونا در کاشان اظهار امیدواری می‌کند با توجه به اینکه گلابگیری تا نیمه خرداد ادامه دارد، اگر تصمیم ستاد مقابله با کرونا بر فعالیت نیمی از واحدهای اقامتی و گردشگری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه دار باشد، می‌توان اندکی از ضرر اقتصادی بخش گردشگری را جبران کرد.
فعلا از جشنواره گل و گلاب خبری نیست
با این وجود، فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان تصمیم درباره برگزاری جشنواره و جذب گردشگر را به ستاد ملی مقابله با کرونا می‌سپارد و می‌گوید: امیدواریم پس از این بحران، در سال‌های آینده جشنواره گل و گلاب با شور و نشاط رونق دوباره‌ای بگیرد.
وعده حمایت دولتی
مسعود خاندایی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری ویژه کاشان هم در پاسخ به درخواست بهره‌برداران صنعت گل و گلاب به بهره‌مندی بخش بزرگی از گلابگیران صنعتی این شهرستان از تسهیلات دولتی اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار است به واحدهای صنعتی و تولیدی آسیب‌دیده ناشی از شیوع کرونا که با دولت همکاری کردند و تعدیل نیرو نداشتند، تسهیلاتی داده شود.
پیش‌بینی برداشت 10 هزار تن گل محمدی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کاشان سطح زیر کشت گل محمدی در این شهرستان را بیش از 2580 هکتار و میانگین تولید در هر هکتار را 4200 کیلوگرم می‌داند و می‌گوید: پیش‌بینی می‌شود امسال 10 هزار تن گل محمدی از گلستان‌های کاشان برداشت شود که با این مقدار گل محمدی می‌توان 15 تا 20 هزار تن گلاب درجه یک تولید کرد.
مجید کافی‌زاده با بیان اینکه بیش از 9 هزار نفر در صنعت گل و گلاب کاشان به فعالیت مشغول هستند، می‌افزاید: در ماه‌های گل‌چینی 250 هزار نفر روزانه به صورت کارگر موقت به این مجموعه افزوده می‌شود.
وی محصولات مشتق‌شده از گل‌محمدی اعم از گلاب، غنچه و گلبرگ خشک می‌داند و اظهار می‌کند: با توجه به اعلام قیمت پایه 12هزار و 500 تومان، پیش‌بینی می‌شود (قیمت هر کیلوگرم گل محمدی سال گذشته در کاشان بین 10 تا 11 هزار تومان قیمت‌گذاری شده بود) ارزش ریالی برداشت گل محمدی در سال جاری 125 میلیارد تومان باشد. با احتساب قیمت گلاب از 20 تا 25 هزار تومان بیش از 550 میلیارد تومان هم ارزش تولید گل محمدی و صنایع وابسته در شهرستان کاشان خواهد بود.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری ویژه کاشان به بهره‌مندی بخش بزرگی از گلابگیران صنعتی از تسهیلات دولتی اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار است به واحدهای صنعتی و تولیدی آسیب‌دیده ناشی از شیوع کرونا که تعدیل نیرو نداشتند، تسهیلاتی داده شود
رئیس اتحادیه گلاب و عرقیات کاشان: امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا و کمبود نیروی کار گل‌چین، هزینه برداشت گل نسبت به پارسال از 3 هزار تومان به 4500 تومان رسیده و هزینه تمام‌شده کشاورزان برای برداشت محصول افزایش یافته است
