جار ؛ کیوسک مجازی نشریات

سیمین عزیزمحمدی : پیگیری اخبار همیشه جذاب است و معمولا، در کنار رقابت بین رسانه‎ها برای خبررسانی، بین افراد هم می‎توان شاهد این رقابت بود. به ویژه این روزها که به لطف اینترنت و شبکه‎های اجتماعی زودتر از هر زمانی اخبار منتشر می‌شود و افراد ترجیح می‎دهند به تحلیل‎های درستی از این اخبار دست پیدا کنند.

به این ترتیب، همین تغییر عادت کافی است تا انتشار دیجیتالی به خروجی اخبار رسانه اضافه شود. در این میان، مجموعه «جار» تصمیم گرفته روشی متفاوت و جدید در فرآیند و شیوه خبرخوانی در پیش بگیرد. «جار» بیش از 700 نشریه اعم از روزنامه و مجله را در اختیار مخاطبان قرار می‎دهد تا لذت خبرخوانی را به‌صورت آنلاین تجربه کنند. تولد «جار» به سال 1389 برمی‎گردد که در ابتدا ایده آن با راه‎اندازی سرویسی تحت عنوان «نیوزهاب» کلید خورد و سپس با کمی تغییر تبدیل به «جار» شد و بعدها امکانات آن توسعه یافت. به گفته حسین شمس، مدیرعامل شرکت «پویا رسانه» که «جار» به آن تعلق دارد، این مجموعه به تازگی سرویسی تحت «نیوز‌باکس» راه‎اندازی کرده که اخبار را به‌صورت اختصاصی در اختیار مخاطبان قرار می‎دهد. در حال حاضر این سرویس در فاز نخست برای سازمان‎ها ارائه می‎شود. در ادامه در گفت‎وگوی وی با «دنیای اقتصاد» بیشتر با سرویس‎های «جار» آشنا شوید.

ایده راه‎اندازی «جار» چگونه شکل گرفت؟

تیم ما در سال 1389، سرویسی به نام «نیوزهاب» به بازار عرضه کرد که ویژه روابط عمومی‌ها برای پایش رسانه‎ها بود. آنها نیاز داشتند در جریان اخبار پیرامون شرکت یا سازمانشان که در رسانه‎ها منتشر می‌شد، قرار بگیرند. در همان زمان شاهد بودیم آنها علاقه‎مند هستند که به یک نسخه دیجیتالی روزنامه‎ها دسترسی داشته باشند و بتوانند آنها را به راحتی در مجموعه خود توزیع کنند. به این ترتیب، «جار» با هدف بهینه‌سازی زمان و همراهی با مخاطب برای مرور خبرها در هر موقعیت مکانی، مطالعه‌ دقیق‌تر خبرهای مهم و بررسی «صفحه یک» روزنامه‌ها، مرور صفحات داخلی نشریات دلخواه و بازدید از نسخه کامل آنها و ایجاد آرشیو از نشریات دلخواه و حل مشکل مکانی نگهداری روزنامه‌ها در سال 1391 راه‎اندازی شد.

چرا «جار» با سرویس «صفحه یک» شروع کرد؟

کیوسک‌های مطبوعاتی معمولا پرترددترین مکان‌های هر صبح هستند یا حداقل پیش از این بودند. افراد اغلب هرروز مهم‌ترین تیترهای روزنامه‌ها را از روی این پیشخوان شلوغ و پر خبر ‌خوانده و سپس روز خود را آغاز می‌کنند. این نشان می‌داد صفحه یک روزنامه همیشه برای مخاطبان جذاب است. ما از این موضوع ایده گرفتیم و در گام نخست فقط صفحه اول روزنامه‌ها را در سایت قرار دادیم تا همان امکان را به راحتی و بدون دغدغه در اختیارشان بگذاریم.

سرویس بعدی چه زمانی به مجموعه «جار» اضافه شد؟

یک سال بعد عقد قرار داد با روزنامه‎ها و گذاشتن نسخه دیجیتالی در سایت «جار» و فروش آن به مخاطب نهایی شکل گرفت. سپس وب‌سایت و اپلیکیشن رونمایی شده و به دنبال روزنامه‎های کثیرالانتشار، روزنامه‎های استانی و مجلات اضافه شد.

در حال حاضر «جار» چه سرویس‎هایی دارد؟

مخاطبان «جار» می‌توانند هر روز صبح، صفحه یک روزنامه‌های منتخب خود را از طریق ایمیل دریافت کنند. همچنین در کنار ارائه اخبار وقایع جاری در اپلیکیشن «جار»، می‎توان کامل‌ترین آرشیو «صفحه یک» روزنامه‌های ایران و اولین تایم‌لاین خبری ایران را در پلت‌فرم‎های «جار» پیدا کرد. در حال حاضر حدود 700 عنوان روزنامه و مجله در «جار» است که روزانه و هفتگی و ماهانه در جار به‌روز‌رسانی می‎شوند.

هزینه استفاده از سرویس‎های «جار» به چه صورت است؟

استفاده از جار به‌صورت پایه رایگان است. افراد می‌‌توانند اکانت ایجاد کرده و روزنامه‎ها را رایگان استفاده ‎کنند. هزینه به‌صورت آبونمان وجود دارد و برخی نشریات پولی هستند و مخاطب برای تهیه نسخه کامل باید هزینه پرداخت کند.

قیمت‎ها چگونه است؟

از ابتدا که شروع کردیم قرار بود که نسخه دیجیتالی 50 درصد نسخه چاپی باشد ولی همه نشریات نپذیرفتند. برخی 10 درصد و برخی هم همان قیمت نسخه چاپی است. این بستگی به سیاست نشریه دارد.

مخاطبان «جار» چه کسانی هستند؟

کاربران «جار» عمدتا سازمان‌ها هستند. در واقع، 30 تا 35 درصد کاربران «جار» چند وقت یک‌بار سر می‌زنند. از 70 درصدی که مخاطبان پروپا قرص «جار» به شمار می‎روند، 50 درصد سازمان‎ها و بقیه افراد عادی هستند. در حال حاضر در «جار» یک میلیون اکانت ساخته شده و بیش از یک میلیون و 200 هزار کاربر فعال دارد.

چرا کاربر نهایی «جار» کم است؟

مهم‌ترین ضعف از ناشران و کیفیت روزنامه‌ها است که نمی‎توانند نسخه PDF ایجاد کنند بنابراین اشخاص کمتر سراغ آنها می‎روند. به جز چند نشریه که حرفه‌ای کار می‎کنند و محتوای خوبی دارند و می‌توانند برای جار درآمد ایجاد کنند، مابقی برای کاربر نهایی جذابیتی ندارند.

آیا «جار» بازخوردی از رفتار مصرفی کاربران دارد؟

بله. مثلا با وقوع هر اتفاق مهمی، روز بعد تعداد بازدیدها در «جار» 40 تا 50 درصد بالا می‌رود. برای نمونه، پس از زلزله اخیر تهران، در روز شنبه شاهد افزایش 30 تا 35 درصدی بازدیدها بودیم. اما در روزهای عادی که اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد بازدیدها معمولی است.

این افزایش در دوران کرونا نیز بود؟

افزایش بازدیدها در دوران کرونا نیز بود. البته برخی آن را به تغییر رویه سبک زندگی مردم و آنلاین شدن آنها نسبت می‎دهند. اما به نظر بنده، تمایل مردم به پیگیری اخبار از رسانه‌های رسمی مانند روزنامه‎ها باعث این افزایش بود، نه صرفا تغییر سبک زندگی مردم. با این حال، بازدیدها از 17 و 18 فروردین و شاید پیش از چاپ برخی روزنامه‎ها که متوقف بود، بیشتر شد.

سهم «جار» در بازار چقدر است؟

آمار روشنی از چاپ نشریات وجود ندارد، اینکه تیراژ چه میزان بوده، چه میزان فروخته شده یا چه میزان برگشت خورده است. بنابراین آمار روشنی وجود ندارد که بشود مقایسه کرد.

رقبای «جار» در بازار چه شرکت‎هایی هستند؟

در حال حاضر «فیدیبو» و «طاقچه» نشریات را دارند. در سایت «پیشخوان» هم فقط صفحه یک و PDF روزنامه‎های رایگان قرار دارد. اما «جار» تنها مجموعه‎ای است که به‌طور رسمی و تخصصی این خدمات را ارائه می‌دهد.

آیا شبکه‌های اجتماعی رقیب «جار» محسوب می‎شوند؟

شبکه‌های اجتماعی رقیب اصلی رسانه‎های سنتی هستند و نمی‎شود از آن غفلت کرد. به این منظور «جار» در یک سال اخیر سرویس جدیدی به نام «نیوز باکس» ایجاد کرده است. در این سرویس، اخبار از دو شبکه اجتماعی اینستاگرام و توییتر و پیام‌رسان تلگرام پایش و بنابر نیاز مخاطب دسته‎بندی شده و در اختیارش قرار می‎گیرد، هر محتوایی که در شبکه اجتماعی منتشر شده و حاوی کلیدواژه موردنظر مخاطب باشد.

در حال حاضر اپلیکیشن «نیوز باکس» چند کاربر دارد؟

این سرویس در حال حاضر برای سازمان‌ها است و نه برای اشخاص یا کاربر نهایی و حدود 200 کاربر دارد.

آیا به فکر همکاری با پیام‌رسان‎های بومی هستید؟

تجربه «جار» از قطعی چند روزه اینترنت در سال گذشته نشان داد متاسفانه اکوسیستم دیجیتالی کشور برای حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی هنوز به بلوغ نرسیده است. در همان زمان قطعی با اینکه تمام سرویس‎های «جار» در داخل کشور بود، اما یک کاربر جدید به مخاطبان آن اضافه نشد. در واقع، تمام کاربرهایی که از قبل جار را می‌شناختند در زمان قطعی هم با آن کار کردند، زیرا یک موتور جست‌وجوی جامع و قوی داخلی وجود نداشت که کاربر بتواند از آن استفاده کرده و «جار» را پیدا کند. البته برخی از کاربران در آن زمان از کانال‎ «جار» در پیام‌رسان‎های داخلی استفاده می‌کردند، اما به محض وصل شدن اینترنت بین‎المللی دوباره به پیام‌رسان‎های و شبکه‎های اجتماعی خارجی برگشتند. درخصوص پیام‎رسان‎های داخلی گذشته از بی‎اعتمادی کاربران، این برنامه‎هایی زیرساخت‎های لازم برای همکاری با کسب‎وکارهای اینترنتی را ندارند.