فصل بحرانی غول‌های نفتی

در این میان، خبرها از افزایش تقاضای جهانی نفت در چند هفته اخیر پس از آنکه در ماه گذشته (آوریل) حدود 30 میلیون بشکه در روز از آن کاسته شد، کماکان شرکت‌های این حوزه را به آینده امیدوار می‌کند. در همین راستا، موجودی انبارهای نفتی چین در آوریل از سیر صعودی که داشت، بازایستاده و در این ماه 5/ 9 میلیون بشکه کاهش یافته است. این در حالی است که چین به‌عنوان بزرگ ترین واردکننده نفت جهان در آوریل خرید نفتش را افزایش داده بود که نشان از رشد عملکرد پالایشگاه‌های این کشور به دنبال افزایش فعالیت‌های اجتماعی دارد. با این وجود، شرکت‌های نفتی یک به یک در روزهای اخیر برنامه کاهش تولید خود را اعلام می‌کنند که می‌تواند خسارت زیادی به این شرکت‌ها در بحبوحه قیمت پایین نفت وارد کند. در همین راستا، غول نفتی آمریکا، اکسون موبیل از اولین ضرر مالی فصلی در 30 سال گذشته خبر داده و شرکت هلندی-انگلیسی رویال داچ شل نیز برای اولین بار از جنگ جهانی دوم سود سهامش را کاهش داد. به گفته بلومبرگ، شرکت‌های بزرگ به طور یک‌صدا هشدار داده‌اند فصل جاری از سه ماه پیشین سخت‌تر خواهد بود.

سود سهام

شرکت‌های بزرگ نفتی به پرداخت سود بالا به سهامداران مشهور هستند که از طریق آن سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید سهامشان تشویق می‌شوند. با این حال مدیر‌عامل یکی از این غول‌ها (شل) با کاهش دو سوم از سود سهام شرکت خود، بر این رویه خط بطلان کشید. بن ون بوردن به خبرنگاران گفته است: «هیچ مدیرعاملی نمی‌خواهد در سابقه خود کاهش سود سهام را ثبت کند.» با این وجود او این کار را انجام داد؛ تصمیمی که ممکن است توسط دیگر شرکت‌ها هم اتخاذ شود. اکسون و شورون اعلام کرده‌اند به پرداخت سود سهام مانند گذشته متعهد خواهند بود. در همین حال برنارد لونی، مدیرعامل بی‌پی با احتیاط بیشتری گفته هیات‌مدیره این شرکت هر سه ماه یک بار پرداخت سود را بررسی می‌کند. در این میان، کلودیو دسکالزی هیچ اطلاعاتی در این مورد نداده و آن را به ماه جولای موکول کرده یعنی زمانی که شرکت متبوعش، انی بتواند تاثیر اقدامات کاهش هزینه را ارزیابی کند.

کاهش تولید نفت

بسیاری از شرکت‌ها گفته‌اند کاهش تولید پیش از این شروع شده است چه تحت توافقی که اوپک و متحدانش در اوپک پلاس ماه گذشته به آن رسیدند و چه به‌صورت خودکار و تحت تاثیر کاهش بی‌سابقه قیمت نفت. این به معنای این واقعیت است که شرکت‌های نفت و گاز در فصل دوم سال جاری افت تولید بیشتری را تجربه خواهند کرد.  سه شرکت بزرگ نفتی آمریکا یعنی اکسون، شورون و کونوکو فیلیپس اعلام کرده‌اند تا پایان ماه ژوئن سطح تولیدشان 660 هزار بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد. شل و بی‌پی نیز در حال کاهش تعداد دکل‌های حفاری در مخزن پرمیان هستند. در همین راستا، بی‌پی گفته در نظر دارد سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی شده در صنعت شیل را به میزان یک میلیارد دلار کم کند. همچنین این شرکت‌افزوده پروژه‌های استخراج نفتش در کشورهای خاورمیانه و روسیه، آنگولا و جمهوری آذربایجان با کاهش روبه‌رو خواهد شد. دولت عراق این شرکت را به کاهش 90 هزار بشکه‌ای در میدان نفتی رمیله مامور کرده است، چراکه این کشور به دلیل عضویت در توافق اوپک پلاس برای کاهش در مجموع 7/ 9 میلیون بشکه در روز در ماه جاری و ژوئن متعهد به کاستن تولید خود شده است.  منابع مطلع نیز گفته‌اند قزاقستان به شرکت‌های بین‌المللی مشغول در این کشور اعلام کرده باید تولید خود را کم کنند تا بتواند تعهد کاهش 390 هزار بشکه در روز طبق توافق اوپک پلاس را عملی کند. این اقدام بر تولید شل، انی و شورون که در قزاقستان فعالیت دارند، تاثیرگذار خواهد بود.  نروژ هم با وجود اینکه عضوی از اوپک پلاس نیست، تصمیم گرفته تولید خود را کاهش دهد که منجر به از بین رفتن هدف رشد 7 درصدی شرکت اکینور در این کشور می‌شود.

نقدینگی

نقدینگی حاصل از عملیات‌ پنج غول نفتی در فصل اول سال جاری 29 درصد نسبت به یک سال پیش کاهش یافته است تا به عدد 27 میلیارد دلار برسد. با این درآمد نمی‌توان هم سود سهام را تمام و کمال پرداخت و هم به بقیه مخارج و سرمایه‌گذاری‌ها رسید. این کاهش در نقدینگی در بازه زمانی اتفاق افتاد که قیمت نفت برنت مدت‌دار که بهای دو‌سوم نفت جهان را در بازار فیزیکی مشخص می‌کند، به طور میانگین 50 دلار برای هر بشکه بود. اما این نفت در سه ماه دوم تا اینجای کار کمتر از 20 دلار بر بشکه بوده است؛ امری که خبر از افت بیشتر نقدینگی در شرکت‌های نفتی می‌دهد. این شرکت‌ها برای جبران نقدینگی به فروش اوراق بهادار و دیگر راهکارهای مالی روی آورده‌اند. اما سوالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که برخی از این شرکت‌ها تا چه موقع می‌توانند به این رویه ادامه دهند و به انباشتن بدهی بپردازند. نسبت بدهی خالص به سهام بی‌پی در فصل اول سال به 36 درصد رسید که 5 درصد بیش از پایان سال 2019 است. در حالی که لونی، رئیس این شرکت بخشی از این افزایش را نتیجه رشد موقت سرمایه در گردش می‌داند، بازه زمانی مشخصی برای برگشت به محدوده 20 تا 30 درصدی تعیین نکرد. با این حال، پی‌یر بربر، رئیس امور مالی شورون گفته این شرکت به اندازه‌ای ظرفیت دارد که بتواند برای مدتی طولانی اقدام به قرض گرفتن کند و سود سهام را برای دو سال با قیمت نفت 30 دلار بر بشکه بپردازد. این شرکت در بین 6شرکت بزرگ نفتی که به Big Oil معروف هستند بهترین عملکرد را در سه ماه اول سال 2020 داشته است. شورون تنها شرکتی است که در این بازه زمانی توانست درآمد خود را افزایش دهد. توتال کاهش 35 درصدی در درآمدها را تجربه کرد اما پس از شورون بهترین عملکرد را در این مدت داشت. در این میان اکسون موبیل و کونوکو فیلیپس شرکت‌های نفتی بودند که در فصل اول سال زیان ثبت کردند. قیمت نفت پس از دو هفته بازدهی مثبت، در معاملات روز دوشنبه ابتدا با کاهش ارزش روبه‌رو شد اما پس از آن با انتشار خبر تعمیق یک‌میلیون بشکه‌ای تولید عربستان علاوه بر تعهد توافق اوپک پلاس رشد کرد. بهای نفت خام آمریکا تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 17 به وقت تهران)، 38 سنت معادل 5/ 1 درصد افزایش یافت تا به قیمت 12/ 25 دلار در هر بشکه برسد. همزمان نفت برنت نیز با 23 سنت معادل حدود نیم درصد رشد در قیمت 2/ 31 دلار بر بشکه معامله شد.